Hội đồng giám khảo Liên hoan ảnh nghệ thuật khu vực Nam miền Trung - Tây Nguyên lần thứ XIV năm 2009 vừa tiến hành chấm chọn ảnh của các tác giả từ 10 tỉnh, thành phố trong khu vực gửi đến. Tại sân chơi này, giới nghệ sĩ nhiếp ảnh vẫn chờ những đột phá.

Tác phẩm “Phòng cúm A H1N1” của Phạm Dực (Gia Lai) đoạt huy chương vàng thể loại ảnh màu

Lễ khai mạc liên hoan có Phó Chủ tịch UBND tỉnh ĐăkLăk Mai Hoa Niekdam đến đọc diễn văn chúc mừng. Các nghệ sĩ đến từ 10 tỉnh, thành phố trong khu vực hài lòng trước sự đón tiếp chu đáo và sự trọng thị của ban tổ chức khi mỗi tỉnh đều cử một đại diện vào ban giám sát để theo dõi quá trình làm việc của ban tổ chức và hội đồng giám khảo. Tuy nhiên, đến phần thẩm định, đánh giá chọn ảnh triển lãm, trao giải thì nhiều người tỏ ra phân vân…

Theo nghệ sĩ nhiếp ảnh Đồng Đức Thành - thành viên hội đồng giám khảo - từ 1.012 tác phẩm của 177 tác giả gửi đến từ 10 tỉnh, thành phố trong khu vực, hội đồng giám khảo chọn 105 tác phẩm dự treo tại liên hoan (105 là con số tượng trưng cho 105 năm thành lập TP Buôn Ma Thuột). Từ 105 tác phẩm, hội đồng giám khảo sẽ chọn 24 tác phẩm xuất sắc trao huy chương vàng, bạc, đồng và giải khuyến khích; 3 đơn vị đoạt nhiều giải nhất sẽ được trao giải toàn đoàn. Cách chọn vẫn theo “truyền thống” từ mấy chục năm nay là từng giám khảo đi một vòng xem ảnh rồi bỏ các thẻ có màu riêng của mình vào ảnh nào ưng ý. Sau đó ban tổ chức cộng, xếp hạng các ảnh có số thẻ từ cao xuống thấp để chọn ảnh triển lãm, trao giải. Một người xem ảnh đến từ Khánh Hòa phân vân: Liệu cách chấm này có đảm bảo khách quan và giám khảo có bị “ảnh hưởng” từ các giám khảo khác, nhất là khi Chủ tịch Hội đồng giám khảo đã cho thẻ trước? Nghệ sĩ nhiếp ảnh Đào Thọ cho biết, ông vừa đi chấm ảnh ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long về. Ở đó ban tổ chức giới thiệu từng tác phẩm theo mã số, thành viên hội đồng giám khảo cho điểm riêng tác phẩm đó vào sổ của mình. Sau đó ban tổ chức tổng hợp kết quả chấm của từng người để có kết quả cuối cùng. Làm như thế giám khảo được độc lập đánh giá, không bị tư tưởng “số đông” chi phối. Nghệ sĩ nhiếp ảnh Vương Quốc Kim cho biết cách này đã được hội đồng giám khảo cuộc thi ảnh quốc tế do CLB Gia Định tổ chức lần đầu tiên áp dụng, được đông đảo nghệ sĩ trong nước và nước ngoài chấp nhận. Cách này nghệ sĩ nhiếp ảnh Lý Hoàng Long đã từng thực hiện nhiều lần khi tham gia chấm ảnh ở các cuộc thi quốc tế. Anh ngồi ở Việt Nam, xem ảnh do ban tổ chức gửi đến qua mạng rồi cho điểm. Ban tổ chức ở nước ngoài tổng hợp điểm do anh chấm cùng với các giám khảo khác rồi công bố kết quả. Không giám khảo nào “ảnh hưởng” tới giám khảo nào và cũng chẳng tác giả nào biết giám khảo ở đâu để mà “tác động”. Cách chấm giải đó phổ biến như vậy nhưng không hiểu sao hội đồng giám khảo liên hoan này không áp dụng.

Tác phẩm “Sóng Khô” của tác giả Đình Chiểu (Kon Tum) đoạt huy chương vàng thể loại ảnh đen trắng

Quan sát trên 1.000 tác phẩm được bày ra trên bàn chấm, nhiều người xem có chung nhận xét: Ảnh khu vực Nam miền Trung - Tây nguyên vẫn chưa có những đột phá. Khá nhiều chân dung ông cụ, bà cụ người dân tộc thiểu số, trẻ em ngơ ngác nhìn người lạ, những giỏ cá đầy ăm ắp xếp hàng trên bãi biển, lọt thỏm vào giữa đó là những người thợ không biết đi vào bằng cách nào, những bức tường rêu của phố cổ Hội An bị ngập lụt… từng nhiều lần bị giới phê bình lên tiếng chỉ trích vẫn được gửi đến dự thi. Cuộc sống đa dạng, phong phú của miền Trung - Tây Nguyên đang từng bước đổi thay chưa được phản ánh đầy đủ. Ảnh những khu công nghiệp còn thiếu và yếu, ảnh sản xuất nông nghiệp chưa thật xuất sắc. Ở một cực khác, một vài áp dụng có tính cách “thí điểm” lại chưa nhận được sự đồng thuận của hội đồng giám khảo. Trong số hàng nghìn ảnh gửi đến, chúng tôi thấy có ba, bốn ảnh Maccro (ảnh chụp những con vật, đồ vật nhỏ li ti). Đây là thể loại ảnh khó thực hiện vì đòi hỏi phải có phương tiện chuyên dùng, người chụp phải công phu chắt lọc tìm kiếm đề tài, ánh sáng và đối tượng chụp. Nếu chụp đạt, sẽ có những tác phẩm lạ mắt và đẹp đến bất ngờ. Nhưng các bức ảnh này cũng không được triển lãm. Chỉ có bức ảnh hai con ốc sên nhận được số thẻ khiêm tốn.

Hội đồng giám khảo đã chọn 24 tác phẩm trội nhất trong số 105 tác phẩm để trao giải. Hai huy chương vàng được trao cho tác phẩm Phòng cúm A H1N1 của Phạm Dực (Gia Lai) - thể loại ảnh màu và Sóng khô của Đình Chiểu (Kon Tum) - thể loại ảnh trắng đen. Bốn huy chương bạc thuộc về các tác giả ở Bình Định, Đăk Nông, ĐăkLăk. Tỉnh Phú Yên có 7 tác phẩm được triển lãm, trong đó tác phẩm Bến sông quê của Lê Thị Kim Xuân đoạt huy chương đồng, Cánh đồng vàng và Mở đường của Nguyễn Thanh Thảo nhận giải khuyến khích.

Triển lãm ảnh nghệ thuật Nam miền Trung - Tây Nguyên lần thứ XIV năm 2009 sẽ khai mạc vào cuối tháng 10 tại tỉnh ĐăkLăk.

DƯƠNG THANH XUÂN