Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trong giai đoạn 1990-2011 có 20 triệu bệnh nhân lao được chữa khỏi; Năm 2011 có 630.000 bệnh nhân kháng đa thuốc và mỗi năm cần 8 tỉ USD để phòng chống lao trên phạm vi toàn cầu… Từ đó, WHO đã đưa ra chủ đề phòng chống lao năm 2013 là “Hãy phòng chống lao trong suốt cả cuộc đời tôi” (Stop TB in My Lifetime).
Để hiểu rõ hơn các hoạt động phòng, chống lao mà WHO đã và sẽ triển khai, chúng tôi xin giới thiệu khái quát Chiến lược phòng, chống lao toàn cầu của WHO.
Chiến lược đảm bảo tất cả các bệnh nhân lao, bệnh nhân lao phối hợp với HIV, bệnh nhân lao kháng thuốc được tiếp cận chẩn đoán và điều trị với kỹ thuật chất lượng cao. Chiến lược cũng ủng hộ phát triển công cụ mới hiệu quả trong ngăn chặn, phát hiện và điều trị bệnh lao. Chiến lược củng cố quan hệ đối tác trong thực hiện Kế hoạch toàn cầu phòng, chống lao giai đoạn 2006-2015.
Chiến lược bao gồm 6 điểm cốt yếu sau đây:
1. Tiếp tục tăng cường, theo đuổi và mở rộng DOTS: Mở rộng và tăng cường “Hóa trị liệu ngắn ngày có kiểm soát”; Điều tra tình hình kháng thuốc ở bệnh nhân lao (DRS); Tăng cường hệ thống áp dụng và sử dụng thuốc có hiệu quả; báo cáo nhanh và củng cố hệ thống báo cáo; Phối hợp với các công ty sản xuất thuốc chống lao toàn cầu; Báo cáo kiểm soát lao toàn cầu; Phối hợp ủy ban ánh sáng xanh toàn cầu; tăng cường năng lực của các phòng thí nghiệm...
2. Giải quyết các trường hợp lao phối hợp với HIV, lao kháng thuốc và nhu cầu của người dân nghèo và các đối tượng dễ bị lây nhiễm: Bệnh lao với du lịch đường hàng không; trẻ em với bệnh lao; Tình trạng lao kháng thuốc đang gia tăng; Giới và bệnh lao; HIV và lao; Lao đa kháng thuốc; Đói nghèo và lao; Tù nhân và lao; người tị nạn và lao; thuốc lá và lao.
3. Đóng góp của hệ thống chăm sóc sức khỏe dựa trên chăm sóc sức khỏe ban đầu như: Nâng cao năng lực của hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu; thực hành phân loại và chăm sóc tốt các bệnh về phổi (PAL).
4. Mở rộng hệ thống cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe: Phối hợp cộng đồng phòng, chống lao; chuẩn hóa tiêu chuẩn chăm sóc lao trên phạm vi quốc tế.
5. Trao quyền cho người bị bệnh lao và cộng đồng chung tay phòng, chống lao thông qua cơ quan chuyên môn: Vận động, tuyên truyền và tổ chức các đội lưu động phòng, chống lao; cộng đồng và những người có liên quan với bệnh nhân cùng chăm sóc và ngăn chặn sự lây nhiễm; trao quyền cho người bệnh và cộng đồng; có quy định, hướng dẫn cho bệnh nhân cách chăm sóc.
6. Khuyến khích và thúc đẩy các nghiên cứu về lao: Nghiên cứu các biện pháp phòng, chống lao hiệu quả bao gồm tổ chức các hoạt động, phương tiện, thuốc, vắc xin…
BS Nguyễn Vinh Quang
(Lược dịch từ The Stop TB Strategy)
