“…Ta gọi mùa xuân tới cho tiếng ca rộn vang/ Ta gọi mùa xuân tới cho tiếng chiêng rộn ràng/ Ta nghe trong lòng núi những bước chân Trường Sơn của đoàn quân giải phóng mang mùa xuân chiến thắng…”. Mỗi khi giai điệu, lời ca của Đắk rông mùa xuân về vang lên, người nghe lại hình dung những đoàn quân đang rầm rập vượt Trường Sơn tiến về đồng bằng trong những ngày tháng tư lịch sử.
Nhạc sĩ Tố Hải - Ảnh: Internet
Có những tác phẩm âm nhạc ra đời chỉ trong phút chốc, song cũng có những tác phẩm được “thai nghén” rất lâu, Đắk rông mùa xuân về là một ví dụ. Nhạc sĩ Tố Hải viết ca khúc này trong 7 năm, từ 1968 đến 1975 mới hoàn thành. Ông kể: “Năm 1961, khi từ ngoài Bắc vào Nam theo đường Trường Sơn, qua Quảng Trị, tôi thấy một dòng suối và hỏi đây là suối gì; người ta trả lời: Đắk rông. Tôi nghĩ, cái tên này hay quá! Đến Mậu Thân - 1968, tôi viết bài Đắk rông mùa xuân về, viết được chỉ một phần. Sau đó tôi lại ra Bắc. Khi chiến dịch Hồ Chí Minh bắt đầu, tiếng súng vang lên ở Buôn Ma Thuột, tôi viết tiếp lời hai. Ngay sau khi viết xong, tôi mang đến Đài Tiếng nói Việt Nam. Đến ngày 15/3, bài hát đã được thu âm và phát, do anh Kiều Hưng hát. Bài hát đó theo chân quân giải phóng đến dinh Độc Lập”.
Đã 38 năm kể từ lần đầu tiên vang lên trên sóng phát thanh, Đắk rông mùa xuân về vẫn làm dậy lên nhiều cảm xúc trong lòng những người yêu thích dòng nhạc cách mạng. Đặc biệt, khi giai điệu sôi nổi đó được cất lên trong những ngày tháng tư, người nghe lại hình dung những đoàn quân như thác lũ đang rầm rập vượt Trường Sơn tiến về giải phóng đồng bằng, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Đến với cách mạng khi mới 13 tuổi, nhập ngũ năm 17 tuổi, tham gia quân đội một thời gian thì tập kết ra Bắc, sau đó từ Bắc vượt Trường Sơn vào Nam, nhạc sĩ Tố Hải đã tìm thấy nguồn cảm xúc trong những năm tháng gian khổ nhưng hào hùng của dân tộc. Và tất nhiên, Đắk rông mùa xuân về không phải là ca khúc cách mạng duy nhất của ông. Năm 1962, ông viết về một người con gái anh dũng ở Quảng Nam (ca khúc Lời ca không tắt), được trao giải thưởng Nguyễn Đình Chiểu. Từng có nhiều năm gắn bó với Tây Nguyên trong kháng chiến chống Mỹ, nhạc sĩ Tố Hải viết nhiều ca khúc “rặt ròng” chất Tây Nguyên. Song có thể nói, Đắk rông mùa xuân về là ca khúc thành công nhất của ông.
Bên cạnh nguồn cảm xúc bất tận về Tây Nguyên, nhạc sĩ Tố Hải còn tìm thấy cảm xúc trên mảnh đất Phú Yên. Kể từ sau giải phóng đến nay, ông đã viết hơn 20 ca khúc về Phú Yên, đầu tiên là Bài thơ gởi mẹ rồi đến Nỗi nhớ Tuy Hòa, Bài ca mở đất, Tình ca tháp Nhạn… Trong số hơn 20 ca khúc ấy, ông tâm đắc với ca khúc nào nhất? Nhạc sĩ Tố Hải nói rằng ông rất thích Nghĩa tình quê mẹ Phú Yên. Có lẽ bởi đấy là ca khúc “nói hộ” Tố Hải những tình cảm sâu nặng mà ông dành cho mảnh đất này. Ông đã sống, đã ăn, đã ngủ trên mảnh đất này trong nhiều ngày nhiều tháng. Và Tố Hải tự coi mình như một người dân đất Phú, dù quê ông ở Bình Thuận, và nơi sinh sống của gia đình ông là thành phố biển Nha Trang.
Nhiều người yêu mến Tố Hải bởi sự bộc trực và sôi nổi của ông. Thường thì nhạc sĩ sinh năm 1937 này xuất hiện ở đâu là nơi đó vang lên tiếng đàn, tiếng hát. Ông đàn hát say sưa, dường như có một ngọn lửa trong ông vẫn rừng rực cháy bất chấp tuổi tác, bất chấp thời gian…
YÊN LAN
