Không khí đón Tết quê tôi thật háo hức, mấy hôm nay trong xóm, “mười người như chục” lo loay hoay dọn nhà. Cái tủ thờ kê mấy lớp gạch trải qua mùa lụt bắt đầu đưa lại vị trí trang trọng nơi phòng khách. Cái bàn tròn chất mấy bao lúa ở gần vách hậu được đem đến đặt trước hàng ba làm nơi uống nước trà. Con gái trong xóm lo lau chùi các vật dụng để khỏi hôi bùn. Nhà nào cũng lo dọn nhà, mệt! Mệt nhưng tấp nập đông vui, vì vậy đã có người đi nhớ về quê da diết, nước mắt chảy hoài cầm không đặng. Cụ thể ở đây có chị Năm Hồng, dọn nhà đi tháng trước, tháng sau thấy mang đồ lỉnh khỉnh về đến ở đầu ngõ.
Cầu La Hai (huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên) - Ảnh: D.T.XUÂN
Quê tôi ở xóm cù lao giữa lòng thị trấn La Hai, mùa mưa lũ nước giăng tứ bề. Người quanh vùng quen gọi là xóm Ngập Lụt. Hôm trước có người ở xa đến hỏi thăm nhà chị Năm Hồng. Ở xóm có hai mươi hộ dân này có hai tên Năm Hồng- trùng thứ và tên (dĩ nhiên khác họ). Một già, một trẻ. Người thì mê cải lương, người thì mê hát ru. Người đi đường không phân biệt được nên không biết đâu mà chỉ, vào thẳng hai nhà để rõ ngọn ngành. Cách xóm Ngập Lụt một con rạch bàu là dãy nhà xóm Gò nằm lưng chừng giữa quả đồi lau lách.
Đợt lũ vừa qua, cánh đồng mênh mông nước vây kín xóm nhà. Tôi bơi sõng qua nhà chị Năm Hồng (mê hát ru) phụ giúp chuyển đồ đạc, mới một tháng chị chạy lụt ba lần và lần này nữa, lần nào cũng vậy tay xách nách mang nào là xoang nồi, gạo, mùng màng… Người chị mệt nhoài, nhìn màng mưa giăng nhàn nhạt, chị thở dài: “Ở đây năm nào cũng vậy, ông trời lấy nhiều hơn cho, chạy lụt mãi”.
Với chị cuộc sống miền quê thấm đẫm tình người, hôm trước cả xóm chạy lụt vào trụ sở thôn, ở đó như một đại gia đình, có con cá lá rau đều chia sẻ. Cũng chính vì vậy mà trước đây, chị định bán nhà đi cho khỏi nơi khổ ải này, được mấy ngày chị quay lại. Biết rằng mình có đủ điều kiện ly hương, nhưng câu hỏi đặt ra sống ra sao khi ở đó thiếu vắng tình cảm của bà con cô bác bao năm gắn bó. Ở đó dù có cuộc sống sung túc cỡ nào nhưng thiếu vắng tình người, tình quê hương chị cũng thấy mình lênh đênh. Chị bảo: “Tôi xa quê mấy ngày mà như bằng mấy năm, chợp mắt lại là hình ảnh quê nhà ùa về trong tôi hiển hiện. Ghét nhất là những người trai trẻ thời nay đi xa quê mấy năm mà đã hãnh diện cho là người thành phố, không muốn nhắc đến miền quê vì sợ “mang tiếng” quê mùa”. Riêng chị vào thành phố sống cuộc sống sung túc nhưng chị nhớ đau đáu cảnh làng quê. Chị nhớ bà Năm Hồng (mê cải lương), trưa nằm khềnh chân ra hát ngân nga trích đoạn vừa thưởng thức trên ti vi. Chị đã từng vào thành phố “ớn” cái cảnh dưới trụ điện cao áp sáng lòa từng đôi trai gái bên nhau… quá đáng. Chị thắc mắc, bản thân con người yêu vẫn là một nhu cầu tận sâu trong tiềm thức, một khát khao lớn lao, nhưng cũng phải tế nhị vì là chuyện riêng tư của hai người. Chị thấy ruột gan mình xót xa. Sợ cái cảnh đó len lỏi vào tâm hồn con trẻ mình sớm quá.
Xóm Ngập Lụt nằm chếch ra phía cánh đồng, khi lúa vụ đông xuân đang thì con gái lúc đó báo hiệu gần đến tết. Buổi chiều khói lam chiều vón lại trên hàng tre trước nhà miên man xa xăm, ẩn chứa bên trong những điều kỳ diệu. Xóm Ngập Lụt bao bộc bởi lũy tre ken dày, tia nắng ấm áp xuyên xuống hàng tre những tia nắng tơ mảnh. Những đợt lũ bất chợt ùa về cả xóm chạy lụt không kịp vận chuyển đồ đạc, xoong nồi, bát đũa trôi dạt loạn xạ kẹt vào trong bụi tre, lũ rút cả xóm về của ai người ấy ra nhặt lại. Vì vậy con người ở đây ra sức bảo vệ hàng tre như bảo vệ một cái gì đó thiêng liêng trong xóm.
Không riêng năm nay, mấy năm trước không khí đón Tết ở xóm ngập lụt này rất háo hức. Sau khi lau chùi bùn đất, tủ thờ, ti vi bóng loáng. Nải chuối xanh đặt giữa mâm ngũ quả với nén hương thơm lan tỏa, bộ lư đèn “trưng” lên gắn kết nét đẹp cổ truyền. Những hình ảnh này phả vào lòng tôi một cái gì thật máu thịt, vì vậy mấy năm xa quê tôi thấy mình mắc míu một thời. Mỗi lần về thăm quê rồi đi xa, khi qua khỏi hàng tre tôi ngoái đầu nhìn lại…
MẠNH HOÀI
.gif)
