Hỏi: Trên TV có thông tin về dịch bệnh rubella ở các tỉnh phía
(Trần Thị Nga, Hòa Vinh)
Trả lời: Bệnh rubella (còn gọi bệnh sởi Đức) là bệnh nhiễm trùng do vi rút gây nên. Bệnh lây qua đường hô hấp, tức là lây do hít phải vi rút bắn ra theo các giọt nước mắt, nước mũi, nước bọt từ những người bệnh hay người mang vi rút. Bệnh lây thành dịch, nhưng không rầm rộ. Nhiều người có thể bị nhiễm vi rút, nhưng không phát bệnh. Sau khi bị bệnh hoặc nhiễm vi rút sẽ miễn dịch suốt đời. Do đó nhiều người lớn có thể đã miễn dịch nên không bị bệnh. Người bệnh có thể làm lây nhiễm cho người khác từ 1 tuần trước đến 1 tuần sau khi khởi bệnh. Người chỉ mang mầm bệnh mà không có triệu chứng cũng có thể làm lây nhiễm cho người khác.
Rubella có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Bệnh khởi phát với các triệu chứng sốt nhẹ hoặc không sốt, trẻ ít khi nằm li bì; xung huyết mắt, da mặt; hạch to thường ở dọc hai bên cổ, không đau. Các nốt ban trên da dạng chấm đỏ rải rác hoặc kết thành đám, bắt đầu từ cổ, thân mình, tay chân; có thể thấy đau khớp. Khi bệnh lui thường hết sốt, ban bay nhanh trong vài ngày, không để lại các dấu vết trên da. Các biến chứng của rubella chủ yếu là đau và sưng khớp, nhất là ở người lớn (chiếm 70%), viêm não, xuất huyết, viêm thần kinh.
Đây là một bệnh lành tính, chủ yếu tự khỏi, không cần xử trí gì. Những trường hợp sốt cao, có thể cho hạ nhiệt. Lúc lên ban, trẻ có thể bị ngứa, gãi trầy xước gây bội nhiễm, chỉ cần giữ khô sạch sẽ khỏi.
Điều đáng lo nhất là, khi rubella xảy ra ở phụ nữ có thai, nó có thể gây hội chứng rubella bẩm sinh với những hậu quả nặng nề ở thai nhi. Trẻ bị nhiễm rubella trước khi sinh có nguy cơ chậm tăng trưởng, chậm phát triển tâm thần, dị tật tim và mặt, điếc và nhiều vấn đề ở gan, lách, tủy xương. Nguy cơ xảy ra lớn nhất khi bị bệnh trong 3 tháng đầu thai kỳ. Nếu mắc bệnh trong thời gian này, lời khuyên chủ yếu là hủy thai.
Có thể phòng ngừa rubella bằng vắc xin. Loại phổ biến hiện nay là vắc xin kết hợp sởi-quai bị-rubella (MMR), thường được tiêm cho trẻ 12 - 15 tháng tuổi. Liều MMR thứ hai được tiêm khi trẻ lên 4 - 6 tuổi, nhưng không nên quá 11-12 tuổi. Không nên tiêm vắc xin rubella cho phụ nữ có thai hoặc phụ nữ có thể sẽ có thai trong vòng một tháng sau khi tiêm. Có thể tiêm ở Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh.
