Hỏi: Cháu nhà tôi 3 tuổi, do sơ ý của người lớn đã cho uống 2 viên Vitamin A (màu đỏ) trong ngày (1 viên ở nhà trẻ, 1 viên ở nhà), sau đó bé có bị ói 1 lần. Trạm y tế xã bảo không có gì nguy hiểm, nhưng không biết có tác hại gì về sau không?
Lê Thị Thu Hà
(xã Hòa Thành, huyện Đông Hòa)
Sử dụng thừa vitamin có thể ngộ độc. - Ảnh minh họa: Internet |
Trả lời:
Vitamin A liều cao được chỉ định dùng cho trẻ em dưới 5 tuổi để phòng ngừa tình trạng thiếu vitamin A. Một bệnh nguy hiểm có thể gây mù vĩnh viễn. Ngoài ra, việc bổ sung vitamin A hằng năm cho trẻ còn góp phần làm giảm tỉ lệ trẻ em suy dinh dưỡng. Liều uống dự phòng như sau:- Trẻ từ 12-60 tháng tuổi uống 1 viên vitamin A 200.000 UI (đơn vị quốc tế) (viên nang màu đỏ), mỗi năm uống 2 lần;
- Trẻ từ 6-11 tháng tuổi uống 1 viên vitamin A 100.000 UI (viên nang màu xanh; hoặc nửa viên đỏ, khoảng 3 giọt dịch bên trong viên thuốc khi cắt đầu viên thuốc nặn ra)
- Trẻ dưới 6 tháng tuổi, cho mẹ uống viên đỏ (200.000 UI) để tăng hàm lượng vitamin A trong sữa mẹ cho bé bú. Nếu bé không được bú sữa mẹ, có thể cho bé uống 1-2 giọt thuốc.
Uống quá liều vitamin A có thể gây tình trạng ngộ độc cấp hoặc mạn tính tùy theo liều lượng và thời gian dùng thuốc. Ngộ độc cấp khi dùng liều cao hơn 300.000UI/ngày (hoặc 25.000 UI/kg/ngày), tương đương hơn 2 viên/ngày. Triệu chứng thường xuất hiện từ 4-24 giờ sau khi uống thuốc, bao gồm: hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, co giật, tăng áp lực nội sọ, mê sảng.
Ngộ độc mạn xảy ra khi dùng liều trên 100.000 UI/ngày uống trong 10-15 ngày. Tổn thương gan, xơ gan có thể xảy ra khi dùng 15.000-40.000 UI/ngày, uống trong vài tháng. Biểu hiện của bệnh: mệt mỏi, kích thích, rối loạn tiêu hóa, gan to, lách to, da đổi màu, nứt nẻ, rụng tóc, tăng chảy máu, phù nề, trẻ em có thể tăng áp lực nội sọ, ù tai, ngừng phát triển xương dài... Phụ nữ có thai dùng kéo dài sẽ gây quái thai.
Thực tế qua nhiều năm cấp viên nang vitamin A dự phòng cho trẻ em trên toàn quốc, không gặp các trường hợp ngộ độc cấp nặng. Các triệu chứng ngộ độc thường nhẹ và tự khỏi, có thể cho trẻ uống nước chanh đường; tại cơ sở y tế chủ yếu điều trị hỗ trợ. Ngộ độc mạn hiếm xảy ra do hàm lượng vitamin A trong các viên thuốc bổ trên thị trường thường thấp (dưới 5.000 UI).
BS ĐOÀN VĂN HẢI