Trong các dịp lễ hội, nhất là khi tết đến, xuân về, việc tuân thủ chế độ ăn ở những người bị rối loạn chuyển hóa nói chung, tiểu đường nói riêng quả không phải dễ, nhất là khi vui chơi, gặp bạn bè. Vậy những người bị tiểu đường cần lưu ý gì trong dịp tết để vừa đảm bảo duy trì hiệu quả điều trị, đồng thời có được một cái tết ý nghĩa, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống.
Ảnh minh họa: Internet |
Ở bệnh nhân bị tiểu đường vì một lý do nào đó tuyến tụy không tiết đủ insulin hoặc tế bào kháng với insulin, vì vậy mức glucose cao trong máu lâu ngày dẫn đến các biến chứng cho tim mạch, thận, mạch máu, mắt... thậm chí có thể dẫn đến hôn mê. Mục tiêu điều trị bệnh tiểu đường là nhằm duy trì mức đường trong máu an toàn (tốt nhất là 80-126mg/dl hay từ 4,7-7mmol/dl). Để đạt mục tiêu này, người bệnh được khuyến cáo phối hợp cả 3 biện pháp điều trị, đó là: chế độ ăn, vận động thể lực, sử dụng thuốc hợp lý. Trong đó, chế độ ăn hết sức quan trọng của liệu trình điều trị.
Trước hết người bệnh cần tầm soát mức đường trong máu của mình bằng các test nhanh (máy đo đường huyết cá nhân), đo tại các thời điểm khi đói để xem mức đường của mình như thế nào. Trên cơ sở đó có thể điều chỉnh số lượng, loại thức ăn và đồ uống trong ngày. Nếu đường thấp (dưới 4,7) thì người bệnh cần bổ sung đường ngay (tránh hạ đường huyết) bằng các thức ăn ngọt như mứt, bánh ngọt (không ăn nhiều), nếu mức đường máu cao (trên 7,0) thì hạn chế ăn đồ ngọt, ăn ít cơm, tăng cường ăn rau và hoa quả ít tạo đường như bưởi, thanh long. Người bệnh cần chia nhỏ bữa ăn trong ngày để không làm tăng đường nhanh trong máu cũng như đảm bảo cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể.
Theo các nhà khoa học, nếu uống nhiều bia thì làm tăng triglycerit là chủ yếu, còn tăng đường không đáng kể, uống nhiều rượu lại làm tăng kháng với insulin. Ngược lại nếu uống một ít bia rượu lại có lợi cho tim mạch, vì vậy các nhà khoa học khuyên mỗi người có thể sử dụng 1 lon bia (330ml) hoặc 30-60ml rượu/ngày sẽ có lợi cho sức khỏe. Với những khuyến cáo này người bị bệnh tiểu đường có thể sử dụng một ít đồ ngọt (mứt, bánh) cũng như uống một ít bia rượu nếu đường huyết trong giới hạn bình thường.
Bên cạnh ăn, uống, sinh hoạt cũng đóng một vai trò đáng kể. Với người bệnh tiểu đường cần chú ý cân đối trong vận động thể lực, duy trì chế độ sinh hoạt như những ngày thường, không thức quá khuya, không dậy quá sớm. Cần duy trì vận động thể lực đều đặn, chơi những môn thể dục thể thao mà mình yêu thích để tinh thần thoải mái, nâng cao hưởng thụ giá trị tinh thần.
Song song với các biện pháp trên người bệnh tiểu đường sử dụng thuốc hợp lý theo hướng dẫn của thầy thuốc; căn cứ vào kết quả test đường huyết để điều chỉnh liều lượng thuốc trong ngày.
Tóm lại, đối với bệnh nhân bị tiểu đường cần lưu ý kiểm soát đường để điều chỉnh chế độ ăn, duy trì vận động thể lực đều đặn, sử dụng thuốc hợp lý. Có như vậy người bệnh có thể cho phép mình thưởng thức được vị ngọt, cay cay của mứt gừng; có được cảm giác hào hứng, phấn khởi khi uống chút bia rượu ngày xuân.
BS NGUYỄN VINH QUANG
GĐ Trung tâm TTGDSK Phú Yên