Ngày tết là lúc mọi người bên nhau nhìn lại một năm qua, thưởng thức những ly rượu và những món ăn ngon. Chính điều này làm cho chúng ta ăn uống liên miên dẫn đến mắc phải các bệnh tiêu chảy, đầy bụng, đột quỵ và... say xỉn. Biết cách chọn thực phẩm, một chút kiến thức kết hợp với việc ăn uống điều độ là cách mang lại sức khỏe cho bạn.
Thực phẩm trong ngày tết thường chứa nhiều dầu mỡ. Mọi người hãy chú ý ăn uống hợp lý để giữ sức khỏe. - Ảnh: T.THỦY
NHỮNG LO LẮNG
Chị Nguyễn Thị Hoa (phường 2, TP Tuy Hòa) chia sẻ: “Mỗi dịp tết, tôi và bạn bè đi chơi rất nhiều, tới đâu cũng ăn uống. Có lẽ vì ăn uống thỏa thích trong thời gian nghỉ tết nên vào ngày làm việc đầu tiên sau tết, bỗng thấy đầu váng, mắt hoa, uể oải...”. Lo lắng về tác hại của rượu bia, anh Trần Văn Minh (thị trấn Hai Riêng, huyện Sông Hinh) bộc bạch: “Biết nhậu nhiều là thói quen không tốt, chỉ làm hại sức khỏe, nhất là khi người uống bị đau bao tử như tôi. Song, không có cách nào từ chối bạn bè trong dịp tết”. Còn chị Phạm Thị Hòa (phường 7, TP Tuy Hòa) hoang mang: “Bắt trẻ béo phì kiêng hẳn một loại thực phẩm nào thì rất khó và càng làm trẻ tò mò muốn thử. Tết có nhiều thực phẩm trong nhà nên cháu Minh nhà tôi càng có cơ hội thưởng thức. Tôi thật sự lo cho sức khỏe của con mình”. Chị Lê Như Quỳnh (phường Phú Đông, TP Tuy Hòa) kể, con chị mới 2 tuổi nhưng rất thích uống nước ngọt. Chị nghe nói trẻ em uống nhiều nước ngọt không tốt, sẽ dư thừa năng lượng do đường cung cấp mà thiếu vi chất dinh dưỡng. Do vậy trẻ sẽ béo phì mà vẫn thiếu vitamin và muối khoáng. Chị Quỳnh cũng e ngại trong những ngày tết trẻ nhỏ hay bị ngộ độc thực phẩm.
Trong dịp tết, trẻ dễ bị suy dinh dưỡng vì thường bỏ bữa chính, chỉ thích ăn đồ vặt. Hầu như nhà nào cũng mua nhiều bánh, mứt nên trẻ càng ăn ngọt nhiều. Hậu quả là bị đầy hơi, khó tiêu. Hơn nữa, các món ăn cứ hâm đi hâm lại, ít rau quả tươi nên trẻ càng dễ chán ăn.
Người cao tuổi càng muốn có sự sum vầy cùng con cháu, muốn có bạn hiền cùng nhâm nhi chén trà, ly rượu. Để có được những điều đó, vấn đề ăn, uống trong những ngày tết là cực kỳ quan trọng. Song, việc ăn uống của họ cũng gặp khó khăn do răng yếu, lung lay và đặc biệt lâu tiêu hơn do chức năng của bộ máy tiêu hóa ngày càng giảm sút, các loại men tiêu hóa cũng giảm dần. Đồng thời, các chức năng của gan, thận, tuần hoàn càng ngày hoạt động càng kém. Bà Lê Thị Hồng (thị trấn La Hai, huyện Đồng Xuân) lo lắng: “Tôi vừa bị tăng huyết áp, vừa bị đái tháo đường. Nghe nói thịt mỡ trong bánh tét và đường trong bánh mứt đều không tốt với những người có bệnh như tôi. Làm sao tôi có thể kiêng hết mọi thứ trong những ngày đặc biệt này?”.
CẦN ĂN UỐNG HỢP LÝ
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, để không bị tăng cân do ăn nhiều trong dịp tết, mọi người chỉ nên ăn mỗi thứ một chút, chia làm nhiều bữa và đừng ăn quá no. Nên ăn nhiều rau, vì rau cung cấp vitamin, chất xơ dồi dào, giúp tăng cường vi chất và quét sạch các cặn bã cũng như lượng mỡ dư thừa ra khỏi cơ thể.
Bác sĩ Nguyễn Vinh Quang, Giám đốc Trung tâm Truyền thông - Giáo dục sức khỏe Phú Yên, cho biết: “Ngoài việc lập thực đơn ăn uống cho cả gia đình thì vấn đề phòng tránh ngộ độc thực phẩm cũng là việc chúng ta phải đặt lên hàng đầu. Cách tốt nhất là không ăn thức ăn có mùi ôi thiu và đun sôi thức ăn trước khi ăn; không nên cho trẻ ăn quá nhiều một loại thức ăn trẻ thích. Các bậc cha mẹ nên duy trì bữa ăn, lịch ăn ngày tết của mọi người càng giống bữa ăn hàng ngày càng tốt. Có những người cao tuổi do mắc một số bệnh mạn tính nào đó thì lại kiêng khem quá mức. Như vậy cũng có hại cho sức khỏe vì cơ thể thiếu chất dinh dưỡng”.
Tâm lý của mọi người là “no ba ngày tết” nên ai cũng dự trữ nhiều thực phẩm… Đương nhiên, ngoài những dụng cụ dự trữ thủ công, tủ lạnh luôn được phát huy hết công suất. Thức ăn không đậy kín, mùi đồ ăn và chất mặn bốc hơi được hút vào hệ thống dàn bay hơi, làm hoen gỉ quạt và dàn trong tủ lạnh. Vi khuẩn từ các đồ ăn chưa được làm sạch, tươi sống sẽ lây nhiễm vào các đồ ăn chín khác có trong tủ lạnh. Điều này có thể khiến người sử dụng bị rối loạn tiêu hóa, nhiễm độc khi mang đồ ăn chín này ra ăn mà không đun nấu lại. Bên cạnh đó, thói quen đi chợ mua trứng gà, vịt về vẫn còn bám dính vết bẩn từ chuồng nuôi; rau quả chứa hóa chất từ lượng phân bón dư cho tới thuốc trừ sâu; thịt, cá chứa vi khuẩn gây nhiều loại dịch bệnh khác nhau... cứ xếp vào tủ, không cho vào từng túi ni lông hay hộp chứa riêng sẽ khiến tủ lạnh thành ổ chứa vi trùng và dịch bệnh. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo, không cần thiết mua, dự trữ và nấu quá nhiều thức ăn chế biến sẵn trong ngày tết nếu điều kiện bảo quản không thật tốt, an toàn.
Rượu, bia và thức ăn thừa đạm, chất béo, ngọt khiến không ít người bị rối loạn tiêu hóa, thậm chí bị tiêu chảy nặng, ngộ độc. Đó là cảnh báo mà các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh đưa ra. Để tránh mắc bệnh hoặc ảnh hưởng sức khỏe do thức ăn gây nên, mọi người phải chú ý ăn uống cho hợp lý. Chẳng hạn ăn bánh chưng, bánh tét phải kèm theo dưa hành bởi các loại bánh này rất giàu năng lượng. Dinh dưỡng là then chốt với sức khỏe người cao tuổi.
VŨ HOÀNG
