Giáo sư Vĩnh Phối được biết đến như là một trong những họa sĩ đầu tiên của Việt
Họa sĩ Vĩnh Phối đang ký họa chân dung – Ảnh: HUỲNH KIM
Tham gia Trại sáng tác Văn học nghệ thuật khu vực miền Trung do Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Việt Nam tổ chức, họa sĩ Vĩnh Phối đã trò chuyện với Báo Phú Yên về niềm đam mê của ông: tranh trừu tượng.
* Được biết ông là một trong những họa sĩ đầu tiên của Việt Nam đến với trường phái trừu tượng và vào thập niên 60 đã tổ chức triển lãm tại Ý. Con đường nào đưa ông đến với trường phái này?
- Khi học ở Học viện Mỹ thuật La Mã, tôi nhận ra rằng phải có những tìm tòi mới trong sáng tác. Và năm 1963, tôi triển lãm tranh tại La Mã, với các tác phẩm theo trường phái trừu tượng. Tôi cũng gởi một bức tranh bán trừu tượng về Việt
Giáo sư, họa sĩ Vĩnh Phối sinh năm 1938 tại Huế, trong một gia đình dòng dõi hoàng tộc. Sau khi tốt nghiệp Trường Mỹ thuật Gia Định, ông nhận được học bổng du học ở Ý và học tại Học viện Mỹ thuật La Mã từ 1959 - 1963, ở hai chuyên ngành mỹ thuật và điêu khắc. Từ 1966 -1975, họa sĩ Vĩnh Phối là Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Mỹ thuật Huế; từ 1975 cho đến trước khi nghỉ hưu, ông là Hiệu phó Trường Đại học Nghệ thuật Huế. Ông đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nhà giáo ưu tú.
* Theo ông, điều gì giúp cho những tác phẩm theo trường phái trừu tượng chinh phục người yêu hội họa?
- Phải biết đánh thức những gì tiềm ẩn bên trong và biểu lộ ra. Có một thời gian tôi chuyển sang phong cách khác: vẽ những bức tranh hiện thực, song nhiều người bảo tranh đó không phải của Vĩnh Phối. Năm 1992, trường chúng tôi đăng cai tổ chức một Festival, trong đó có chương trình giao lưu với các họa sĩ Pháp. Dịp này, tôi chính thức trở lại với trường phái trừu tượng.
* Họa sĩ nào là người có nhiều ảnh hưởng đối với ông trong chặng đường sáng tạo suốt mấy chục năm qua?
- Khi đang học phổ thông, tôi chép tranh Picasso. Qua Ý học mỹ thuật, tôi thích tranh của Van Goc, có lúc tôi rất thích Leonardo da Vinci, khi nghiên cứu về tác phẩm của ông. Nói chung là tùy từng giai đoạn. Thích các danh họa nhưng khi vẽ thì tác phẩm đó phải là của mình.
* Quãng thời gian nào là giai đoạn sáng tạo sung sức nhất của ông?
- Tuổi trẻ là thời sáng tác sung sức nhất. Nhưng vẽ nhiều chưa chắc đã hay.
Họa sĩ Đặng Mậu Tựu viết về họa sĩ Vĩnh Phối: “Ông sống hết mình vì nghệ thuật. Với tác phẩm ông luôn tìm cái mới, người ta thấy ở đó những bố cục màu sắc tạo nên những hình thù gần gũi trong cái mường tượng, hình như có thể, nó hiện lên trong không gian của vô cùng và thời gian vừa thật vừa không, như mới đó hoặc đã lâu rồi, xa xưa ...” (Nguồn: Tạp chí Sông Hương)
* Tranh trừu tượng rất kén người thưởng lãm. Theo ông, làm thế nào để tranh trừu tượng gần gũi hơn với người xem Việt
- Đúng là với nhận thức thẩm mỹ như hiện nay, nhiều người chưa xem được tranh trừu tượng. Cũng có một thời gian, không chỉ nhận thức thẩm mỹ mà quan niệm cũng… kém. Người ta hỏi tôi: “Anh vẽ loại tranh của… tư bản à? Sao không vẽ phong cảnh, tĩnh vật?”. Tôi vẽ theo phong cách khác, cũng được giải. Nhưng bạn bè bảo: Tranh này không phải của Vĩnh Phối!
* Ông nhận xét gì về các họa sĩ trẻ ở khu vực miền Trung - những người đang theo đuổi trường phái trừu tượng?
- Tôi có niềm tin vào anh em. Có những người ở Huế, Hội An… sống được bằng nghề. Có những người không bán được tranh nhưng được anh em trong nghề biết đến.
* Xin cảm ơn ông!
LÂM VY (thực hiện)
