Hỏi: Tôi năm nay 40 tuổi, dạo gần đây hay bị hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi, đo huyết áp chỉ có 95/60 mmHg, có phải là bị bệnh huyết áp thấp không, nên điều trị như thế nào?
Nguyễn Thị Tuyết Anh
(xã Hòa Thịnh, huyện Tây Hòa)
Trả lời: Huyết áp thấp có thể là một tình trạng tạm thời mà cơ thể đang gắng sức vượt qua. Tuy nhiên, đôi khi là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, gây chóng mặt, ngất, thậm chí đe dọa tính mạng.
Huyết áp (HA) bình thường dao động quanh giá trị 120/80 mmHg, gọi là huyết áp thấp khi HA tâm thu (HA tối đa) dưới 90 và HA tâm trương (HA tối thiểu) dưới 60. HA có thể là thấp ở người này, nhưng lại là bình thường ở người khác. Tình trạng HA thấp thường xuyên chỉ được các bác sĩ lưu ý khi có gây ra những triệu chứng lâm sàng. HA thấp là tình trạng có thể điều trị được, nhưng điều quan trọng là cần xác định rõ nguyên nhân để xử trí tận gốc.
Tình trạng hạ đột ngột HA, ví dụ HA tâm thu từ 110 xuống 90 có thể gây triệu chứng chóng mặt, ngất do não không được cung cấp đủ máu. Nguyên nhân của hạ HA đột ngột thường do mất nhiều máu, dị ứng (sốc phản vệ), nhiễm trùng nặng, gắng sức quá mức, mất nước nặng do tiêu chảy, nôn mửa; một số bệnh lý của tim (nhịp tim nhanh, hở van tim); suy tuyến giáp; hạ đường huyết. Mang thai cũng có thể làm HA thai phụ thấp hơn bình thường.
Một số tình trạng hạ HA tạm thời như hạ HA tư thế: là tình trạng bị hạ HA khi đột ngột đứng dậy từ tư thế đang ngồi hoặc nằm. Một số người có thể bị hạ HA sau khi ăn, hạ HA sau khi đứng lâu. Những tình trạng hạ HA vừa kể được cho là do rối loạn tín hiệu thần kinh tự động giữa não bộ và tim mạch làm cơ thể không thể tự điều chỉnh để thích ứng kịp, thường xảy ra ở người già, hoặc người có một số bệnh về tim, thần kinh.
HA hạ đột ngột thường có thể có các triệu chứng sau: chóng mặt, hoa mắt, ngất, mất tập trung, nhìn mờ, da lạnh ẩm tái xanh, nhịp thở nhanh nông, mệt mỏi, trầm cảm, khát nước. Một số tình trạng hạ HA đột ngột cần được xử trí cấp cứu (bù nước, truyền máu). Còn đa số tình huống khám điều trị hạ HA là chẩn đoán và điều trị bệnh nguyên nhân. Bác sĩ cần khám toàn diện và làm nhiều xét nghiệm, kể cả hỏi kỹ về các tình huống mà người bệnh cho là bị HA thấp, chế độ ăn uống, sinh hoạt, các thuốc đang dùng để có chỉ định thích hợp.
BS ĐOÀN VĂN HẢI
