Hỏi: Tại sao không thể tiêu diệt hoàn toàn bệnh sốt xuất huyết? Bệnh này có thể phòng tránh được không, sao không có vắc xin tiêm phòng?
(Lê Thị Huyền Trang, xã Hoà Bình 1, huyện Tây Hòa)
Trả lời: Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm do vi rút Dengue gây nên. Loài vi rút này lan truyền trên người và một số gia súc như: heo, bò. Vi rút lây từ người sang người hoặc từ gia súc sang người qua trung gian là loài muỗi vằn (tên khoa học là Aedes aegypti). Muỗi vằn rất phổ biến, thích sống trong nhà, gần người. Không có cách tiêu diệt hết mầm bệnh (vi rút Dengue) cũng như vec-tơ truyền bệnh (muỗi vằn), nên không thể tiêu diệt hoàn toàn bệnh sốt xuất huyết.
Để phòng tránh bệnh sốt xuất huyết, điều quan trọng là tránh muỗi đốt và diệt muỗi.
Muỗi vằn thường thích đẻ ở những nơi nước đọng trong nhà, xung quanh nhà. Có rất nhiều chỗ để muỗi sinh sản mà nhiều người không để ý như lu, vại trữ nước uống; bể chứa nước dội cầu; giếng nước trong nhà; lọ nước cắm hoa; máng chứa nước cho trâu bò uống; các vỏ lon, gáo dừa để vương vãi quanh vườn. Như vậy để diệt muỗi cần lưu ý đổ bỏ các vật chứa này. Đối với các vật chứa nước dùng, cần súc rửa hàng ngày hoặc vài ngày một lần. Những bể chứa lớn, giếng trong nhà không súc rửa được, cần đậy thật kín vì muỗi có thể chui qua những khe hở nhỏ để vào đẻ.
Muỗi vằn thường đốt người vào ban ngày. Để tránh muỗi đốt, cần ngủ trong mùng kể cả ban ngày. Muỗi thường trú ẩn trong các hốc tối, trên quần áo, mùng, màn treo trong buồng nên ban ngày cần xếp gọn mùng, màn, áo quần, không cho muỗi trú ẩn.
Nhang trừ muỗi, bình xịt muỗi có thể xua được muỗi tạm thời, nhưng không thể làm giảm số lượng muỗi nếu mọi người, mọi nhà trong thôn xóm không đồng thời thực hiện các biện pháp kể trên.
Diệt muỗi bằng phun hóa chất cho vùng dịch do cơ quan y tế chỉ định nhưng chỉ có hiệu quả cao khi dịch xảy ra trên diện hẹp, địa bàn tương đối cách ly. Hơn nữa việc phun diệt muỗi cũng chỉ khống chế dịch tạm thời; ý thức của mọi người để hạn chế sự sinh sản của muỗi bằng các phương pháp đơn giản trên mới là cách phòng chống sốt xuất huyết hiệu quả, lâu dài.
Vì nhiều lý do về đặc điểm sinh học của vi rút Dengue, nên đến nay giải pháp điều chế vắc xin phòng bệnh sốt xuất huyết vẫn chưa thực hiện được (để hiểu được lý do đó cần có kiến thức chuyên sâu về miễn dịch và vi rút học).
BS ĐOÀN VĂN HẢI
