Ở tuổi 51, trở lại Việt Nam lần thứ hai sau 12 năm, diễn viên Lục Tiểu Linh Đồng (vai Tôn Ngộ Không trong bộ phim Tây du ký, được thực hiện năm 1986) vẫn đủ sức “đại náo” bất cứ nơi nào ông đến.

Hình ảnh hàng ngàn người hâm mộ già trẻ lớn bé tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh vây lấy “Mỹ Hầu vương”, reo hò khi ông múa thiết bảng điệu nghệ, đủ sức cắt nghĩa sức hút bền bỉ của một tài năng cũng như một bộ phim truyền hình kinh điển.

“Mỹ Hầu vương” trong buổi giao lưu với khán giả Việt Nam. - Ảnh: HOÀNG THẠCH VÂN

* Ông vui lòng chia sẻ cảm xúc của ông trong những ngày ở Việt Nam?

- Trong chuyến thăm lại đất nước Việt Nam tươi đẹp lần thứ hai sau 12 năm, tôi đã có những ấn tượng rất sâu sắc, những cảm xúc gần gũi, xúc động.

Năm 1998, tôi và cha tôi là diễn viên Lục Linh Đồng cùng “thầy trò Đường Tăng” và đoàn nghệ thuật Quảng Châu đến TP Hồ Chí Minh biểu diễn. Lúc đó, tôi cảm nhận được sự nhiệt tình, hồ hởi, hâm mộ của khán giả TP Hồ Chí Minh dành cho bộ phim Tây du ký mà tôi thủ vai Tôn Ngộ Không.

Năm ấy, trong những ngày ở TP Hồ Chí Minh, rất không may, tôi bị đau lưng, một số bác sĩ Việt Nam đã chữa trị cho tôi để tôi có thể tiếp tục diễn xuất.

Cuối những năm 50, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đến Hàng Châu, cha tôi đã biểu diễn nghệ hý khúc, trường đoạn Tôn Ngộ Không ba lần đánh Bạch Cốt Tinh. Anh trai tôi cũng vinh dự có dịp gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh. Vì vậy, việc đầu tiên khi tôi đến Hà Nội vào cuối năm 2010 là đến viếng lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và kính cẩn cúi mình ba lần trước thi hài của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tôi cũng được Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch Hoàng Tuấn Anh tặng huy hiệu có hình Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Dù bộ phim Tây du ký đã ra đời 24 năm, trong lần trở lại Việt Nam này, tôi cảm nhận khán giả Việt Nam vẫn còn rất yêu quý nhân vật Tôn Ngộ Không, yêu thích bộ phim Tây du ký. Nhiều người dân Việt Nam nhận ra tôi, vẫy tay chào và gọi tên tôi: “Tôn Ngộ Không - Lục Tiểu Linh Đồng”. Tại các trường đại học, tiểu học, tôi cũng nhận được rất nhiều tình cảm nồng ấm từ các sinh viên, giáo viên, học sinh, phụ huynh.

Rất nhiều khán giả Việt Nam cứ đến sinh nhật tôi hay dịp lễ tết là gửi thiệp và quà cho tôi.

* Nhắc đến diễn xuất xuất thần của Lục Tiểu Linh Đồng trong Tây du ký, một số người thỉnh thoảng truyền tai nhau thông tin vì ông nhập vai quá nên trong đời thực hành động giống hệt Tôn Ngộ Không, dẫn đến bị vợ bỏ. Ông nghĩ gì về thông tin này?

- Đây là giai thoại rất vui về tôi. Tôi quen vợ tôi trong quá trình đóng phim Tây du ký. Gia đình tôi rất hạnh phúc. Con gái tôi luôn nghĩ mình là con gái của Tôn Ngộ Không. Năm nay cháu 20 tuổi, vừa du học ở Canada. Tôi không giỏi tiếng Anh nên rất mong muốn con gái dùng ngôn ngữ quốc tế để giới thiệu hình tượng Tôn Ngộ Không đến bạn bè các nước.

- Nếu tính mốc 1982, khi bộ phim Tây du ký bắt đầu được thực hiện đến năm 2000, thì tôi có 17 năm miệt mài đóng vai Tôn Ngộ Không trong nhiều thể loại phim, kịch. Thời gian này hoàn toàn trùng với sử liệu, nhà sư Huyền Trang mất 17 năm thỉnh kinh, tôi thì 17 năm hoàn thành vai diễn. Tôi cũng là người được ghi tên vào sách kỷ lục Guiness thế giới với thành tích “Diễn viên đóng vai Tôn Ngộ Không nhiều nhất”. Hiện nay, hình tượng Tôn Ngộ Không chưa bị lãng quên và còn có sức ảnh hưởng từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Không chỉ ở Trung Quốc mà ở nhiều nước khác, khi tôi đóng trong các phim khác thì nhiều người sẽ nói: “Ồ, đây là nhân vật do Tôn Ngộ Không đóng”.

Trong tiểu thuyết Tây du ký, Ngô Thừa Ân viết, Đường Tăng luôn nói với đồ đệ đại ý rằng, làm việc gì phải theo đuổi đến cùng, chớ lùi bước. Truyền kinh với Đường Tam Tạng là việc một đời, diễn vai Tôn Ngộ Không với tôi đã thành cái nghiệp. Cả đời tôi đã làm trọn cái nghiệp này, khán giả nhớ Mỹ Hầu vương Tôn Ngộ Không, với tôi như vậy là đủ rồi.

Ngoài vai Tôn Ngộ Không, tôi còn đóng nhiều vai trong các phim khác. Đặc biệt, bộ phim truyền hình 50 tập Ngô Thừa Ân và Tây du ký do tôi đóng vai Ngô Thừa Ân từ lúc 28 tuổi đến lúc 82 tuổi đang được chiếu tại một số nơi ở Trung Quốc. Phim nói về quá trình Ngô Thừa Ân sáng tác Tây du ký, những ly hợp trong gia đình… Tôi hy vọng bộ phim này cũng sẽ được chiếu tại Việt Nam và được các bạn yêu thích, ủng hộ. 

* Ông có nhận xét gì về các phiên bản sau của Tây du ký, đặc biệt là hình tượng Tôn Ngộ Không?

- Tôi rất hoan nghênh việc xây dựng các kịch bản mới của Tây du ký nhưng tôi cho rằng bất kể cải biên thế nào thì cũng cần giữ được cái hồn, cái nội hàm, trọng tâm tư tưởng của Tây du ký, không nên thay đổi đến mức thiếu sự nghiêm túc, lệch lạc. Xin phát triển nhưng đừng làm méo mó. Tôi lo lắm, đi đến đâu, tôi đều nhắn nhủ hãy tôn trọng chứ đừng làm biến dạng văn hóa Tây du ký. Ngay cả khi Hollywood làm phim Tây du ký thì cũng phải thuyết phục họ giữ lại những nguyên tác. Tôi tuyệt đối không bao giờ tham gia đóng trong các kịch bản sai lệch với nguyên tác hoặc đi ngược lại nguyên tác. Tôi cũng cố gắng làm việc với các ban ngành hữu quan để đưa ra những quy định về việc này.

Xin đưa một ví dụ, tất cả mọi người đều biết, trong Tây du ký, Tôn Ngộ Không đánh Bạch Cốt Tinh. Vậy nhưng trong một số phiên bản phim về sau, Tôn Ngộ Không được xây dựng là phải lòng Bạch Cốt Tinh. Hay lại còn có cả chuyện Tôn Ngộ Không kết hôn, sinh con. Như thế là không đúng. Còn về kỹ xảo, rõ ràng công nghệ đang thay thế khả năng diễn xuất nhưng vẫn không thể giá trị bằng diễn xuất truyền thống. Cái hồn của Tôn Ngộ Không là sự chính trực, là những cái đảo mắt lửa ngươi vàng, không một kỹ xảo điện ảnh nào làm được điều đó mà chỉ có thể là tài năng của diễn viên. Kỹ xảo chỉ nên hỗ trợ chứ không phải thay thế khả năng diễn xuất.

Tất nhiên, trên đây chỉ là ý kiến chủ quan của tôi, quan trọng và quý báu nhất vẫn là sự đánh giá, đón nhận thế nào từ khán giả.

Diễn viên Lục Tiểu Linh Đồng biểu diễn những động tác của Tôn Ngộ Không cho học sinh ở TP Hồ Chí Minh xem. - Ảnh: HOÀNG THẠCH VÂN

* Cuốn sách Lục Tiểu Linh Đồng bình Tây du tập 1 của ông vừa được Chibooks và NXB Thời Đại đồng phát hành tại Việt Nam. Ông gửi gắm thông điệp gì trong cuốn sách này?

- Chuyến này tôi đến Việt Nam theo lời mời của Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch Hoàng Tuấn Anh, tham gia nhiều hoạt động, trong đó có việc ký tặng cuốn sách Lục Tiểu Linh Đồng bình Tây du tập 1.

Sách kể về một số câu chuyện khi tôi đóng vai Tôn Ngộ Không trong Tây du ký, những cảm nhận, nhận thức của tôi đối với tiểu thuyết Tây du ký, đặc biệt là nền văn hóa Tây du ký, những triết lý được gửi gắm trong quá trình đi Tây thiên thỉnh kinh. Các thầy trò Đường Tăng gặp 81 gian nan, Tôn Ngộ Không có tư tưởng và tinh thần lạc quan khi nói rằng trên đời này không có gì là hoàn mỹ, những khiếm khuyết là do mệnh trời cả.

Tháng 6 hoặc tháng 7/2011, cuốn sách mới của tôi mang tên Nghe Tôn Ngộ Không nói chuyện Tây du sẽ được Chibooks dịch sang tiếng Việt và phát hành.

* Nhân dịp Tết Nguyên đán sắp đến, ông có muốn dành lời chúc gì cho khán giả Việt Nam?

- Tết Nguyên đán là dịp rất long trọng của Việt Nam và Trung Quốc. Nhân dịp Tết Nguyên đán, xin gửi lời chúc chân thành nhất đến khán giả Việt Nam. Chúc các bạn sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự như ý, có những ngày tết vui vẻ. Chúc các em nhỏ học tập ngày càng tiến bộ. Tôi rất mong có dịp gặp lại các khán giả, đặc biệt là thiếu nhi Việt Nam.

ĐÀO TRUNG UYÊN (thực hiện)