Hỏi: Có phải người già thường bị loãng xương? Bệnh có biểu hiện gì không? Ăn uống như thế nào để phòng bệnh loãng xương? Có cần uống sữa như quảng cáo để phòng bệnh loãng xương? - TRẦN ĐẮC PHÚC (xã Hòa Trị, huyện Phú Hòa).
Trả lời:
Loãng xương là tình trạng hệ xương bị giảm khối lượng. Tình trạng này càng tăng khi tuổi càng cao. Bệnh có thể xảy ra ở mọi người, nhưng thường gặp ở người già trên 50 tuổi, nữ mắc bệnh nhiều hơn nam. Biểu hiện thường gặp là đau nhức trong xương, các thuốc giảm đau không làm bớt được cơn đau. Khung xương trở nên thiếu vững chắc, dễ gãy, người suy nhược.
Calcium (Ca) là dưỡng chất quan trọng để tạo xương. Nhưng bệnh loãng xương xảy ra không phải chỉ do ăn uống thiếu Ca. Còn nhiều nguyên nhân khác dẫn tới bệnh như chế độ ăn nhiều đạm, nhiều phospho; thiếu vitamin D; uống nhiều nước có gas, rượu, cà phê làm cản trở sự hấp thu Ca; thiếu Oestrogen làm giảm chuyển hóa Ca (gặp ở phụ nữ tuổi mãn kinh).
Nhu cầu Ca hằng ngày của người lớn từ 500-1000mg, phụ nữ có thai cần nhiều hơn: 1200-1400mg/ngày. Sữa và các sản phẩm từ sữa (pho mát,…) là loại thức ăn chứa nhiều Ca ở dạng dễ hấp thu. Các loại rau, đậu nhất là đậu nành, mè cũng có nhiều Ca. Hàm lượng Ca trong 100 gram thực phẩm ăn được của một số loại như sau: sữa bò 120mg, lương thực các loại: 30mg, thịt: 10-20mg, đậu nành: 165, mè: 1.200. Thực phẩm thủy sản phải ăn cả vỏ, xương mới có nhiều Ca.
Để phòng ngừa bệnh loãng xương, ngoài chế độ ăn cân đối các chất dinh dưỡng (bữa ăn luôn đảm bảo có đủ bốn nhóm thực phẩm: nhóm lương thực, nhóm đạm, nhóm chất béo, nhóm rau quả), cần chú ý các yếu tố sau:
- Không dùng quá nhiều nước uống có gas, cà phê, thuốc lá, rượu.
- Năng vận động thể lực (vận động thể lực có tác dụng kích thích quá trình tạo xương và giảm quá trình hủy xương).
Người Việt Nam thường ít dùng sữa, nhất là phụ nữ, người cao tuổi, nhưng bù lại chúng ta có nhiều thực phẩm khác có thể bổ sung Ca. Nếu biết cách phối hợp hợp lý sẽ không sợ thiếu. Các loại sữa đều có thể dùng được. Một số loại sữa được quảng cáo chuyên phòng và trị bệnh loãng xương, có gia tăng thêm hàm lượng Ca.
Tuy nhiên cần chú ý, mỗi ngày cơ thể chỉ hấp thu được khoảng 500mg Ca. Nếu dùng thừa Ca, có nguy cơ bị lắng đọng Ca ở nhiều cơ quan phủ tạng gây nên các bệnh nguy hiểm. Ca không phải là loại thuốc đặc trị bệnh loãng xương, nhưng cũng cần được bổ sung trong chế độ điều trị cho người đã bị bệnh loãng xương.
BS ĐOÀN VĂN HẢI
