Từ nhiều năm qua, bạn đọc đã biết đến cái tên Trần Quốc Cưỡng chủ yếu qua tản văn, truyện ngắn xuất hiện trên các báo và sách xuất bản. Sau năm đầu sách đã được trình làng (ba tập truyện ngắn, hai tập tản văn), tác giả Trần Quốc Cưỡng vẫn miệt mài thâm canh trên cánh đồng chữ, để đến bây giờ, anh cho ra mắt tập sách thứ sáu. Và điều ngạc nhiên nhất, đó lại là một tập thơ!

Một tập thơ trình bày đẹp, độ dày vừa phải, số lượng vừa phải, gồm 100 trang với 48 bài, do Nhà xuất bản Hội Nhà văn vừa ấn hành năm 2009.

Nếu như bạn đọc đã từng quen thuộc một Trần Quốc Cưỡng với những tản văn lấy cảm hứng từ những ngày xưa cụ thể và rõ ràng như gàu sòng tát nước, chiếc áo bà ba, áo tơi lá... thì bây giờ, lại bắt gặp một Trần Quốc Cưỡng trong thơ cũng “ngoái đầu” nhìn lại ngày xưa nhưng bâng khuâng mơ mộng hơn, lãng đãng sương khói hơn. Cái “xưa” của thơ anh không cụ thể như trong văn, có khi chỉ là chút xíu vu vơ cho cảm xúc tựa vào:

“Đêm đêm gom góp chiêm bao

Ngày ngày mộng tưởng gửi vào hư vô

Mênh mang con sóng xô bờ

Tràn miền ký ức tuổi thơ ngọc ngà”

(Vườn xưa) 

Những cảm xúc ấy, những “cơ sự” ấy với ai thì có lẽ chẳng có gì đáng bận tâm, vậy mà tác giả cứ mãi tự hỏi lòng:

“Sao tôi còn mãi vấn vương

Sao tôi nhận lấy nỗi buồn vào tim”

(Sao)

Tự hỏi rồi anh cũng đành tự trả lời:

“Người xưa giờ đã sang ngang

Câu thề dưới ánh trăng vàng còn đâu

Thì thôi khép chặt tình đầu

Tiếc chi một chút hương ngâu cuối mùa”

(Tiếc)

Bảo là “tiếc chi”, nhưng anh lại tiếc rất nhiều. Không tiếc thì không thể có những dòng này:

“Mưa dầm ngõ nhỏ sân vuông

Mưa day dứt nhớ mưa buồn những đông

Lắng nghe tiếng lá xao lòng

Biết em còn nhớ mùa đông năm nào?”

(Đông)

Có thể thấy, Ước nhớ vườn xưa của Trần Quốc Cưỡng là ước nhớ về một khoảng không gian đã xa với thực tại nhưng rất gần với những tâm hồn còn vấn vương chút cổ kính rêu phong, chút mộc mạc quê mùa, chút buồn thương man mác:

“Nong tằm còn kén tơ đan

Con quay cút kít miên man nỗi buồn

Tiếng hò mòn mỏi thời gian

Hao hao sương khói bóng nàng nương dâu”

(Gửi về Phường Lụa)

Và đây nữa:

“Giếng trong ngày cũ đây thôi

Sao tôi lạ hoắc cái thời ấu thơ

Dây gầu thắt nút hững hờ

Liêu xiêu dáng mẹ ngẩn ngơ giọt buồn

Xin trời một chút hoàng hôn

Xin đất một chút bồn chồn cỏ lau”

(Hình hài) 

Hãy nghe một “định nghĩa” lạ tai mà khó lòng bác bỏ:

“...Mền là mây trắng như tơ

Tình là một chút ngu ngơ ngọt ngào”

Người đọc sẽ đồng ý với anh khi những đôi mắt biếc, những tấm áo dài, những ngọn cải ngồng hay một bóng hình nào đó đi qua trong đời ta một lần là khó thể nào quên được: “Núi xanh lãng đãng sương mù/Có đôi mắt biếc chở thu sang mùa” (Phong Nha); “Thướt tha những tấm áo dài/Đi vào ca Huế nam ai nam bằng” (Gửi Huế); “Cải ngồng là cải ngồng ơi/Gió đưa cay đắng về nơi xa mờ” (Cải ngồng); “Xa người thành phố cô đơn/ Xa người ta đếm bước buồn mình ta” (Hà Nội nhớ).

Với Trần Quốc Cưỡng, những hoài niệm ngọt ngào đã đưa anh tìm về với những “ước nhớ vườn xưa”.

___________

(*) Ước nhớ vườn xưa, Thơ Trần Quốc Cưỡng, Nhà xuất bản Hội Nhà văn, quý II/2009.

QUỲNH HÂN