Mấy hôm nay, ngày nào đi làm cũng gặp một đàn bướm. Chúng rập rờn từ bên này sang bên kia đường Trần Hưng Đạo, không biết rằng mình đã gây nên sự kinh ngạc xiết bao! Mấy con bướm màu vàng nhạt, rất đỗi bình thường. Sẽ không có gì đặc biệt, nếu chúng rập rờn trên những bờ cỏ lấm tấm hoa mắc cỡ và cúc dại, trên những con đường rợp bóng tre. Nhưng đằng này, chúng lại bay trên đường Trần Hưng Đạo, con đường lớn lúc nào cũng náo nhiệt xe cộ của thành phố Tuy Hòa. Chúng từ một vùng quê nào đó lạc về đây, hay chúng về đây để tìm một góc quê đã tan biến tự trăm năm rồi trong nhịp thở phố?
Đàn bướm vàng nôn nao gọi về những mái tranh, những cánh đồng, những vườn tược, những con đường mùa nắng gồ ghề, mùa mưa lầy lội đã hun hút xa trong ký ức. Hay đúng hơn, chúng đã dần tan biến khi phố xá đặt những bước chân ồn ào đến đây. Chợt nhớ đến bài hát À í a của nhạc sĩ Lê Minh Sơn:
Bên cạnh làng tôi đất bán hết rồi, chỉ còn nho nhỏ nghĩa địa xa xa
Bên cạnh làng tôi yếm thắm lụa đào ngực cau nhu nhú đã vội đi xa.
Lê Minh Sơn là người miền Bắc. Anh ta viết về việc đô thị dần dà nuốt chửng những làng quê Bắc bộ. Can chi đến mình mà lại thấy nao lòng? Hay tại hình ảnh cái nghĩa địa nho nhỏ, xa xa quạnh hiu và cô độc, như thể đã bị lãng quên. Những “yếm thắm lụa đào” cũng đã đi vào lãng quên, vậy mà vẫn thấy gần, gần lắm, như thể các cô ấy vừa đứng ở đây rồi lướt qua mặt…
Bây giờ, người ta viết nhạc chủ yếu nói về tình yêu, về những hờn ghen tức tưởi, về những trái tim tan nát. Lê Minh Sơn lại nói về chuyện đô thị hóa. Trời ơi, viết ca khúc chứ có phải là viết báo đâu mà phải có tính thời sự! Hay là anh muốn tiếp bước nhạc sĩ lãng tử Trần Tiến, cứ phải làm cho người ta đau khi nghe Trần trụi, Con sói hoang vu, Ngẫu hứng Lambada?
Nhưng Lê Minh Sơn là Lê Minh Sơn. Ngôn ngữ âm nhạc của anh đẹp và không giống ai, tất nhiên cũng chẳng giống Trần Tiến. Ca từ của anh cũng đẹp. Như thơ. Như tranh.
Ngày xưa, lũ chim về đây, những bông cỏ may, lay động bờ đê
Ngày xưa tiếng ru ầu ơ, tiếng ru mùa đông, lay động nhà tranh
Rặng tre, hót giữa trưa hè, tiếng con sáo sậu gốc rễ về đâu?
Đàn trâu lững thững qua cầu, đất bán hết rồi, đàn trâu về đâu?…
Một làng quê xa lắc xa lơ nào đó, can chi đến mình mà xốn xang? Sao cứ nghe đến đoạn này, mình lại thấy quê cũ hiển hiện trước mắt, với những hàng tre vặn mình kẽo kẹt, với tiếng chim gù, với những con bò lông màu vàng, màu hung đủng đỉnh gặm cỏû. Những hình ảnh chân thực đến nỗi tưởng có thể đưa tay ra là chạm vào được. Vậy mà đã hơn hai mươi năm rồi. Trong từng năm của hơn hai mươi năm đó có biết bao thay đổi! Cảnh và người đều đã khác đi. Chỉ có nhịp đập của trái tim là vẫn vậy, vẫn nôn nao mỗi khi đặt chân lên con đường đất gồ ghề, một bên thấp thoáng mái nhà, một bên ngát xanh đồng lúa, mỗi khi nghe tiếng bìm kịp kêu, nghe chim gõ kiến lốc cốc tìm mồi trong đêm…
Lê Minh Sơn từng nói: “Âm nhạc của tôi không mới, không lạ hơn, bởi nó bắt nguồn từ gốc rễ cội nguồn, từ chính con người Việt
PHƯƠNG TRÀ
