Theo tín ngưỡng từ nhiều đời nay của các làng biển, khi bước sang một mùa biển mới (thường vào đầu năm) các ngư dân làm lễ xông lưới, hay còn gọi là xông nghề. Họ tin rằng, xông lưới có thể tẩy hết những xui rủi, những điều không hay của năm cũ và bước sang mùa biển mới sẽ “trúng lưới đậm” hơn.

Nhiều ngư dân ở các làng biển Đông Tác, phường 6 (TP Tuy Hòa), Mỹ Quang (huyện Tuy An)… cho biết khi xông lưới, họ có thể dùng lá cứu hay một loại lá có hương thơm như lá chanh, lá sả… vo với rượu rồi xông (vẩy) lên lưới chài. Tuy nhiên, theo tín ngưỡng đã thành tục, thì xông lưới bằng nhau mèo mang lại nhiều may mắn nhất. Có hai cách xông lưới: Nhau mèo được ngâm với rượu cho rữa ra rồi dùng thứ nước rượu đó vẩy lên lưới, câu… hoặc phơi khô nhau mèo, đến khi làm lễ sẽ cho vào âu lửa cùng một số thuốc xông để đốt cháy, rồi mang lưới chài xông trong làn khói thì chắc chắn năm đó mùa biển sẽ trúng đậm. Bởi vậy nên nhiều người đi biển, đặc biệt là những gia đình đi câu cá ngừ đại dương, dù gian nan, đắt đỏ mấy cũng cố tìm cho bằng được nhau mèo để “xối gội lưới nghề” cầu vận may cho mùa biển mới. Vợ chồng chị Võ Thị Thúy ở Long Thủy, xã An Phú, TP Tuy Hòa kể: “Việc xông lưới đầu năm đã thành lệ và được truyền trong gia đình tôi từ đời này sang đời khác. Mỗi khi vào mùa lưới mới, hai vợ chồng phải tìm khắp nơi để mua cho được một cái nhau mèo, đặc biệt là nhau mèo mun hay nhau mèo so (mèo đẻ lứa đầu tiên) thì càng tốt, dù cho giá có đắt cũng chấp nhận, để xông nghề”.

Tuy nhiên, tục dùng nhau mèo xông lưới để cầu may cũng chỉ là một tín ngưỡng được truyền miệng của dân làm nghề. Có những trường hợp xông lưới bằng nhau mèo mang lại hiệu quả, nhưng cũng đã có nhiều ngư dân dùng cách xông lưới này nhưng không “đánh đâu thắng đó” như lời truyền.

TUYẾT HƯƠNG