(Đọc tập truyện ngắn NHỮNG MẢNH ĐỜI của tác gải Thanh Phương)
Mỗi ngày có 24 giờ đồng hồ đi qua cùng bao điều kỳ diệu từ cuộc sống, như 24 mảnh thời gian ghép lại để trở thành ngày và đêm, bóng tối và ánh sáng, khổ đau và hạnh phúc. Trong tập sách “Những mảnh đời” do NXB Văn nghệ ấn hành, tác giả Thanh Phương (còn có bút hiệu là Vũ Phương, CTV Báo Phú Yên) giới thiệu đến bạn đọc 24 truyện ngắn mà ở đó, ký ức thời gian lần lượt hiện về.
“Những mảnh đời” viết về những thân phận con người hôm qua, hôm nay phản ảnh cả một thế hệ đi qua chiến cuộc mà trong đó tác giả trở thành nhân chứng thời gian. Ngoại trừ truyện “Những mảnh đời” (lấy làm tên sách) nội dung hơi bi kịch, còn lại hầu hết truyện Thanh Phương viết ra, kết thúc đều có hậu như cái tâm nhân ái của anh khi nhìn về cuộc đời về kiếp người.
Không gian, bối cảnh và cả tập quán trong các truyện ngắn của Thanh Phương ở “Những mảnh đời” đều đậm sắc màu quê hương. Đó là những làng mạc ven sông, những truông thôn, ngõ xóm, bến đò, cánh đồng, ngôi trường… cùng bao nếp sinh hoạt quen thuộc. Trong thời buổi đô thị hóa nông thôn, truyện ngắn của Thanh Phương như bảo tàng lưu giữ vùng kỷ niệm đã rêu phong vì bụi thời gian.
Tôi dạy chung trường với Thanh Phương từ những năm đầu thập niên 70 của thế kỷ trước. Anh luôn chuẩn mực trong cuộc sống, điều độ trong sinh hoạt, được không kiêu bại không nản, hay nhường thuận lợi cho đồng nghiệp và nhận khó khăn về mình. Tuy cầm bút sáng tác hơi muộn nhưng Thanh Phương luôn chững chạc trong cách nghĩ, cách cảm. Những truyện anh viết ra đều mang tính giáo dục, như: Phía sau ngõ cụt; Cuộc sống lặng lẽ, Sang troang… luôn kết thúc có hậu.
Tuổi thơ của thế hệ Thanh Phương ở vùng quê nghèo khó thuở ấy làm gì có sách có báo mà đọc, phim ảnh để coi. Vì vậy khi được cụ Sáu trong làng đọc cho nghe các truyện cổ: Tiết Nhơn Quý Chinh Đông, Tiết Đinh San Chinh Tây, Hán Sở troanh hùng, Thạch Sanh Lý Thông, Lục Vân Tiên… thì thú vị vô cùng. Cậu bé Thanh Phương bị gia đình bắt về ngủ trưa, song lên giường rồi mà đầu óc cứ trôi theo các câu chuyện cổ: “Tôi nằm trơ ra, có ngủ được gì đâu! Bên tai tôi tiếng ông Sáu đọc truyện vẫn đều đều…” (Nhớ mãi một thời).
Tuổi thơ nơi quê nghèo trong “Những mảnh đời” vô cùng trong trẻo và đầy ắp kỷ niệm, đến nỗi những chiếc roi chăn dắt của gia đình cũng có chút gì đó tăng thêm sự ngọt ngào, để những ký ức không thể nào khuất lấp dưới bụi thời gian.
NGUYỄN TƯỜNG VĂN
