Trong buổi họp mặt những đồng chí, đồng đội thoát ly tham gia kháng chiến trước 1975 vừa được tổ chức tại xã Hòa Thịnh (huyện Tây Hòa), không ít người xúc động khi nghe bài hò quảng Hòa Thịnh, xưa và nay do ông Phạm Chủng sáng tác. Mặc dù đã bước sang tuổi 80, nhưng người lính một thời của xứ Đồng Cọ vẫn tâm huyết cho ra đời hàng chục thi phẩm và ca khúc viết về quê hương Đồng khởi anh hùng.
Ông Phạm Chủng: “Viết thơ với tôi là cách trả nợ ân tình” - Ảnh: K.MY
Sinh ra và lớn lên tại xã Hòa Thịnh, hơn 80 năm sống, chiến đấu và cống hiến trên mảnh đất giàu truyền thống cách mạng, ông Phạm Chủng có nhiều kỷ niệm gắn bó với xứ Đồng Cọ này. Năm 1950, khi vừa tròn 18 tuổi, ông Chủng thoát ly làm cách mạng. Gần 25 năm, ông cùng đồng đội “nếm mật nằm gai” chiến đấu. Khi thì ông làm thư ký ban văn hóa thông tin của xã Hòa Thịnh, lúc lại hoạt động bí mật ở căn cứ cách mạng xã Hòa Thịnh. Ông nhớ lại: “Đó là những năm tháng gian khổ và ác liệt. Nhiều hôm chúng tôi phải ăn rau má thay cơm, đào khoai núi làm lương thực để có sức chiến đấu. Mặc dù khổ, nhưng ai cũng quyết tâm chiến đấu và chiến thắng đến cùng”.
Sau giải phóng, ông lần lượt là huyện ủy viên, chánh văn phòng, rồi Phó bí thư Huyện ủy Tuy Hòa 1. Sau khi về hưu, ông là chủ nhiệm CLB Người cao tuổi xã Hòa Thịnh.
Thời trai trẻ, ông Phạm Chủng chỉ say mê chiến đấu, diệt quân thù và xây dựng quê hương. Những vần thơ đầu tiên của ông viết về quê hương Đồng khởi ra đời ở cái tuổi 60. Trong hàng chục bài thơ ca ngợi xứ Đồng Cọ anh hùng của ông như Đồng khởi Hòa Thịnh, Hòa Thịnh - xưa và nay, Hòa Thịnh đổi đời, Giữ trọn nghĩa tình…, người ta thấy lấp lánh trong đó là cả một niềm tin yêu và tự hào. Ông Chủng bộc bạch: “Chính Hòa Thịnh đã sinh ra tôi, cho tôi một cuộc sống tươi đẹp, ấm no và trọn vẹn. Vì vậy, tôi luôn muốn viết thật nhiều về vùng đất anh hùng này. Đây là cách để tôi trả nợ ân tình với nơi chôn nhau cắt rốn”.
Các bài thơ của ông Chủng đều làm theo thể lục bát, là những trải lòng của ông với đất mẹ Hòa Thịnh, những kỷ niệm của một thời chiến đấu gian khổ nhưng oanh liệt, và niềm tự hào trước những đổi thay của quê hương hôm nay. Ông thường phổ chúng thành những bài hò quảng, bài chòi để dễ đi vào lòng người. Bài Đồng khởi Hòa Thịnh của ông đã được Sở VH-TT-DL Phú Yên mời tham gia biểu diễn trong “Đêm hội Đồng khởi Hòa Thịnh” nhân dịp xã Hòa Thịnh kỷ niệm 45 năm đồng khởi và đón nhận Bằng di tích lịch sử quốc gia địa điểm diễn ra Đồng khởi Hòa Thịnh của Bộ VH-TT-DL.
Các tác phẩm của ông Chủng gần gũi, dễ thuộc mà cũng rất sâu lắng, xúc động. Ông Nguyễn Văn Vinh, 67 tuổi, ở xã Hòa Thịnh cho biết: “Tôi rất thích những bài thơ, bài chòi do anh Chủng sáng tác. Lời lẽ thắm đượm tâm huyết, tình cảm của thế hệ những người đã từng đổ máu để bảo vệ cho mảnh đất này, cho nên, chúng dễ đi vào lòng người. Nhiều thanh niên ở đây mỗi lần giao lưu lại hát các sáng tác về Hòa Thịnh của anh Chủng”.
Tại buổi họp mặt những đồng chí, đồng đội thoát ly tham gia kháng chiến trước 1975 của xã Hòa Thịnh, trong khi các lão thành cách mạng khác tay bắt mặt mừng, ôm riết nhau trong giây phút trùng phùng, có một người con xứ Đồng khởi anh hùng, lặng lẽ ngồi ghi lại những xúc động ấy vào bài thơ Ngày họp mặt của mình. Ông Chủng viết: “Ngày họp mặt ắt rồi tan/Hứa nhau năm sau đến hạn sẵn sàng”.
KHÁNH HÀ
