Chiến tranh đi qua để lại nhiều sự tích anh hùng, nhiều sự hy sinh bi tráng của các thế hệ cha ông đi trước. Sự hy sinh của 3 nữ thanh niên xung phong ở xã An Ninh là Trần Thị Đình, Nguyễn Thị Nhung, Nguyễn Thị Đệ phục vụ chiến dịch Xuân Mậu Thân năm 1968 đã để lại nhiều tiếc thương vô hạn cho biết bao người.
Đài tưởng niệm Núi Nhạn vinh danh các anh hùng, liệt sĩ có tên 3 nữ thanh niên xung phong xã An Ninh - Ảnh: T.LIỆU
Được các đồng chí ở UBND xã An Hải giới thiệu, năm 1997, tôi về thôn Phước Đồng (xã An Hải) tìm đến nhà anh Sáu Hòa, rất may mắn là anh đang còn ở nhà. Gặp nhau vào ngay câu chuyện, sẵn sàng chia sẻ nỗi niềm, anh rất đồng cảm với tôi là thân nhân liệt sĩ. Trong câu chuyện, tôi được biết những năm 1967-1968, anh Sáu Hòa là Mũi trưởng của một mũi công tác. Xã An Hải nằm trong tuyến hành lang tiếp nhận nhân tài vật lực đưa đi các hướng, phục vụ các trận đánh lớn trong tỉnh cũng như các tỉnh bạn. Những năm đó có 3 nữ thanh niên xung phong người xã An Ninh vận chuyển lương thực, súng đạn, thuốc men trên đường trở về đã gặp địch phục kích và anh dũng hy sinh. Anh Sáu Hòa còn nhớ rõ từng gương mặt, vóc dáng, tính tình của các cô và biết các cô ấy đều có người thân tập kết ra Bắc.
Các cô gái An Ninh lên đường làm nhiệm vụ từ tháng 9/1967, qua 6 tháng phục vụ chiến trường, nhất là trong trận Mậu Thân năm 1968 đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Trên đường về ngang qua An Hải để tiếp tục nhận nhiệm vụ mới, các cô bị địch bao vây. Vì biết đây là 3 nữ thanh niên xung phong, bọn chúng cố tình vây bắt cho bằng được. Cả 3 cô Đình, Nhung, Đệ quyết không để cho bọn chúng bắt sống nên đã nấp vào một căn hầm bí mật. Sau gần một ngày dùng loa dụ dỗ ra hàng không được, bọn địch dùng lựu đạn xối xả tung vào hang và cả 3 cô đã anh dũng hy sinh!
Khi không thấy động tĩnh gì, bọn ác ôn đã dùng những chiếc móc kéo thi thể 3 cô lên khỏi hầm. Chúng bảo rằng: Đây là cộng sản nòi, rồi cho lính cắt lấy 3 cái đầu để mang đi lĩnh thưởng. Chúng còn ác độc hơn khi cho treo 3 cái đầu lên cột cây cao tại trung tâm xã nhằm uy hiếp ý chí cách mạng của những đồng chí khác. Kể đến đây Anh Sáu Hòa đưa tay gạt nước mắt. Anh tiếp: “Ngay tối hôm đó (8/3/1968) tôi cùng các đồng chí Qưỡn, Lương (sau đó đã hy sinh) đã bí mật lấy lại được 3 cái đầu, nhanh chóng mang về để kịp ráp lại vào thi thể các cô. Được biết khi còn sống các cô thân nhau như chị em ruột nên chúng tôi đã chôn cất các cô vào chung một ngôi mộ ngay tại rìa làng cạnh cây dương và được đánh dấu bằng một tảng đá to. Bà con ở đây gọi đó là Ngôi mộ ba cô”.
Sau khi đất nước thống nhất, anh Sáu Hòa cũng nhiều lần đề nghị chính quyền thông báo về xã An Ninh. Nhưng do chiến tranh, người thân của các cô gái đi tập kết ra Bắc cũng chưa kịp về đoàn tụ nên Ngôi mộ 3 cô vẫn nằm tại An Hải thêm một thời gian khá dài… Mãi đến năm 1995, Ban Chính sách huyện Tuy An đã cùng anh Sáu Hòa bốc mộ các cô về nghĩa trang liệt sĩ huyện nằm tại đèo Tam Giang lộng gió.
Tôi bùi ngùi xúc động không thể nói được thành lời với anh Sáu Hòa. Hiểu ý, anh dẫn tôi đến nơi chôn cất các cô gái An Ninh. Tôi thắp nén nhang quỳ xuống nơi ngôi mộ cũ bởi tôi biết có một phần máu thịt của các cô đã thấm sâu trong lòng đất. Thật là: Anh đi tìm em, em ở nơi đâu? Bãi biển lưng đèo, rừng sâu dốc núi/ Có đồng đội em dẫn đường chỉ lối/ Tìm được em, nay đã bạc mái đầu!
Tại Đài tưởng niệm vinh danh các anh hùng liệt sĩ Núi Nhạn có tên 3 nữ thanh niên xung phong xã An Ninh. Tôi kính cẩn nghiêng mình trước đài tưởng niệm, lòng thầm cảm ơn những người như anh Sáu Hòa, anh Quỡn, anh Lương đã không quản ngại hy sinh giành giật với bọn cướp nước lấy lại một phần thân thể cho các em tôi. Việc các anh làm mãi mãi là ân tình không bao giờ quên đối với những người hy sinh vì đất nước.
TRẦN DOÃN PHU
