Cách đây 7 năm, từ sáng kiến của nhà sử học Dương Trung Quốc, Hội Khoa học lịch sử Việt Nam- tạp chí Xưa & Nay đã phát động cuộc vận động “Mỗi người một giọt đồng đúc tượng danh nhân”, nhanh chóng được hưởng ứng từ Bắc chí
Tượng Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn ở TP Nam Định - Ảnh: KHƯƠNG DUY
Tất cả các tượng đều được tặng cho các cơ quan, bảo tàng, nhà lưu niệm và nhiều nhất là các trường học mang tên danh nhân. Đặc biệt có hai bức tượng bán thân Chủ tịch Hồ Chí Minh bằng đồng đã được tặng cho trụ sở Đại sứ quán và Tùy viên Quân sự Việt Nam tại thủ đô Washington, Hoa Kỳ đã được đích thân Phó thủ tướng Vũ Khoan chuyển tặng. Do nhu cầu tinh thần của các đơn vị, nên có khi một danh nhân được đúc nhiều tượng để dựng. Chẳng hạn tượng nhà bác học Trần Đại Nghĩa, tháng 4-2004 đã trao một bức cho Trường PTTH chuyên Trần Đại Nghĩa tại TP.HCM, sắp tới tiếp tục trao một bức cho Viện Khoa học Việt Nam và một bức cho Liên hiệp các Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam. Theo nhà sử học Dương Trung Quốc: “Việc làm này tác động tốt đến nhân dân và các nhà lãnh đạo địa phương, việc đón nhận được tổ chức trọng thể, nhiều nơi trở thành ngày hội, được dư luận quan tâm, tăng thêm nhiều nguồn kinh phí hỗ trợ, tạo thêm uy tín cho Hội Khoa học lịch sử Việt Nam. Tuy nhiên, do yêu cầu dựng tượng của các đơn vị khá nhiều, nên công việc cũng có dấu hiệu quá tải”.
Nguồn kinh phí đúc tượng hoàn toàn do các đơn vị và nhân đóng góp tự nguyện. Ông Nguyễn Hạnh, Phó tổng biên tập tạp chí Xưa & Nay, cho biết: Đến nay đơn vị góp kinh phí nhiều nhất là Cà phê Trung Nguyên khi ủng hộ đúc 5 tượng, trị giá mỗi tượng khoảng 10 triệu đồng. Và không thể quên công lao của nhà điêu khắc Tạ Duy Đoán và nghệ nhân đúc đồng Nguyễn Trọng Hạnh khi làm việc không lấy tiền công để hoàn thành những bức tượng danh nhân đẹp, trang trọng và sinh động. Tất nhiên còn phải kể đến nỗ lực của Tổng thư ký Dương Trung Quốc cùng Hội Khoa học lịch sử Việt Nam và tạp chí Xưa & Nay trong việc tổ chức, vận động, đúc và trao tượng đến các đơn vị.
Có thể nói cuộc vận động “Mỗi người một giọt đồng đúc tượng danh nhân” là một cách hành xử văn hóa đúng với đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của ông cha ta, có ý nghĩa giáo dục truyền thống, góp phần nhắc nhở mọi người, đặc biệt là giới trẻ ý thức về cội nguồn và trách nhiệm đối với vận mệnh Tổ quốc trong tình hình mới hiện nay.
PHAN PHÚ YÊN
