Ngày nào cũng vậy, kể cả thứ bảy, chủ nhật hay lễ tết, tại Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS Phú Yên đều có cán bộ, nhân viên y tế túc trực để phát thuốc cho bệnh nhân, bởi methadone được kiểm soát chặt chẽ và được bác sĩ kê đơn. Loại thuốc này sẽ cung cấp cho cơ thể bệnh nhân một lượng chất thay thế thuốc phiện vừa đủ và không gây ảnh hưởng đến não bộ như heroin.

Hơn 8 giờ sáng. Một chiếc ô tô rẽ vào con đường nhỏ dẫn đến Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS Phú Yên và dừng lại tại khu vực để xe của bệnh nhân. Một thanh niên bước xuống, đi nhanh vào nơi phát thuốc.

Người thanh niên đó là một trong 67 bệnh nhân đang điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng methadone tại trung tâm này. Bác sĩ Nguyễn Thị Xuân Thanh, Trưởng Khoa Quản lý - Điều trị - Khám chuyên khoa HIV/AIDS và điều trị nghiện chất (Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh) nói rằng bệnh nhân tham gia chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng methadone rất “đa dạng”.

“Nhiều em đi ô tô, đi xe tay ga đến đây nhận thuốc uống nhưng cũng có những em khó khăn, phải đi nhờ xe của bạn”, bác sĩ Xuân Thanh cho biết. Tiếng “em” của bác sĩ trưởng khoa nói lên nhiều điều, bởi bệnh nhân tham gia chương trình này khá “đặc biệt”, không như người bệnh ở các cơ sở y tế khác. Đó là những người nghiện các chất dạng thuốc phiện, đang cố gắng làm lại cuộc đời với sự hỗ trợ tích cực của các thầy thuốc ở trung tâm này. Lợi ích của việc điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng methadone đã được chứng minh trên thực tế: Giảm đáng kể việc dùng ma túy bất hợp pháp, giảm tội phạm liên quan đến ma túy, giảm tử vong do dùng quá liều, giảm số người bị lây nhiễm HIV do dùng chung bơm kim tiêm… Điều trị bằng methadone, bệnh nhân chỉ tốn 10.000 đồng mỗi ngày, thấp hơn rất nhiều so với số tiền mà người nghiện bỏ ra để lén lút mua heroin nhằm thỏa mãn cơn nghiện.

Điều mà những người thầy thuốc ở trung tâm mong muốn là các bệnh nhân kiên trì đến đây hàng ngày để nhận và uống methadone, tuân thủ tốt để có thể tiến tới giảm liều.

Chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng methadone của tỉnh Phú Yên được triển khai từ cuối năm 2016. Đến nay, trong số 67 bệnh nhân tham gia điều trị có 27 người bước vào giai đoạn giảm liều. “Thời gian tiến tới giảm liều không ai giống ai. Tuy nhiên nếu các em tuân thủ tốt, uống methadone đều đặn hàng ngày thì ít nhất là sau 12 tháng điều trị duy trì, chúng tôi sẽ xem xét giảm liều theo nguyện vọng của các em”, bác sĩ Xuân Thanh cho biết.

Hàng ngày, khi phát thuốc cho bệnh nhân, cán bộ y tế đều giám sát. Nếu nhận thấy dấu hiệu bất thường thì làm xét nghiệm nước tiểu bệnh nhân để biết họ có sử dụng ma túy lại hay không. “27 em đang giảm liều đều tuân thủ tốt; số còn lại đang được điều trị duy trì, cũng ổn. Sức khỏe các em tiến triển tốt, tăng cân. Nhiều em có việc làm tương đối ổn định. Tuy nhiên cũng có những em tuân thủ không tốt. Có bệnh nhân làm ăn xa, đi sớm về muộn, vậy là bỏ điều trị”, bác sĩ Xuân Thanh cho hay.

Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh Phú Yên là đơn vị duy nhất trên địa bàn tỉnh triển khai điều trị bằng thuốc kháng vi rút ARV cho bệnh nhân HIV/AIDS và điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng methadone. Bác sĩ Vũ Thị Ngọc Bích, Phó Giám đốc phụ trách trung tâm, cho biết: “Lúc mới triển khai điều trị bằng methadone, trung tâm gặp rất nhiều khó khăn bởi bệnh nhân và người nhà bệnh nhân không hợp tác. Anh em đã cố gắng vượt qua khó khăn để làm việc. Anh em làm đúng quy trình chuyên môn, phối hợp, hỗ trợ nhau hoàn thành tốt nhiệm vụ”.

YÊN LAN