Theo Công ty CP Môi trường đô thị Phú Yên, mỗi ngày đơn vị này phải thu gom, vận chuyển từ 100-110 tấn rác thải. Trong đó, tỉ lệ thu gom rác thải sinh hoạt từ các hộ dân chiếm 80%, còn lại là rác thải từ các cơ quan, chợ, trường học và bệnh viện. Riêng những dịp lễ, tết, lượng rác thải sinh hoạt từ các hộ dân có khi tăng gấp đôi so với ngày thường.
Theo quy định, người dân phải tự xử lý rác thải của gia đình bằng cách phân loại, cho vào bao, vào túi và mang đến những điểm tập kết vào những giờ, những ngày nhất định. Tuy nhiên, không ít người vì thiếu ý thức đã vứt rác không đúng nơi quy định, tiện đâu vứt đó, không theo ngày giờ nào. Còn một số người làm nghề mua phế liệu thì tranh thủ bới mót những thứ rác có thể tái sử dụng, khiến rác vung vãi tứ tung, gây mất vệ sinh môi trường.
Nhằm góp phần xây dựng Tuy Hòa trở thành một đô thị văn minh, hiện đại, xanh - sạch - đẹp, từ cuối năm 2014, thành phố bắt đầu thực hiện mô hình “Rác không tiếp đất” với tổng kinh phí đầu tư hơn 3,5 tỉ đồng bằng nguồn vốn ngân sách. Theo đó, UBND TP Tuy Hòa trang bị mới hàng trăm xe đẩy rác ở các khu dân cư và bố trí công nhân đẩy xe thu gom rác hàng ngày. Với mô hình này, thay vì phải tự mình đi vứt rác, mỗi gia đình bỏ rác gọn gàng vào trong bao hoặc túi ni lông rồi mang ra bỏ vào xe đẩy rác khi có tiếng chuông báo hiệu thu gom mỗi ngày. Thường buổi sáng từ 4-8 giờ, buổi chiều từ 16 giờ 30-20 giờ, người thu gom rác sẽ thu gom rác tận từng gia đình, rồi vận chuyển đến các vị trí tập kết theo quy định. Tiếp đó, đơn vị thu gom rác cho rác lên xe và vận chuyển đến bãi chôn lấp để xử lý…
Mục tiêu của mô hình “Rác không tiếp đất” không chỉ nâng cao năng lực và chất lượng thu gom, vận chuyển rác, xóa bỏ hàng trăm điểm tập kết rác tự phát ở các khu dân cư trong thành phố, hạn chế ô nhiễm môi trường, mà còn nâng cao ý thức chấp hành của người dân trong việc giữ gìn vệ sinh chung. Đồng thời qua đó khắc phục tình trạng rác thải tồn đọng, chưa được thu gom, góp phần giảm chi phí trong việc thuê nhân công chuyển rác lên xe tại các bãi tập kết.
Thế nhưng, thực tế qua hơn 2 năm thực hiện mô hình này cho thấy, tuy đã có sự cải thiện, nhưng rác thải ở TP Tuy Hòa vẫn là vấn đề “nóng”, một câu chuyện dài gây bức xúc mỗi khi được nhắc đến. Ở nhiều tuyến đường, đất, đá, gạch, bao ni lông... vẫn tràn ra, bất cứ ngày nào, giờ nào. Đơn cử, đường Yersin nằm phía sau chùa Bảo Tịnh (phường 3) dài chưa đầy 500m, điểm tiếp giáp với đường Nguyễn Huệ là một bãi tập kết rác, nhưng gần như lúc nào đoạn đường này cũng có đến cả chục bao rác, đống rác thải đổ bừa bãi dưới lòng đường. Hay như tuyến đường Lê Duẩn nối dài, hai bên đường đầy rẫy rác thải xây dựng. Cảnh quan xanh hai bên con đường này bị phá bỏ bởi những hình ảnh không mấy thẩm mỹ, người đi đường bất đắc dĩ phải “chiêm ngưỡng” mỗi khi qua lại. Còn trên đường Trần Phú, tại điểm tiếp giáp với đường Mậu Thân có cắm biển “cấm đổ rác”, nhưng lúc nào rác cũng chất thành đống. Trời nắng còn đỡ, những lúc trời mưa ẩm ướt, đi qua khúc cua này thật không dễ chịu chút nào.
Không thể phủ nhận những kết quả ban đầu đạt được từ mô hình “Rác không tiếp đất” do TP Tuy Hòa triển khai. Tuy nhiên, để mô hình này mang lại hiệu quả, để rác thực sự “không tiếp đất” thì cần có sự vào cuộc mạnh mẽ, đồng bộ từ chủ trương đến giải pháp. Đi đôi với tuyên truyền, vận động người dân ý thức chấp hành việc bỏ rác đúng giờ, đúng ngày, đúng nơi quy định, ngành chức năng của thành phố cần tăng cường kiểm tra, xử phạt nghiêm những trường hợp vi phạm, bỏ rác, vứt rác không đúng giờ, đúng ngày, đúng nơi quy định. Vì TP Tuy Hòa xanh - sạch - đẹp và vì môi trường sống trong lành, tất cả mọi người, mọi gia đình phải tự giác, cùng nhau giữ gìn vệ sinh môi trường.
LƯƠNG PHÚ
(phường 7, TP Tuy Hòa)
