Trong khi người tiêu dùng đang bức xúc xung quanh việc các cơ quan chức năng không thống nhất kết quả kiểm nghiệm các sản phẩm nước uống đóng chai trên địa bàn TP Tuy Hòa bị nhiễm trực khuẩn mủ xanh thì các cơ quan này lại đổ lỗi cho nhau.

Khách hàng phân vân chọn mua nước uống đóng chai - Ảnh: MINH NGUYỆT

PHÚC TRA HAY KIỂM TRA LẠI?

Hiện nay, trên một số phương tiện thông tin đại chúng ở Phú Yên đang phát một quảng cáo: “Căn cứ vào kết quả xét nghiệm của Viện Pasteur Nha Trang, thông báo của Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm - Sở Y tế Phú Yên, mẫu nước uống đóng chai… của công ty… không có Pseudomonas Aeruginosa, nay thông báo cho quý khách hàng được rõ…”. Thực tế, đây là một trong sáu sản phẩm nước uống đóng chai có nhiễm trực khuẩn mủ xanh theo kết luận của Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng III thuộc Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng gọi tắt là Trung tâm Đo lường chất lượng III. Ngay lập tức, nhiều bạn đọc phản hồi đến Báo Phú Yên, bày tỏ nghi ngờ doanh nghiệp, các cơ quan quản lý. Ông Lê Văn Hồng (ở phường Phú Đông, TP Tuy Hòa) thắc mắc: “Trên Báo Phú Yên, Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Phú Yên Nguyễn Văn Tâm khẳng định kết quả kiểm nghiệm các mẫu sản phẩm bị nhiễm trực khuẩn mủ xanh là đúng, giờ lại thông báo kết quả xét nghiệm hoàn toàn ngược lại? Là người tiêu dùng, chúng tôi biết tin vào ai? Phải chăng có sự nhầm lẫn hay khuất tất gì trong vụ việc này?”. Bà Trần Thị Hoàng (ở phường 7, TP Tuy Hòa) nói: “Cùng là cơ quan nhà nước, làm nhiệm vụ kiểm tra chất lượng sản phẩm hàng hóa mà mỗi nơi nói một kiểu thì cần xem lại cách làm, không thể có việc cùng một mẫu nước mà có hai kết luận khác nhau. Theo tôi, chắc chắn phải có một kết quả kiểm nghiệm sai”.

Ông Nguyễn Văn Tâm, Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Phú Yên, giải thích: “Cách làm của chúng tôi là lấy mẫu từ vòi nước đã qua xử lý để kiểm nghiệm. Kết quả là các mẫu này không bị nhiễm khuẩn. Từ đó, chúng tôi kết luận các sản phẩm bị nhiễm khuẩn là do khâu đóng chai như súc rửa bình không sạch, công nhân chưa đảm bảo vệ sinh khi chiết nước vào chai. Mục đích kiểm nghiệm là tìm ra nguyên nhân để hướng dẫn các cơ sở cách khắc phục”. Nhiều ý kiến cho rằng cách làm của ngành Y tế chưa đánh giá chất lượng thành phẩm để đưa ra thị trường. Điều này không đúng theo tinh thần chỉ đạo của UBND tỉnh Phú Yên là “phúc tra kết quả thanh tra của đoàn thanh, kiểm tra liên ngành về đo lường, chất lượng, nhãn hàng hóa, mã số mã vạch và sở hữu công nghiệp (gọi tắt là đoàn thanh tra liên ngành)”.

Ông Đào Tứ Xuyên, Giám đốc Sở Khoa học - Công nghệ Phú Yên, cho biết: “Ngay khi có kết quả kiểm nghiệm của Trung tâm Đo lường chất lượng III, UBND tỉnh Phú Yên đã chỉ đạo đoàn thanh tra không nên công bố nhãn hiệu các sản phẩm nước đóng chai bị nhiễm khuẩn; đồng thời giao việc phúc tra kết quả thanh tra cho Sở Y tế. Lãnh đạo hai sở Khoa học - Công nghệ, Y tế đã trao đổi với nhau, thống nhất cách làm: qua kiểm tra lần hai, nếu không đạt nữa thì sẽ công bố”.

MỖI NƠI NÓI MỘT KIỂU

Bày tỏ ý kiến về sự khác nhau giữa kết quả phúc tra của Sở Y tế so với kết quả mà đoàn thanh, kiểm tra liên ngành tỉnh Phú Yên thực hiện, ông Trần Văn Nho, Chánh thanh tra Sở Khoa học - Công nghệ, Trưởng đoàn thanh tra liên ngành tỉnh Phú Yên, bức xúc: “Sau khi có kết quả các sản phẩm nước uống đóng chai bị nhiễm trực khuẩn mủ xanh, UBND tỉnh Phú Yên chỉ đạo Sở Y tế phúc tra kết quả thanh tra là hoàn toàn hợp lý, cần thiết. Bởi vì, ngành Y tế chịu trách nhiệm quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm trong quá trình sản xuất. Họ biết nguồn nước ở đâu, chế biến như thế nào, cũng như việc khám sức khỏe định kỳ cho công nhân… Tuy nhiên, việc “phúc tra kết quả thanh tra” cần phải thực hiện đúng quy trình. Trước đó, chúng tôi đã lấy mẫu nước của từng sản phẩm với ba bình nước đã có nhãn mác, ngày sản xuất, hạn sử dụng (hiện vẫn còn mẫu lưu). Lẽ ra, khi tiến hành phúc tra, Sở Y tế phải lấy mẫu này kiểm nghiệm để đối chứng mới đúng. Kết quả phúc tra này mới chính là kết quả để công bố chính thức”. Theo ông Nho, việc phúc tra kết quả bài thi của một học sinh là phải lấy đúng bài thi đó chứ không thể bảo học sinh làm lại bài khác được. Như vậy, cách làm của ngành Y tế không đúng, dẫn đến việc một doanh nghiệp có sản phẩm bị nhiễm khuẩn đã lợi dụng kết quả phúc tra để quảng cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng nhằm che mắt người tiêu dùng.

Đoàn thanh tra liên ngành tỉnh Phú Yên lấy mẫu nước uống đóng chai tại một cơ sở sản xuất kinh doanh ở TP Tuy Hòa – Ảnh: MINH NGUYỆT

Từ sự việc trên, nhiều ý kiến cho rằng, nếu phúc tra kết quả của đoàn thanh tra liên ngành do UBND tỉnh Phú Yên thành lập thì phải là Thanh tra tỉnh phối hợp với Sở Y tế thực hiện. Ông Trần Văn Nho nói: “Đoàn thanh tra liên ngành không thống nhất cách làm của Sở Y tế. Hơn nữa, một thành viên của đoàn thanh tra liên ngành lại làm trưởng đoàn thanh tra Sở Y tế để phúc tra kết quả thanh tra mà đơn vị này có tham gia trước đó là điều bất hợp lý; không đúng theo quy trình của thủ tục hành chính với thẩm quyền, tính khách quan của đoàn thanh tra Sở Y tế”. Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Tâm, Chi cục trưởng Chi cục an toàn vệ sinh thực phẩm Phú Yên, cũng tỏ ra bất bình: “UBND tỉnh Phú Yên giao đoàn thanh tra liên ngành kiểm tra mã vạch hàng hóa, sở hữu công nghiệp, đo lường chất lượng nhưng khi thực hiện lại “lấn sân” sang phần việc an toàn thực phẩm nên cán bộ ngành Y tế không muốn tham gia; vì trước đó, Sở Y tế cũng đã tổ chức kiểm tra một số cơ sở sản xuất nước uống đóng chai. Nay đoàn thanh tra liên ngành lại tiếp tục kiểm tra đã gây ra sự chồng chéo, phiền hà đối với doanh nghiệp. Theo quy định, một sản phẩm đạt an toàn vệ sinh thực phẩm phải bảo đảm bốn tiêu chí: Cơ sở chế biến sản xuất kinh doanh, các trang thiết bị, con người, hàng hóa đều phải đạt chuẩn. Nếu chỉ kiểm tra hàng hóa mà đánh giá cả cơ sở không đạt là không đúng. Đoàn thanh tra liên ngành của tỉnh Phú Yên có thể kiểm tra hàng hóa đã được lưu thông trên thị trường chứ không được kiểm tra cơ sở sản xuất kinh doanh”.  Ông Tâm nói thêm: “Lẽ ra, đoàn thanh tra liên ngành phải mời các thành viên trong đoàn để cùng bàn bạc, đi đến thống nhất việc xử lý vi phạm các cơ sở nước uống đóng chai. Đằng này, thanh tra Sở Khoa học - Công nghệ tự ý xử lý, trong khi các thành viên khác không được biết”.

Liên quan đến ý kiến trên, ông Nho cho rằng: “Đoàn thanh tra liên ngành do UBND tỉnh Phú Yên ra quyết định thành lập, chánh thanh tra Sở Khoa học - Công nghệ làm trưởng đoàn, cùng các ngành chức năng liên quan tham gia, trong đó có Sở Y tế. Việc xử lý của đoàn thanh tra liên ngành thuộc thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính về đo lường chất lượng. Bởi vì, đoàn thanh tra liên ngành lấy mẫu sản phẩm là nguyên bình nước có nhãn mác, hạn sử dụng từ các cơ sở vừa sản xuất, vừa kinh doanh. Do vậy, việc xử lý của đoàn thanh tra liên ngành là hoàn toàn đúng theo quy định pháp luật. Chỉ khi nào đoàn lấy các mẫu nước uống đóng chai tại vòi nước thì mới thuộc lĩnh vực an toàn vệ sinh thực phẩm của ngành Y tế. Khi đó, trưởng đoàn sẽ giao cho ngành Y tế xử phạt. Tương tự, trong quá trình thanh, kiểm tra, giả sử các cơ sở vi phạm lĩnh vực thương mại, trưởng đoàn sẽ giao lại cho ngành Công thương xử lý và báo cáo lại đoàn. Nếu liên quan đến nông nghiệp thì giao ngành Nông nghiệp xử lý, liên quan đến quản lý thị trường thì giao Quản lý thị trường… Còn việc xử lý hàng hóa lưu thông này hoàn toàn không cần ý kiến gì của các thành viên khác vì đây là lĩnh vực chất lượng sản phẩm hàng hóa, thuộc lĩnh vực khoa học công nghệ. Với tư cách trưởng đoàn Thanh tra liên ngành, đồng thời là chánh thanh tra sở Khoa học - Công nghệ, tôi đủ thẩm quyền xử lý việc này. Tất cả những hoạt động của đoàn thanh tra liên ngành từ trước đến nay đều đảm bảo khách quan, đúng quy định pháp luật”.

MINH NGUYỆT