Sống cùng nước là tác phẩm mới nhất của nhà văn Trương Chí Hùng, vừa được NXB Kim Đồng phát hành vào quý I/2023.

Bìa tập sách Sống cùng nước của nhà văn Trương Chí Hùng. Ảnh: YÊN LAN

Sau Một nửa nhà quê (2014), Trong sương thương má (2019), Man mác Vàm Nao (2019) và Miền Tây lạ lắm à nghen (2020), Trương Chí Hùng tiếp tục ra mắt bạn đọc tác phẩm Sống cùng nước, chủ yếu dành cho các em tuổi lên 10. Tuy nhiên, lứa tuổi nào cũng đều tìm thấy sự thú vị riêng, bởi được khám phá vùng đất hiền hòa, vừa quen vừa lạ với nhiều nét văn hóa đặc trưng, độc đáo. Đặc biệt, bạn đọc càng hiểu và trân trọng hơn những xúc cảm, trăn trở của nhà văn đối với quê hương miền Tây yêu quý.

Miền Tây là tên gọi thân thương vùng đồng bằng sông Cửu Long, xứ sở của những dòng sông và kênh rạch chằng chịt, ruộng đồng cò bay thẳng cánh, cây trái sum suê, lắm tôm nhiều cá. Điều này có được là nhờ nguồn nước dồi dào từ sông Mê Kông đổ ra 9 nhánh Cửu Long đã lắng bồi, tích tụ. Nơi đây, nước gắn bó mật thiết với con người và kiến tạo nên những nét riêng trong đời sống sinh hoạt, ngôn ngữ, tín ngưỡng, văn học nghệ thuật…, góp phần hình thành nên bản sắc văn hóa vùng sông nước miệt vườn.

Lật từng trang sách, trước mắt bạn đọc là cảnh sông nước mênh mông, nhất là mùa nước nổi, kéo dài từ tháng 7-11 âm lịch, “mở mắt ra thấy bốn bề là nước, nhắm mắt lại nước cũng tràn ngập trong cả giấc mơ”. Để sinh tồn trong môi trường ấy, “mấy đứa trẻ vừa chập chững biết đi, người lớn đã nghĩ đến chuyện dạy chúng bơi lội”. Sau đó, chúng được học và thành thạo việc móc mồi câu, thả lưới, giăng câu, chèo ghe, bơi xuồng… Thật sự, người miền Tây sống cùng nước và chết cũng cùng nước!

Đọc Sống cùng nước, chúng ta như đang trôi miên man trong thế giới nước, nơi ấy, từ những món ăn, vật dụng, bài thuốc dân gian chữa “nước ăn”, uống mắm cho đỡ lạnh, cho đến món lẩu cũng có hình dáng cù lao gợi nhắc đến vùng phù sa châu thổ. Người miền Tây chân chất, nghĩa tình, hào sảng, phóng khoáng.

Những trang văn đẹp, giàu xúc cảm, ở đó ngời lên tình yêu thương gia đình, quê hương xứ sở. Bạn đọc còn hiểu thêm về tuổi thơ cơ cực của Trương Chí Hùng. Quý ở chỗ, dù làm thuê làm mướn kiếm sống nhưng anh vẫn không từ bỏ ước mơ học hành, chữ nghĩa. Hiện tại, nhà văn Trương Chí Hùng là giảng viên Trường đại học An Giang. Anh từng đoạt giải nhất cuộc thi viết bút ký văn học khu vực đồng bằng sông Cửu Long năm 2017 với tác phẩm Man mác Vàm Nao.

Anh luôn lo lắng cho quê hương và người dân miền Tây khi mà “con sông Mê Kông hùng vĩ bị cắt ngăn từng khúc bởi các đập thủy điện phía thượng nguồn. Mùa nước nổi dần dần biến mất, con tôm con cá cũng bặt tăm, hạt phù sa cũng vơi dần trên cánh đồng châu thổ”. Mưu sinh nhọc nhằn, người miền Tây ly hương, lên các thành phố lớn để tìm việc, khi ấy “ký ức về mùa nước nổi dần phai mờ. Ngôn ngữ sông nước, văn hóa sông nước cũng thưa vắng đi nhiều”. Lại thêm, tình trạng ô nhiễm nguồn nước do sử dụng nhiều phân thuốc hóa học, những cách hành xử thiếu tử tế với thiên nhiên “hết thuốc cá thì tới chích điện, cá mắm bắt đầu bị tận diệt từ dạo ấy” khiến cho nhà văn “trăn trở suy nghĩ mải miết”.

Văn phong của Trương Chí Hùng gần gũi mà bay bổng, hóm hỉnh mà sâu sắc, chân chất mà rất khoa học. Chất văn như hạt phù sa lắng đọng, kết tinh. Chắc chắn Sống cùng nước là tác phẩm đáng để quý bậc phụ huynh khuyến khích con em mình tìm đọc trong mùa hè này!

PHAN HUY THÙY