Đến Huế thăm quần thể di tích cố đô, du khách không thể bỏ qua khu lăng mộ của vua Khải Định. So với lăng mộ của các vị vua tiền triều, lăng Khải Ðịnh có diện tích nhỏ hơn nhiều (117m x 48,5m) nhưng rất công phu và tốn nhiều thời gian xây dựng. Nó là sự kết hợp của nhiều dòng kiến trúc Á - Âu, Việt Nam cổ điển và hiện đại.
Mặt ngoài của lăng Khải Định - Ảnh: T.QUỚI
Lăng Khải Định là đỉnh cao của nghệ thuật tạo hình sành sứ và thủy tinh, đây thực sự là một công trình có giá trị nghệ thuật và kiến trúc.
Đây là nơi yên nghỉ của vị hoàng đế thứ 12 của triều Nguyễn – Khải Định (1885-1925). Có thể nói công trình phản ánh rõ nét tính cách xa hoa, thích chưng diện của vua Khải Định lúc sinh thời.
Điểm khác biệt lớn nhất của lăng Khải Định với các lăng tẩm khác ở Huế chính là những công trình mang dấu ấn của nhiều trường phái kiến trúc khác nhau, đặc biệt là ảnh hưởng lớn của kiến trúc Phương Tây. Có lẽ chính vì vậy mà lăng Khải Định có cái lạ, có phần ngông nghênh, phô trương và độc đáo so với các công trình kiến trúc truyền thống của Việt Nam.
Lăng Khải Định thuộc xã Thủy Bằng, huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên - Huế, nằm cách thành phố Huế 10km. Để ghé thăm nơi này, bạn có thể đi bằng đường bộ hoặc đi thuyền trên sông Hương. Ban đầu bạn sẽ không khỏi choáng ngợp khi đứng trước một công trình mà tổng thể của nó là một khối nổi hình chữ nhật vươn cao tới 127 bậc, bạn sẽ có cảm giác như mình đang đứng ở những công trình thành quách châu Âu cổ đại.
Ra đời trong sự giao thoa văn hóa Đông Tây, những công trình trong lăng Khải Định đều mang những nét kiến trúc châu Âu thế kỷ 19. Bạn sẽ ít thấy các vật liệu truyền thống của dân tộc như gỗ, đá, gạch, vôi mà thay vào đó là những cánh cửa sắt, những cây thánh giá khẳng khiu, những viên gạch caro ngói, hệ thống đèn điện…
Công trình kiến trúc chính của lăng Khải Định chính là cung Thiên Định. Đây là công trình nằm ở vị trí cao nhất và được xây dựng tinh xảo, công phu nhất. Toàn bộ nội thất trong cung đều được trang trí những phù điêu ghép bằng sành, sứ và thủy tinh.
Pho tượng bằng đồng tạc hình vua Khải Định đứng theo tỉ lệ 1:1. Bên trong lăng còn có 1 pho tượng bằng đồng tạc hình vua Khải Định ngồi nữa. Có thể nói sự có mặt của tượng vua trong lăng là một điều đặc biệt so với các lăng khác.
Lăng Khải Định đích thực là một công trình có giá trị về mặt nghệ thuật và kiến trúc, góp phần làm phong phú và đa dạng quần thể lăng tẩm ở di sản Huế.
QUỲNH MAI (giới thiệu)
