Trong cuộc sống hàng ngày, mỗi người phải chịu đựng những áp lực nhất định về mặt tâm lý. Cùng một áp lực nhưng có người vượt qua một cách nhẹ nhàng, ngược lại đối với một số người nó trở thành gánh nặng khó vượt qua, thậm chí lâm bệnh. Những áp lực đó người ta gọi là stress.
Stress khiến sức khỏe con người đi xuống nhanh chóng
Các nhà khoa học đã chứng minh tình trạng stress kéo dài dẫn đến rối loạn chuyển hóa lipit, làm tăng cholesterol trong máu. Stress làm tăng tiết catercholamin mà chủ yếu là adrenalin, gây co mạch máu dẫn đến thiếu oxy ở tim và thành mạch, thiếu oxy ở các tổ chức.
Stress có thể gây ra nhiều căn bệnh như: bệnh thần kinh (mất ngủ, đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, buồn phiền, cáu gắt, loạn trí nhớ, trầm cảm), bệnh tim mạch (nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, loạn nhịp tim…), bệnh tiêu hóa (viêm loét dạ dày tá tràng, xuất huyết tiêu hóa, thủng dạ dày, tiêu chảy, khô miệng, chán ăn, ăn không tiêu, hơi thở hôi, rối loạn chức năng đại tràng…), bệnh tình dục (giảm ham muốn, di tinh, mộng tinh, giao hợp đau), bệnh phụ khoa (rối loạn kinh nguyệt, rối loạn nội tiết), bệnh cơ khớp (co cứng cơ, đau lưng, đau khớp, cảm giác kiến bò ở ngón tay, máy mắt, chuột rút…), toàn thân biểu hiện suy sụp, mệt mỏi, dễ mắc các bệnh dị ứng hay bệnh truyền nhiễm.
Việc giảm stress là mong muốn của tất cả mọi người. Để giảm stress nên dựa trên cơ chế sinh lý của stress, cơ chế này được thể hiện bằng công thức sau:
Từ công thức này cho thấy stress phụ thuộc vào sức chịu đựng của từng người. Vì vậy, để giảm nhẹ stress con người không thể loại bỏ hết áp lực mà chỉ bằng cách nâng cao sức chịu đựng của cơ thể như phải bình tĩnh trước những khó khăn, không vội vã mà phải từ từ suy nghĩ, phán đoán, lựa chọn để tìm hướng giải quyết tối ưu; nghỉ ngơi hợp lý và không nghĩ gì về công việc; hít thở sâu vào. Tốt hơn hết là hít thở ở nơi nhiều cây xanh như công viên. Lên kế hoạch một ngày nghỉ cùng bạn bè, người thân trong gia đình. Không nên uống các chất kích thích, rượu, thuốc lá. Đồng thời, sắp xếp lại công việc một cách hợp lý hơn và làm việc vừa đủ thời gian xả hơi. Ngủ nhiều và nơi ở thoáng mát, chơi thể thao hoặc có thể chơi với một vật cưng cũng giảm đi một phần căng thẳng.
Bác sĩ NGUYỄN VINH QUANG
Giám đốc Trung tâm Giáo dục sức khỏe Phú Yên
