Cuộc họp mặt chỉ có khoảng hơn hai mươi người tham gia, ngồi không kín phòng họp tầng ba của trụ sở Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Phú Yên. Không có mic, không có diễn giả, đại biểu, kính gửi, kính thưa long trọng. Không có phông màn, khẩu hiệu, không có hoa tươi, hoa khô. Nhưng thành công của Diễn đàn những cây bút trẻ tại Phú Yên tối 21 - 3 vừa qua đã vượt quá sự mong đợi của những người tổ chức và những người tham dự.
Đây là diễn đàn văn học đầu tiên nói về những cây bút trẻ và những vấn đề quan tâm của độc giả trẻ hiện nay ở Phú Yên. Trong suốt gần hai tiếng rưỡi đồng hồ (vượt quá thời gian so với dự kiến), mọi người đã bị lôi cuốn vào không khí trao đổi, tranh luận sôi nổi, tập trung vào các vấn đề như: Thế nào là một cây bút trẻ; sự cạnh tranh, vươn lên của những cây bút trẻ tỉnh nhà trong môi trường chung cả nước; nhu cầu làm mới và trẻ hóa diễn đàn văn học; nỗ lực sáng tạo của cá nhân và sự tiếp nhận của người đọc; văn học trẻ trong cơ chế thị trường hiện nay; những khó khăn và thách thức đặt ra cho những người mới bắt đầu viết; sự quan tâm, khuyến khích đối với những thể nghiệm mới trong văn học...
Khái niệm “cây bút trẻ” nói như nhà văn Huỳnh Thạch Thảo cũng như ý kiến của nhiều người là trẻ về tuổi đời, tuổi nghề hoặc cũng có thể coi là tính cách hay cách viết... Đôi khi tính từ “trẻ” được hiểu là mới, là linh hoạt...
Là một cây bút trẻ đồng thời là biên tập viên của tạp chí Văn nghệ Phú Yên, Huỳnh Văn Quốc nói về một số tác giả văn học trẻ được dư luận cả nước chú ý hiện nay như Nguyễn Ngọc Tư với Cánh đồng bất tận, Đỗ Hoàng Diệu với Bóng đè, thơ Vi Thùy Linh, Nguyễn Thế Hoàng Linh... Việc phải đọc, phải biết với Huỳnh Văn Quốc cũng như một số người không chỉ là để tiếp cận thông tin mà là để môi trường sáng tác trong tỉnh được gắn kết với hoạt động chung của cả nước, để nhận thức được mình và để không lạc hậu. Tác giả của tập truyện Người mẫu trần gian cũng nói rằng rất nhiều cuốn sách mới anh không mua được mà chỉ đọc trên Internet. Xem ra việc sử dụng công nghệ thông tin đem lại rất nhiều lợi ích ngay cả đối với giới văn nghệ sỹ.
Cây bút nhỏ tuổi nhất tham gia diễn đàn là Phan Thị Hà Tuyên nói rằng lựa chọn từ ngữ để viết được một câu thơ hay rất khó chứ không phải chỉ như trò chơi. Bây giờ đã 2 tập thơ, đã có nhiều giải thưởng trong tỉnh và trong nước nhưng cô học trò lớp 6 này vẫn thấy làm được thơ hay không đơn giản chút nào.
Diễn đàn trở nên sôi động khi nhiều ý kiến cùng tranh luận về hoạt động sáng tác hiện nay của các cây bút trẻ. Có bạn cho rằng phải có vốn sống, kinh nghiệm và kiến thức đầy đủ mới bắt đầu viết. Nhiều bạn coi văn chương như sự giải tỏa của tâm hồn, cảm xúc. Người thì trăn trở trong việc lựa chọn một lối viết để không bị trùng lặp với người khác. Người thì mong muốn được chia sẻ, đồng cảm từ phía người đọc...
Bạn Nguyên Bảo, học sinh lớp 8 (đã có nhiều thơ đăng báo) phát biểu rất già dặn, chững chạc rằng văn học nghệ thuật là một phần của cuộc sống, vậy nên không cần đặt ra mục tiêu, không nên đòi hỏi quá nhiều mà cứ viết như mình nghĩ, như mình mong muốn và phải viết sao cho hết khả năng của mình, viết cho hay.
Điểm lại hoạt động sáng tác của các cây bút trong tỉnh có thể thấy ngay một tình trạng chung là rời rạc, tự phát. Một số đã có tuổi tên thì yên vị viết như mình muốn và theo điều kiện cho phép; còn các em học sinh, các bạn sinh viên, các nhóm bút tự thành lập thì đều viết rất ngẫu hứng và điều quan trọng hơn là họ ít có cơ hội để tự giới thiệu được mình với độc giả.. Các bạn trẻ cũng đòi hỏi văn học nói chung (bao gồm thơ, văn và những hình thức khác) phải đổi mới tích cực hơn nữa, phải tạo ra những tác phẩm hay hơn nữa để đáp ứng nhu cầu đọc và thị hiếu của lớp trẻ...
Diễn đàn những cây bút trẻ là diễn đàn mở, không có kết thúc; nó không hướng đến việc nhận định hay đúc kết, đánh giá một vấn đề nào đó mà chỉ nhằm xới lên, nêu lên vấn đề mọi người đang quan tâm là làm mới, làm trẻ hóa diễn đàn văn học. Nhà văn Đào Minh Hiệp phát biểu sau cùng với những lời lẽ chân tình, tâm huyết rằng bản thân ông cũng thấm thía ra nhiều điều từ diễn đàn này và ông mong muốn rằng văn học địa phương Phú Yên sẽ phát triển theo chiều hướng ngày càng trẻ, ngày càng mới và chất lượng hơn. Với tư cách là Chủ tịch Hội, ông hứa sẽ tạo mọi điều kiện kể cả việc quảng bá, giới thiệu hay tổ chức trại sáng tác cho những cây bút trẻ.
NGUYỄN THỊ THU TRANG
