“Tập bơi” ở đây là tập bơi trong biển lớn của đời sống văn hóa hội nhập. Ca sĩ Việt có đủ sức để bước ra so tài với bè bạn quốc tế không? Câu hỏi ấy khiến những người quan tâm đến nhạc Việt ngày càng đòi hỏi hơn.

Mỹ Tâm: “Ai cũng muốn ra thế giới để người ta biết âm nhạc của mình”

Cùng với sự hội nhập toàn diện của cả đất nước vào thế giới rộng lớn, nhạc Việt cũng bắt đầu có những bước chập chững hướng ra quốc tế. Nào là giao lưu âm nhạc, nào là làm video clip ở nước ngoài, thậm chí hợp tác với những nhà sản xuất của Hồng Kông hay Hàn Quốc thực hiện những dự án quy mô. Thế nhưng, ngay trên sân nhà, hoạt động âm nhạc của chúng ta vẫn còn tồn tại không ít bất cập. Nhạc sĩ Phú Quang cho rằng: “Tôi thấy hiện nay vài người hơi chủ quan, cứ thấy na ná kiểu này, kiểu nọ là cứ tưởng có thể hội nhập. Khi đã gọi là hội nhập thì cái họ đã có, họ đâu cần mình nữa. Tôi hơi ái ngại khi vài ca khúc gọi là dân gian đương đại cứ phối bằng đàn nhị mà nghe vẫn rất giống nhạc… Tàu. Thực ra, MTV cũng không có gì ghê gớm lắm. Chúng ta muốn hội nhập không phải khó khăn gì, quan trọng là phải có nét riêng. Hội nhập không thể bắt đầu bằng con đường bắt chước thiên hạ!”

Cũng bằng thái độ sòng phẳng như vậy, nhưng ca sĩ Mỹ Linh lại lo ngại về trình độ của công chúng nghe nhạc hiện nay: “Tôi nghĩ với một nền công nghiệp âm nhạc non trẻ như Việt Nam hiện nay, muốn hội nhập thì cần phải có những người dám làm, dù có cực đoan. Khán giả nghe nhạc của chúng ta không chuyên, nói thẳng ra là sự thưởng thức của công chúng đang bó hẹp trong vài thể loại nhạc quen thuộc, nên bắt buộc người muốn đột phá, muốn có thành tựu nhạc Việt so với nước khác thì phải cực đoan. Chúng ta không thể nào có sản phẩm đủ sức cạnh tranh với các nước trong khu vực, nếu cứ mãi chiều chuộng thị hiếu theo kiểu “ai thích gì thì cho ăn nấy” như lâu nay!”

Phải thừa nhận với nhau rằng, khi đặt vào sự so sánh với các nước khác, thì mới thấy rõ hơn diện mạo thực sự của nhạc Việt. Sự lúng túng không chỉ từ ca sĩ, nhạc sĩ mà còn thể hiện ở cấp quản lý văn hóa. Nhạc sĩ Vũ Quốc Việt, người đã làm cố vấn cho nhiều chương trình thi thố ca nhạc, rút ra kinh nghiệm: “Chỉ so sánh nhạc Việt hiện nay với các nước trong khu vực thôi cũng đã thấy khập khiễng lắm rồi. Ngay cả kênh ca nhạc được xem như chuẩn mực là trên sóng truyền hình cũng không ổn chút nào. Với tình trạng nhốn nháo hiện nay, thì chuyện đứng ngang với bè bạn quốc tế không khác gì nhiệm vụ bất khả thi. Theo tôi, trước hết là các chương trình thi thố mua bản quyền từ nước ngoài phải cố gắng làm cho đúng đẳng cấp quốc tế thì mới mong tạo được đòn bẩy cho hội nhập!”

Mỹ Linh lo ngại về trình độ của công chúng nghe nhạc thời nay

Với tư cách của một ca sĩ đã có hai album thực hiện tại Hàn Quốc, ca sĩ Mỹ Tâm vẫn còn rất rụt rè khi nói đến khả năng hội nhập của nhạc Việt. Ca sĩ Mỹ Tâm không hề bi quan nhưng cũng không hẳn lạc quan: “Tôi không khao khát chuyện “vượt biên”. Ai cũng muốn ra thế giới để người ta biết đến âm nhạc của mình, nhưng theo tôi, muốn được như thế thì trước hết phải làm thật tốt trong nước. Bước ra thế giới khó lắm, sao ta không tập trung cố gắng gây tiếng vang từ trong nước? Hội nhập có hai đường, ngoài hướng ta “nhập” vào thế giới”, cũng có thể từ hướng thế giới “nhập” vào ta. Tại sao cứ phải mang tâm lý là đi theo họ?”

Nếu nhìn bề ngoài, có thể thấy đời sống ca nhạc Việt Nam đang phát triển khá nhộn nhịp. Thế nhưng, một album có giá trị hay một live show có chất lượng vẫn là chuyện khá hiếm hoi. Muốn hỏi nhạc Việt đang thiếu gì để đủ sức hội nhập thì quả khó trả lời. Ca sĩ Thu Minh chia sẻ: “Muốn khẳng định được vị trí của nhạc Việt trong thế giới hội nhập không phải là ảo tưởng. Vì chúng ta cũng có nhạc sĩ tài năng, cũng có ca sĩ tài năng. Cái thiếu nhất của chúng ta là không có những ông bầu đẳng cấp quốc tế. Thử hỏi, nếu Celine Dion mà không có ông bầu thì có được như hôm nay không? Ông bầu không phải chỉ lo chuyện kinh doanh, mà đưa ra chiến lược phát triển cho ca sĩ một cách chuyên nghiệp!”

Dù chuyện ca sĩ “tập bơi” thời WTO không thể tìm ra giải pháp trong một sớm một chiều, nhưng khơi gợi ra vấn đề này để cùng suy nghĩ. Biết đâu, trong một tương lai gần, chúng ta sẽ có những ngôi sao ca nhạc mang tầm vóc quốc tế? Biết đâu…

TÂM HUYỀN