Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh (tỉ số SRB) tại Phú Yên vẫn còn ở mức cao, bình quân 112 bé trai/100 bé gái mới sinh, tương đương với tình trạng ở Trung Quốc năm 1990. Một số cư dân vùng biển tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh rất cao như TP Tuy Hòa 128 bé trai/100 bé gái mới sinh, TX Sông Cầu 126 bé trai/100 bé gái mới sinh... Phần lớn cư dân vùng biển Phú Yên đều mong muốn có con trai vừa để nối dõi tông đường, vừa phục vụ cho nghề đi biển.
Tỉ lệ bé gái ngày càng thấp so với bé trai - Ảnh: T.THỦY
Hiện nay, Tổng cục Dân số- Kế hoạch hóa gia đình đang triển khai đề án can thiệp thí điểm tại 11 tỉnh (giai đoạn 2009-2011) để tác động, nhằm trở về mức bình thường 105-107 bé trai/100 bé gái mới sinh. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng đây là nhiệm vụ cực kỳ nan giải vì các cặp vợ chồng vừa sinh ít con để thực hiện kế hoạch hóa gia đình vừa bị tác động nặng nề của tâm lý ưa thích con trai để nối dõi dòng họ. Vì vậy, bên cạnh các biện pháp cơ bản như đẩy mạnh tuyên truyền vận động, nâng cao nhận thức của cộng đồng, cần có các quy định pháp luật, giải pháp về an sinh xã hội cho người già, người sinh con gái, các chế độ ưu đãi với bé gái (như phụ cấp, được cộng điểm khi thi đại học, hỗ trợ khi đi học...); thực thi quy định pháp luật về bình đẳng giới, ngăn ngừa, giảm thiểu tỉ số giới tính khi sinh (kết hợp với hoạt động thanh tra việc khám thai, siêu âm), tư vấn, kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân, sàng lọc trước sinh, sau sinh, thực hiện đề án kiểm soát dân số các vùng biển, đảo, ven biển có hiệu quả... Ngành chức năng chú trọng tổ chức đào tạo, tập huấn nghiệp vụ, chuyên môn cho 100% số cán bộ mới tham gia công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình…
Bên cạnh thách thức trong công tác dân số như mất cân bằng giới tính khi sinh, khả năng đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe sinh sản cho vị thành niên, chuẩn bị cho xã hội có nhiều người già... vấn đề duy trì vững chắc thành quả của công tác dân số- kế hoạch hóa gia đình phải được đầu tư đúng mức. Tuy nhiên, để đạt kết quả giảm sinh ở những vùng có mức sinh cao là địa bàn khó khăn, vùng kinh tế kém phát triển, vùng ven biển... cần mức đầu tư, chi phí cao hơn nhiều so với những địa bàn khác. Đến cuối năm 2009, Phú Yên còn hơn 3.630 cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ chưa sử dụng các biện pháp tránh thai sinh hai con một bề, nên họ luôn sẵn sàng sinh con thứ ba nếu lơi lỏng vận động dân số - kế hoạch hóa gia đình. Do đó, công tác dân số- kế hoạch hóa gia đình ở tỉnh Phú Yên vẫn đang gặp phải những thách thức lớn cần sự quan tâm chỉ đạo, đầu tư của các cấp ngành. Mặt khác, hiện vẫn còn những bất cập về mô hình tổ chức bộ máy, thiếu cán bộ được đào tạo, có kinh nghiệm làm công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình. Năm 2010 là thời điểm quan trọng kết thúc thực hiện chiến lược dân số, chiến lược chăm sóc sức khỏe sinh sản giai đoạn 2001-2010, chương trình mục tiêu quốc gia dân số - kế hoạch hóa gia đình 2006-2010, công tác dân số- kế hoạch hóa gia đình sẽ được triển khai với nhiều nội dung, hoạt động mới đòi hỏi những người làm công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình nỗ lực nhiều hơn nữa nhằm thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ được giao.
THẠCH THẢO
(Chi cục Dân số- Kế hoạch hóa gia đình Phú Yên)
