Trong thời gian gần đây, hội chứng tay-chân-miệng gia tăng số ca mắc ở một số tỉnh, thành phía Nam và đã có 12 trẻ tử vong. Để giúp phòng tránh bệnh tay chân miệng trong cộng đồng, cần hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng, đường lây lan và cách phòng bệnh.

Những nốt đỏ nổi trên gan bàn chân trẻ - biểu hiện của bệnh tay - chân - miệng - Ảnh: VNE

 

Bệnh tay-chân-miệng là một bệnh truyền nhiễm gây thành dịch, lây từ người sang người do vi rút đường ruột gây ra, do hai nhóm tác nhân gây bệnh thường gặp là Coxsackie và Entero virút 71 (EV71). Biểu hiện chính của bệnh là tổn thương da, niêm mạc dưới dạng phỏng nước ở các vị trí đặc biệt như niêm mạc miệng, lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông, gối. Bệnh có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm não-màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện sớm và xử lý kịp thời. Các trường hợp biến chứng nặng thường do Entero virút 71. Bệnh lây chủ yếu theo đường tiêu hóa, nguồn lây chính từ nước bọt, phỏng nước và phân của trẻ nhiễm bệnh.

Bệnh tay-chân-miệng xảy ra rải rác quanh năm ở tất cả các địa phương, thường gặp vào thời điểm từ tháng 3 đến tháng 5 và từ tháng 9 đến tháng 12. Bệnh thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi, môi trường nhà trẻ mẫu giáo tập trung nhiều trẻ rất dễ lây bệnh.

BIỂU HIỆN BỆNH

- Giai đoạn ủ bệnh từ 3 đến 7 ngày.

- Giai đoạn khởi phát từ 1 đến 2 ngày với các triệu chứng sốt nhẹ, mệt mỏi, đau họng, biếng ăn, tiêu chảy.

- Giai đoạn toàn phát kéo dài 3 đến 10 ngày với các triệu chứng: loét miệng; vết loét đỏ đường kính 2-3 mm ở niêm mạc miệng, lưỡi, lợi, xuất hiện phát ban dạng phỏng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, gối, mông, các ban này tồn tại trong thời gian ngắn dưới 7 ngày sau đó mất đi để lại vết thâm nhiều ngày trên da. Ngoài ra trẻ có thể sốt nhẹ, nôn, nếu sốt cao dễ gây ra co giật. Các biến chứng thường gặp là biến chứng thần kinh, tim mạch như: viêm não, màng não, yếu liệt chi, co giật, viêm cơ tim, phù phổi cấp, suy tim, trụy tim mạch.....

Các biến chứng xảy ra vào ngày thứ 2 đến thứ 5 của bệnh. Sau các giai đoạn trên bệnh sẽ lui bệnh trong thời gian 3-5 ngày trẻ phục hồi hoàn toàn không để lại biến chứng.

CÁCH ĐIỀU TRỊ

Giống như một số bệnh do virút gây ra như sốt xuất huyết, sốt siêu vi. Hiện nay bệnh tay - chân - miệng chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chỉ điều trị hỗ trợ, theo dõi sát, phát hiện sớm và điều trị biến chứng, khi bệnh cần đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ và nâng cao thể trạng cho trẻ.

Khi phát hiện bệnh cần cách ly trẻ khỏi môi trường tập thể như nhà trẻ, trường học, đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế để khám và điều trị.

Hạ sốt cho trẻ bằng lau mát nếu sốt cao dùng paracetamol liều 10mg/1kilogam cân nặng cho một lần uống, cách nhau 6 giờ, vệ sinh răng miệng cho trẻ, cần bảo đảm chế độ dinh dưỡng đầy đủ theo tuổi. Trẻ còn bú cần tiếp tục cho bú sữa mẹ.

PHÒNG BỆNH TAY- CHÂN - MIỆNG

Khi trẻ biểu hiện các biến chứng như: sốt cao >390C, co giật hôn mê, khó thở, rung giật cơ, yếu liệt chi, nôn nhiều, cần đưa trẻ đến tuyến y tế huyện hoặc Bệnh viện Đa khoa Phú Yên để nhập viện.

Hiện chưa có vắc xin phòng bệnh, cần áp dụng các biện pháp phòng bệnh như tránh trực tiếp với nguồn lây, cách ly trẻ khỏi môi trường nhà trẻ, trường học 5 đến 7 ngày khi mắc bệnh.

Vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với phân, nước bọt và chất nôn của trẻ, rửa sạch đồ chơi, vật dụng, sàn nhà.

BS CA KHẢI  HIỆP

(Phòng Y tế huyện Phú Hòa)