Hàng chục lần, anh đứng ra tổ chức các cuộc truy đuổi vây bắt những đối tượng sử dụng chất nổ đánh cá để bảo vệ vùng biển. Gác bỏ công việc gia đình, anh đi vận động quyên góp ủng hộ những bạn thuyền gặp khó khăn hoạn nạn… Những câu chuyện về anh Lê Văn Hay, tổ trưởng tổ tàu thuyền an toàn 01 đã thôi thúc chúng tôi về thôn Phú Thọ 3 (xã Hoà Hiệp Trung, huyện Đông Hòa) để gặp ngư dân khá đặc biệt này.
CHÂN DUNG “NGƯỜI CẦM LÁI”
Gặp anh, chúng tôi vẫn khó tin đó là người chỉ huy việc vây bắt các tàu đánh thuốc nổ trên vùng biển Hoà Hiệp Trung. Vóc người thấp nhỏ, hơi gầy, giọng nói trầm ấm, song bên cạnh vẻ chân chất của một ngư dân “chính hiệu”, ở anh còn phảng phất tố chất của người thủ lĩnh: phong thái nhanh nhẹn, lối nói chuyện rành mạch dứt khoát, vững vàng khi điều khiển cuộc họp.
Những con tàu an toàn về bến – Ảnh: Trần Quỳ
Hôm ấy là buổi họp thường kỳ của tổ tàu thuyền an toàn 01(TAT01). 18 giờ 30 phút, 16 thành viên trong tổ đã có mặt đông đủ. Vì đang mùa cao điểm đi biển nên cuộc họp hàng tháng của tổ đã hoãn lại khá lâu. Tranh thủ trời trở gió, biển động, tổ trưởng Lê Văn Hay điện đàm gọi anh em “chạy” về để họp tổ. Vừa vào tới bờ, anh Hay tất bật cả buổi chiều, lo hàng loạt công việc: viết báo cáo kết quả những phần làm được và dự kiến việc sắp tới của tổ, đến gặp Ban chỉ huy đồn BP 356 báo cáo kế hoạch, đi photo tài liệu để phát cho anh em...Vừa xong, anh ăn vội bát cơm và đến ngay hội trường thôn. Theo sự điều hành của tổ trưởng Lê Văn Hay, mọi người cùng bàn bạc, trao đổi việc phát hiện ra luồng cá, cách thức đánh bắt đạt hiệu quả, căn dặn nhắc nhở nhau thận trọng trên đường làm ăn. Nhiều anh em bạn thuyền đã xúc động bày tỏ: “Các thành viên trong tổ tàu thuyền luôn đoàn kết gắn bó, giúp đỡ nhau và “nhìn nhau” để thi đua làm ăn”. Trong năm 2005, tổ đã tạo nên tiếng vang sau hai tháng liên tục bắt quả tang các đối tượng đánh cá bằng chất nổ. Họ đã góp phần làm cho biển yên, cá tụ về. Ngư dân Hoà Hiệp Trung được mùa cá nên khấm khá hẳn. Năm rồi, anh Hay và nhiều anh em bạn thuyền trong tổ thu từ 150 đến 200 triệu đồng. Anh Bùi Thành, một ngư dân thôn Phú Thọ 3, cho biết: Nhờ tài “cầm lái” giỏi của tổ trưởng Lê Văn Hay, tổ TTAT đã lập nên nhiều thành tích. Người đàn ông 40 tuổi được mệnh danh là “người cầm lái” tổ TTAT 01 nở nụ cười hạnh phúc. Anh từ tốn: “Nếu không có sức mạnh từ sự đồng lòng hỗ trợ của anh em trong tổ, tôi khó thực hiện được quyết tâm của mình”.
NHỮNG CÂU CHUYỆN CẢM KÍCH
Tổ trưởng tổ TTAT 01 Lê Văn Hay rất bức xúc khi vùng biển quê anh luôn trong “tầm ngắm” của các đối tượng đánh cá bằng chất nổ và xung điện. Anh cho biết: “Hòn Khô là khu vực tập trung rất nhiều loại cá ngon và quí hiếm. Trội nhất là con cá bò vàng trị giá 40.000 đồng một ký, mỗi con nặng đến năm bảy ký, ngày trước có người đi một chuyến biển thu về từ 200 đến 300 con. Từ dạo chúng thường thả thuốc nổ xuống, cả khu vực này tan tác. Bây giờ, lượng cá nục, cá sơn tra, cá cơm giảm hẳn, còn cá bò vàng đã gần như mất dạng”.
 |
|
Anh Lê Văn Hay chủ trì buổi họp tổ tàu thuyền an toàn 01 – Ảnh: Hồng Chiên |
Trước đây, khi phát hiện có tàu đánh cá bằng thuốc nổ, bà con ngư dân điện về báo về đồn biên phòng. Nhưng đối tượng ở cách bờ xa quá, nhiều lúc tổ kiểm soát BP ra đến nơi thì bọn chúng đã chạy mất. Khi có chủ trương của BĐBP, tháng 10-2003, đội TTAT 01 của ngư dân hành nghề lưới rút thôn Phú Thọ 3 ra đời. Thuyền trưởng PY1196 Lê Văn Hay được đề cử làm tổ trưởng. Mỗi thuyền trong tổ đều được gắn biển “thuyền an toàn”, đồng thời có những quyền hạn và nghĩa vụ trong việc bảo vệ chủ quyền an ninh trên biển. Đây là cơ sở cho tổ trưởng Lê Văn Hay phát huy vai trò chủ động tích cực của mình trong việc truy bắt tội phạm trên biển.
Vào một ngày giữa tháng 5-2005, tàu PY1196 của anh Hay đang đánh cá từ vùng biển Phú Thọ 3 chạy dọc theo bìa gành thì nhận được tin từ tổ Thuyền an toàn Xuồng câu báo: nghi ngờ có ghe đang đánh thuốc nổ khu vực mũi Mò O. Ngay lập tức, anh động viên 10 anh em bạn thuyền trên tàu mình dừng công việc đánh bắt và chạy xuống khu vực nghi vấn. Trên đường đi, các phương án vây bắt, đấu tranh với đối tượng cũng được bàn bạc thống nhất. Các anh dùng tấm màn che biển “thuyền an toàn”, giả làm tàu đi câu và thu mua cá. Tàu đi gần đến nơi, đã nghe chúng đánh hai quả thuốc nổ rồi bỏ chạy. Anh cho tàu đậu lại và chờ. Ngày hôm sau, chúng quay lại. Anh thông báo cho bạn thuyền sẵn sàng ứng phó và cho tàu chạy tới tiếp cận đối tượng, giả vờ xin cá. Ngay sau câu chào hỏi xã giao của anh, một bạn thuyền lập tức nhảy qua thuyền của đối tượng, đẩy một tên đang đứng ở mũi thuyền rơi xuống nước khi hắn chuẩn bị ôm thuốc nổ quẳng sang tàu của anh. Cùng lúc đó, một ngư dân giật màn xuống để lộ ra tấm bản “thuyền an toàn”. Anh Hay băng mình nhảy qua ghe của đối tượng, dõng dạc tuyên bố: “Chúng tôi là “thuyền an toàn” do BĐBP thành lập. Các anh đánh cá bằng chất nổ là vi phạm an ninh trên biển. Chúng tôi được quyền tạm bắt giữ các anh, đưa các anh về đồn BP làm rõ sự việc”. Anh Nguyễn Văn Dũng, một bạn thuyền tham gia cuộc vây bắt đó, hả hê: “Thuyền trưởng chúng tôi là người chỉ huy bắt tội phạm “nhà nghề”. Nhờ nhanh trí, cảnh giác và liệu được tình thế nên anh Hay đã chuẩn bị trước cách đối phó. Nếu không, quả thuốc nổ do chúng quẳng qua đã làm tan tành cả thuyền rồi”.
Tháng 6-2005, khi chiến công trước đó vẫn còn làm các ngư dân phấn khích thì tổ TTAT của anh Hay lại phát hiện có 4 chiếc thuyền của các đối tượng đánh cá bằng thuốc nổ đang tiến về khu vực Hòn Khô. Biết sẽ khó khăn trong việc truy đuổi vây bắt nên vừa cải trang để theo dõi, anh Hay vừa điện về đồn BP 356 báo cáo và chờ lực lượng BP ra phối hợp vây bắt. Lần này, cả 4 thuyền đánh thuốc nổ từ Khánh Hoà ra đã bị tổ TTAT 01 cùng BĐBP bắt gọn. Trung tá Đặng Phú Quốc cho biết: “Nhờ một lực lượng trực tiếp đánh cá ngoài biển theo dõi, giám sát chặt chẽ và truy đuổi vây bắt đến cùng nên từ đó tới nay, vùng biển Hoà Hiệp này không còn dấu tích của bọn đánh thuốc nổ. Người đóng vai trò quyết định cho thành công này chính là anh Lê Văn Hay”.
Trò chuyện với tổ trưởng tổ TTAT 01, chúng tôi đã cảm nhận: đằng sau vẻ bề ngoài rắn rỏi, mạnh mẽ đó Lê Văn Hay là người đàn ông bao dung và hiền lành. Anh tâm sự: “Mình chỉ mong họ có ý thức giữ gìn, bảo vệ biển. Mình chỉ muốn ngăn cản họ, chứ bắt bớ có sung sướng gì. Nhưng chỉ vì gặp phải những đối tượng gan lì và nên cách duy nhất là truy bắt cho kỳ được để làm gương cho đối tượng khác”. Những bạn thuyền cho biết: “Từ ngày làm biển đến giờ thuyền của anh Hay đã hàng chục lần truy đuổi các đối tượng đánh cá bằng thuốc nổ”. Anh làm tốt công việc không lương bổng mà đầy hiểm nguy ấy xuất phát từ mong muốn giữ được nguồn lợi thuỷ sản trên vùng biển quê hương. Anh thổ lộ: “Không chỉ đời mình ăn mà còn phải gìn giữ để cho con cháu mai sau nữa”.
Tấm lòng cùng những lo nghĩ ấy còn được thể hiện đầy ắp qua những việc làm giản dị mà tình người. Biết bao lần, anh đứng ra vận động quyên góp giúp đỡ anh em bạn thuyền gặp hoạn nạn. Ngư dân Trần Mạnh kể: “M ỗi lần có tàu thuyền trong thôn xóm bị nạn là anh Hay đứng ra tổ chức quyên góp. Ban đầu một số người không chịu đóng góp. Khi họ bị nạn, anh vẫn quyên góp rồi đem tiền đến giúp đã làm họ xúc động”. Bằng cách khơi dậy tình làng xóm cộng đồng, anh Hay đã giúp anh em trong tổ ngày càng gắn bó với nhau. Đến bây giờ, việc quyên góp hỗ trợ cho những hoàn cảnh khó khăn trong xóm làng, trong anh em bạn thuyền đã trở thành nếp. Không chỉ đối với tổ 01, anh còn vận động giúp đỡ một số bạn thuyền bên ngoài. Bí thư chi bộ thôn Phú Thọ 3 Nguyễn Hữu Bi cho chúng tôi biết: “Ngay cả những lúc đang đi đánh cá xa , nghe tin có tàu bè trong thôn bị nạn, anh Hay dùng máy đàm thoại gọi về và dặn dò bộ phận hậu cần ở nhà đi quyên góp”. Năm 2005, Hoà Hiệp Trung có 7 tàu bị nạn thì cả 7 đều nhận được sự hỗ trợ của đội TTAT01. Tổng số tiền quyên góp lên đến 23 triệu đồng. Anh Phạm Xuân, người có tàu bị nạn, cảm động nói: “Gia đình trở lại với nghề được là nhờ anh em bạn thuyền trong tổ TTAT01, mà trên hết là anh tổ trưởng Lê Văn Hay. Các anh vừa giúp vừa động viên tôi rất chân tình, nhờ thế mà tôi mới “đứng dậy” được để làm ăn sau tai nạn lần ấy ...”
Chúng tôi tò mò hỏi anh Lê Văn Hay về bí quyết để có được khả năng “thu phục” anh em, người “cầm lái” tổ TTA01, cười hiền lành: Mình từng làm bí thư chi đoàn thanh niên thôn, làm công an xã nên biết cách ăn nói sao cho bà con dễ hiểu, thế thôi!”. Và, bao giờ anh cũng nhớ lời những người đi trước dặn: “Làm biển phải nghĩ đến cái hậu, phải biết không chỉ đời mình ăn mà còn gìn giữ để cho con cháu mai sau”. Đó là điều tạo nên quyết tâm mạnh mẽ ở anh trong những cuộc truy đuổi các đối tượng đánh bắt cá bằng chất nổ để bảo vệ vùng biển quê hương mình.
PHƯƠNG OANH - HỒNG CHIÊN
