Mất cân bằng giới tính khi sinh đang là một vấn đề đáng lo ngại tại nhiều tỉnh, thành phố, trong đó có Phú Yên, khi tỉ số giới tính sơ sinh ngày càng tăng. Điều này chứng tỏ nhiều người vẫn còn tâm lý thích con trai.

Gái hay trai cũng đều là những đứa con đáng yêu của cha mẹ - Ảnh: T.THỦY

Hiện nay, cơ cấu giới tính khi sinh ở Phú Yên là 112 nam/100 nữ, đã vượt ngưỡng quy luật tự nhiên (105 - 107 nam/100 nữ). Nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng này, theo kết quả nghiên cứu ban đầu, là do chế độ gia tộc phụ hệ truyền thống, con theo họ của bố, “con trai mới nối dõi tông đường, mới được vào nơi thờ tự”… đã ăn sâu vào tiềm thức của các cặp vợ chồng, gia đình và dòng họ.

Mặt khác, do chế độ an sinh xã hội chưa đảm bảo nên con trai được coi là chỗ dựa tốt hơn về mặt tài chính; con trai mới là người chăm sóc cha mẹ khi về già, con gái khi lấy chồng sẽ không sống trong gia đình của mình, không thể thường xuyên đỡ đần cho cha mẹ đẻ. Ở một số vùng, nhiều công việc nặng nhọc, đặc biệt là công việc trong các ngành nông - lâm - ngư nghiệp, khai thác khoáng sản…, đòi hỏi sức lao động cơ bắp của con trai. Điều này càng tác động mạnh tư tưởng, quan niệm của người dân. Khi chấp hành chính sách KHHGĐ, mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh từ 1-2 con, họ mong muốn phải có con trai.

Theo thạc sĩ Đỗ Thị Như Mai - Phó Chi cục trưởng Chi cục Dân số - KHHGĐ Phú Yên, thực tế cho thấy nhu cầu và mong muốn có con trai của các cặp vợ chồng dù lớn đến đâu cũng chỉ có thể đạt được khi họ biết giới tính của thai nhi và có dịch vụ để loại bỏ thai nhi gái. Trong những năm qua, hệ thống dịch vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân ngày càng tốt hơn, có trang thiết bị hiện đại, đội ngũ hành nghề y dược trong và ngoài công lập có kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp ngày càng cao. Sự phát triển này, một mặt tạo điều kiện cho hoạt động chăm sóc sức khỏe nhân dân ngày càng tốt hơn, mặt khác cũng đã làm tăng tình trạng lạm dụng kỹ thuật siêu âm, nạo phá thai vì mục đích lựa chọn giới tính thai nhi; tác động mạnh mẽ tới tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở nước ta.

Pháp lệnh Dân số (năm 2003) đã nghiêm cấm các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi, gồm: tuyên truyền, phổ biến phương pháp tạo giới tính thai nhi dưới mọi hình thức nói chuyện, viết, dịch, nhân bản sách báo, tài liệu, tranh, ảnh, ghi hình, ghi âm…; chẩn đoán để lựa chọn giới tính thai nhi bằng biện pháp xác định qua triệu chứng, bắt mạch; xét nghiệm máu, gien, nước ối, tế bào, siêu âm; loại bỏ thai nhi vì lý do lựa chọn giới tính bằng các biện pháp phá thai; cung cấp, sử dụng các loại hóa chất, thuốc và biện pháp khác. Ngành Y tế cũng đã có nhiều biện pháp can thiệp, song kết quả chưa như mong đợi. Giải quyết tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh là một nhiệm vụ vô cùng khó khăn, lâu dài và phức tạp. Phú Yên tuy đã có những hoạt động ứng phó với tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, nhưng đó mới chỉ là những hoạt động trong giai đoạn khởi đầu để giải quyết vấn đề này.

Với tình trạng như hiện nay và xu hướng còn tiếp tục gia tăng trong những năm tiếp theo, đặc biệt là trong năm tới (Canh Dần), nhiều người sẽ chú trọng hơn đến giới tính, đồng nghĩa với tình trạng phá thai nhiều hơn khi biết thai nhi là con gái.

Trong các mục tiêu của chương trình Dân số - KHHGĐ thời gian tới ở Phú Yên, mục tiêu lớn thứ hai cần tập trung là cơ cấu dân số, trong đó cần phải giải quyết sự mất cân bằng tỉ số giới tính khi sinh. Nếu tình trạng này tiếp diễn thì từ 15 đến 20 năm nữa, Phú Yên sẽ đối mặt với các vấn đề xã hội do mất cân bằng giới tính một cách nghiêm trọng như bạo lực xã hội, buôn bán phụ nữ trẻ em, nam giới không lấy được vợ là người Việt Nam…

Phú Yên vẫn còn nhiều cơ hội để giảm các nguy cơ mất cân bằng giới tính nếu cải thiện các chính sách xã hội ngay từ bây giờ. Thêm vào đó, cần nâng cao nhận thức của cán bộ y tế, xem xét việc nạo phá thai, nhất là phá thai trên 12 tuần tuổi. Ngoài ra, chiến lược dân số cũng phải quản lý, giám sát chặt chẽ việc thực hiện các dịch vụ có liên quan đến lựa chọn giới tính. Nên có những biện pháp quyết liệt nhằm thực hiện mục tiêu cân bằng giới tính.

DƯƠNG THU