Xóm Đồng Hiệu (thôn Suối Cối 1, xã Xuân Quang 1, huyện Đồng Xuân) có 37 hộ dân sinh sống, nơi đây hầu như quanh năm suốt tháng hiếm có người lạ mặt đến. Cuộc sống heo hút, đìu hiu nhưng họ đón tết ấm cúng, thắt chặt tình làng nghĩa xóm.
Người dân xóm Đồng Hiệu tráng bánh chuẩn bị đón tết - Ảnh: HOÀI NAM
NHƯ CHUNG MỘT NHÀ
Từ ngã ba xóm Đồng Xe (thôn Suối Cối 1) vượt hơn 4 cây số theo con đường mòn độc đạo qua vùng gò đồi mía, sắn rồi xuyên qua dãy núi, ta đến được xóm Đồng Hiệu. Xóm nhà rải rác cạnh bến sông, dưới chân thác Rọ Heo (theo nhiều người dân ở đây, sở dĩ có tên gọi thác Rọ Heo là do dòng thác xuyên qua hai vách núi, phía trên to, phía dưới vót lại nhỏ giống như rọ heo, phía dưới chân thác lại có tảng đá án ngữ) của sông Kỳ Lộ. Đất gò đồi trải rộng từ Đồng Hiệu chạy qua đến Gò Me bên kia sông Kỳ Lộ. Bà con ở đây còn giữ nếp làm vần công qua lại chứ không thuê mướn, đến thời kỳ chăm sóc cũng như mùa thu hoạch mía, sắn trong xóm xúm xít thu hoạch hết sắn, mía cho nhà này đến nhà khác. Tất cả gắn bó, đùm bọc, yêu thương như người một nhà. Cụ Trần Thị Tiến, năm nay 71 tuổi kể, bà theo chồng về đây sinh sống trên 50 năm, từ hồi nào tới giờ chưa nghe ai trong xóm than phiền mất con gà, trái bí. “Nghèo thì không nghèo nhưng khổ thì khổ thật vì cuộc sống ở đây làm lụng quanh năm vất vả. Cả xóm như người một nhà, “ở chung mà làm riêng” thôi, tài sản như là của chung vì thế không có mất cắp vặt vãnh” - bà Tiến nói.
Gần tháng qua, bà Ngô Thị Lập (53 tuổi) cùng chồng là Trần Văn Nhuận (54 tuổi), ngày nào cũng qua Gò Me bên kia bến Đồng Hiệu thu hoạch sắn, thăm chừng mấy buồng chuối chặt gánh về bán chợ kiếm tiền mua sắm các vật dụng trong nhà để đón tết. Bà Lập giãi bày: “Thu hoạch vụ mía, sắn trung bình mỗi nhà thu được 30-40 triệu đồng/ năm, số tiền này trang trải chi tiêu cho cả gia đình trong một năm nên dư dả không nhiều. Thế nhưng năm nào cũng vậy, gần đến tết, người trong xóm rủ nhau đi chợ ở thị trấn La Hai, cách nhà 20 cây số để sắm sửa các vật dụng trang trí trên bàn thờ cho ra không gian ba ngày tết”.
THẮT CHẶT TÌNH LÀNG NGHĨA XÓM
Tài sản chung của xóm là 3 cái lò tráng bánh. Gần tết, vào những ngày nắng, cả xóm thay phiên nhau tráng bánh tráng. Phong tục ở đây, ngày tết đơm cúng trên bàn thờ, thiếu món gì cũng được chứ bánh tráng là không thể thiếu. Chị Võ Thị Nhị, một người nhà có lò tráng bánh cho hay: “Người trong xóm cần tráng bánh đến liên hệ trước với nhà có lò tráng bánh, hẹn ngày rồi cứ việc mang củi, bột gạo đến tráng không mất tiền. Bột tráng bánh tráng pha từ gạo và ít sắn”. Những ngày này, dọc theo con đường trong xóm len lỏi vào từng ngôi nhà, những chiếc vỉ phơi bánh tráng trải dài trong nắng xuân.
Vui nhất ở đây là những ngày cuối tháng Chạp. Năm nào cũng vậy, ngày đưa ông Táo về trời, nhà nào cũng lo dọn dẹp, trang hoàng. Đàn ông, con trai thì dẫy cỏ từ trước sân đất ra đến đầu ngõ, lau chùi bàn ghế, đơm hoa trái. Còn các bà, các cô trong xóm ngồi lại tỉ mẩn làm bánh thuẫn, bánh men. Chị Nguyễn Thị Xuân tâm sự: “Ở quê mà trăm thứ trăm mua thì tiền nào chịu nổi, để dành tiền cho con ăn học chứ. Chịu khó bỏ công sức ra làm, truyền nghề con cháu”. Trẻ con vui chơi các trò chơi dân gian như chơi chuông, ô ruộng… Tết ở đây thật đơn giản nhưng đầm ấm.
Ông Trịnh Văn Xuân, Phó thôn Suối 1 cho biết: “Sau ngày đất nước giải phóng, nơi đây có 12 nóc nhà. Sau một thời gian dựng vợ, gả chồng cho con cái, tách hộ riêng giờ lên đến 37 hộ. Cuộc sống ở đây thanh bình, bà con hòa đồng chí thú làm ăn, tình làng nghĩa xóm luôn thắt chặt”.
MẠNH HOÀI NAM
