Chị M là nhà giáo, sinh được mỗi một con trai. Cốt cách trí thức nên nết ăn ở, cư xử với bà con lối xóm của chị không có điều gì đáng chê ngoại trừ mỗi cái tật… bênh con hơi quá đáng! Cháu K con chị lại là một đứa trẻ khá hiếu động.
Trong các cuộc chơi chung, K thường xuyên va chạm, cự cãi với bạn cùng trường, cùng xóm. Mười lần như một, hễ có chuyện mâu thuẫn giữa con mình với con người, chị M đều “nóng mất khôn”, vào cuộc hùng hổ phân bua theo kiểu “giành phần phải” cho con: Tại nó, chớ thằng con tui hiền như đất cục thì làm gì dám động tới ai… Ngay cả những trận xô xát có người làm chứng, rằng: Con chị gây sự với con người ta trước, chị vẫn cứ nhất mực khăng khăng: Con tui tui biết, không bao giờ có chuyện ấy! Quá quắt hơn, bữa trước xảy ra việc cháu K xô xát với Q, bạn cùng xóm; đến “hiện trường”, nhìn thấy cháu K bị dập môi, sưng mắt, chị M xót con, chưa kịp hỏi đầu đuôi đã đùng đùng chỉ mặt Q đay nghiến, còn toan… giơ tay tát Q! May là có chồng chị đi theo, ngăn lại kịp, nếu không chắc sự việc đã thành “to chuyện” bởi mẹ Q cũng không phải tay vừa. Bình tĩnh hỏi lại đầu đuôi, nguyên nhân cũng vẫn là cháu K gây sự, đánh trước! Bị chồng mắng cho một trận, chị M mới bơn bớt…
Trường hợp cháu H con chị A lại cũng một kiểu ruột rà “lấn sân” lẽ phải khác. H có em trai tên V nhỏ hơn 2 tuổi, học chung trường. Do ở nhà được mẹ dạy: “Ra ngoài phải biết bênh em, không được để đứa nào ăn hiếp em, nghe chưa! Ruột rà trên hết…” nên H rất bênh V. Đến trường, hễ có đứa nào động đến V là H xông vô “can thiệp vũ trang” ngay, không cần biết em mình đúng hay sai. Về nhà, H cũng nghe lời mẹ chiều chuộng, nhường nhịn V đủ điều, tác phong khá xứng là một ông anh mẫu mực. Vậy nhưng, cô bạn chị A đến nhà chơi, dắt theo đứa con gái trạc tuổi V; cháu táy máy nghịch, làm vỡ cái lọ hoa quà tặng sinh nhật mà H rất quý. Vậy là H thẳng cánh… tát cô bé một tát nên thân khiến bé ôm mặt khóc hu hu! Bị chị A rầy: Lỡ bể thì thôi, em nó nhỏ, lại là con gái, sao con không biết thương em? H trả lời, mặt hầm hầm: Ai biểu nó phá đồ con chi? Nó có phải em con đâu, sao con phải thương(!?)
Vẫn biết chuyện “một giọt máu đào hơn ao nước lã” hay “máu chảy ruột mềm” là những đạo lý hết sức tự nhiên và nhân bản, nó khiến con người luôn có khuynh hướng yêu thương, chăm sóc, bảo vệ những người thân là ruột rà máu mủ của mình. Tuy nhiên, một tình cảm phải đạo bắt buộc phải nương theo lẽ phải mà tồn tại. Chúng ta cần hết sức tỉnh táo, công tâm để không rơi vào chuyện “ruột rà lấn sân lẽ phải”: Do yêu thương mù quáng dẫn đến bênh vực người thân bất chấp đúng sai! Nguy hại hơn, cung cách giáo dục cực đoan theo kiểu “ruột rà trên hết” lại còn khiến trẻ em dễ bị méo mó nhận thức, dẫn đến hành xử lệch lạc như trường hợp cháu H trong câu chuyện trên đây. Nên chăng, ngay từ bé, chúng ta cần phải giáo dục cho các em ý thức: Không có cái gì cao hơn lẽ phải, kể cả ruột rà!
VĂN NGUYỄN
