Cục trưởng Cục Di sản văn hóa Đặng Văn Bài vừa có chuyến tham quan một số di tích, danh thắng trên địa bàn tỉnh và làm việc với lãnh đạo ngành Văn hóa - Thể thao - Du lịch Phú Yên. Báo Phú Yên đã có cuộc trò chuyện với cục trưởng xung quanh một số vấn đề về công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa trên địa bàn.
Tiến sĩ Đặng Văn Bài - Cục trưởng Cục Di sản văn hóa - Ảnh: K.CHI
* Sau khi tham quan một số danh lam thắng cảnh, di tích văn hóa lịch sử ở Phú Yên, Cục trưởng có nhận xét gì về văn hóa vật thể của địa phương?
- Những năm trước, tôi đã đi thăm một số di tích ở Phú Yên. Lần này, tôi thấy Phú Yên có những thay đổi to lớn, đáng ngạc nhiên. Ở TP Tuy Hòa, tôi thấy tháp Nhạn và Đài tưởng niệm liệt sĩ là một di tích đẹp, vừa tâm linh lại vừa có tính chất văn hóa, đảm bảo được góc nhìn cả ban ngày lẫn ban đêm. Công trình Đài tưởng niệm liệt sĩ ôn lại truyền thống nhưng cũng mang dáng dấp hiện đại, đáp ứng được yêu cầu truyền thống hóa hiện đại và hiện đại hóa truyền thống. Tôi tin khu vực núi Nhạn, nếu được đầu tư hạ tầng, trong tương lai sẽ là điểm sáng về du lịch văn hóa của Phú Yên. Gành Đá Dĩa với tiềm năng phát triển kinh tế địa phương, ta có điều kiện phát huy tác dụng của danh thắng này.
Theo tôi biết, Phú Yên đang chuẩn bị xây dựng bảo tàng mới, hiện đại. Vì vậy, nên đầu tư xây dựng công trình theo một thiết chế văn hóa đặc thù, không chỉ có vỏ kiến trúc hiện đại mà nội dung trưng bày bên trong cũng vô cùng quan trọng. Tôi tin bảo tàng tỉnh trong tương lai cũng sẽ là một điểm du lịch hấp dẫn.
* Ông đánh giá như thế nào về công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa, đặc biệt là những di sản văn hóa phi vật thể ở Phú Yên?
- Phú Yên có nhiều giá trị văn hóa phi vật thể tiêu biểu như hệ thống nhà thờ cá ông ở vùng ven biển. Đồng bào các dân tộc ở Phú Yên, mỗi cộng đồng đều có đóng góp xứng đáng vào kho tàng di sản văn hóa chung. Chúng ta có thể hỗ trợ để giúp các nghệ nhân truyền dạy cho lớp trẻ và có điều kiện trình diễn; đồng thời khuyến khích các tầng lớp nhân dân tham gia vào việc bảo vệ các giá trị văn hóa phi vật thể. Nhân Năm Du lịch quốc gia 2011, chúng ta có thể tổ chức hình thức du lịch stay- at- home (du lịch cộng đồng), hướng dẫn bà con biết cách tổ chức đón du khách; khách du lịch có thể trải nghiệm lối sống, nếp sống của đồng bào bản địa và cảm nhận văn hóa của cồng chiêng, sử thi... Điều đó sẽ mang lại lợi ích thiết thực và thúc đẩy phát triển du lịch của tỉnh.
Về công tác bảo tồn, tôi thấy có hai việc. Với những di tích đã được xếp hạng, chúng ta phải xây dựng dự án để có thể định hướng việc bảo tồn, phát huy giá trị di tích. Ví dụ địa đạo Gò Thì Thùng vừa mới được xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia, ta quy hoạch rồi từng bước đầu tư. Đồng thời, chúng ta tiếp tục nghiên cứu để đề nghị xếp hạng thêm di tích.
Du khách tham quan địa đạo Gò Thì Thùng, di tích lịch sử cấp quốc gia - Ảnh: NGỌC THẮNG
Chúng ta có hệ thống giếng cổ khá đẹp, giếng chia thành nhiều loại khác nhau nhưng trong cùng một hệ thống. Đó là giá trị di sản văn hóa, nên đề nghị Bộ xếp hạng. Chúng ta nên có dự án sưu tầm hiện vật, vì hiện vật có trong kho bảo tàng hiện nay chưa thể hiện đủ những nội dung lịch sử cần trưng bày ở bảo tàng tỉnh trong tương lai. Tôi thấy các nhà nghiên cứu sưu tầm cổ vật ở Phú Yên có tấm lòng và có nhiều bộ sưu tập giá trị. Nếu chúng ta đăng ký cổ vật, hiện vật, tạo cơ chế thích hợp cho họ thì đó là điểm văn hóa du lịch trong tương lai, góp phần phát huy giá trị văn hóa truyền thống của tỉnh, giữ chân khách ở lại lâu hơn. Sắp tới, Phú Yên tổ chức kỷ niệm 20 năm tái lập tỉnh, vậy hãy có những cuộc trưng bày, triển lãm, những hình thức sinh hoạt văn hóa để thể hiện lòng tự hào, tình yêu quê hương, nhìn nhận thành quả 20 năm ta đã đạt được… Đặc biệt, chúng ta sẽ kỷ niệm 400 năm Phú Yên và Năm Du lịch quốc gia 2011. Vì thế ngay từ bây giờ phải chuẩn bị để tổ chức thành công.
* Thưa ông, Cục Di sản và Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch sẽ có những hỗ trợ gì giúp Phú Yên tổ chức kỷ niệm 400 năm hình thành phát triển và Năm Du lịch quốc gia 2011 đạt kết quả tốt?
- Dưới góc độ quản lý nghiệp vụ, Cục sẽ nhanh chóng xét duyệt xếp hạng những di tích tiêu biểu và sẽ trình để lãnh đạo Bộ sớm xếp hạng nhân dịp chuẩn bị tổ chức các sự kiện vào năm 2011. Chúng tôi sẽ phối hợp với Sở Văn hóa - Thể thao - Du lịch Phú Yên xây dựng, điều chỉnh lại nội dung trưng bày trong bảo tàng tỉnh, mời các nhà khoa học tư vấn để giúp chúng ta có được những chủ đề lịch sử làm cho bảo tàng thêm hấp dẫn. Trong chương trình mục tiêu quốc gia về chống xuống cấp và tôn tạo di tích địa phương, năm nay, chúng tôi giúp tôn tạo thành An Thổ. Trong tương lai, tỉnh xây dựng dự án thì chúng tôi sẽ tham mưu cho lãnh đạo Bộ và phối hợp với Vụ Kế hoạch - Tài chính để xin kinh phí từ những chương trình mục tiêu đó, góp phần bảo tồn tốt những giá trị di sản văn hóa.
* Xin cảm ơn Cục trưởng!
KIM CHI (thực hiện)
