Trong căn nhà nhỏ ở thôn Long Thủy, xã An Phú (TP Tuy Hòa), tiếng đàn trầm bổng cùng giọng ca ngọt ngào vang lên mang đến cảm giác thư thái, vui tươi, ấm áp và gần gũi. Nơi ấy không chỉ là nơi gặp gỡ, giao lưu của những người đam mê bài chòi mà còn góp phần gìn giữ âm nhạc truyền thống của dân tộc.
Chung niềm đam mê
Khi chúng tôi đến nhà ông Nguyễn Trọng Tích (55 tuổi) ở thôn Long Thủy, xã An Phú (TP Tuy Hòa) thì các cô chú, anh chị trong CLB Bài chòi dân gian An Phú đã có mặt đầy đủ. Các thành viên CLB cùng nhau hòa mình vào những câu vọng cổ, làn điệu bài chòi yêu thích: Trộm mẫu thân anh băng vườn rẽ lối/ Giữa một đêm trăng lặn sương tàn/ Giữa đêm trăng lặn sương tàn/ Mền đây em đắp, của này tình anh/ Giường anh nệm ấm phòng riêng/ Năm canh héo ruột, thương em giữa trời... (Trích Lâm Sanh - Xuân Nương).
Dứt câu hát, ông Nguyễn Trọng Tích kể, gia đình ông có hơn ba đời theo nghiệp cầm ca. Ngày xưa, ông học theo ông nội là một người chuyên hát dân ca - nhạc cổ, nên thông thạo nhiều thể loại như: bài chòi, chèo bát nhã, hò bá trạo ngay từ nhỏ. Tuy nhiên phải đến năm 18 tuổi, ông mới học hát vọng cổ từ các đoàn cải lương về lưu diễn và cả ngón đàn từ Hà Mộc Châu - cha của hai nghệ sĩ nổi tiếng Thoại Mỹ và Thoại Miêu. Ông học qua rất nhiều thầy và cũng rất nhọc công. “Năm 2003, tôi tham gia CLB Bài chòi dân gian An Hiệp. Đến năm 2013, tôi quyết định rủ thêm một số anh em có chung niềm đam mê bài chòi thành lập nên CLB Bài chòi dân gian An Phú cho đến nay”, ông Tích nói.
Là người đề xuất thành lập CLB nhưng vì đảm đương nhiều vị trí, nên ban đầu CLB Bài chòi dân gian An Phú do ông Nguyễn Thanh Khiết làm chủ nhiệm. Từ năm 2017 đến nay, CLB do anh Nguyễn Duy Vinh, con trai ông Nguyễn Trọng Tích làm chủ nhiệm; hoạt động trên tinh thần tự nguyện. Hiện CLB có 8 thành viên chính thức. Các thành viên trong CLB, dù mỗi người mỗi nghề và cuộc sống riêng nhưng họ đều có chung niềm đam mê với âm nhạc truyền thống của dân tộc.
Từ một người không biết bài chòi là gì mà giờ đây, nó như mạch nguồn len lỏi trong tâm hồn chị Nguyễn Thị Trinh (thôn Long Thủy, xã An Phú), để rồi có dịp bùng lên là làm đắm say lòng người qua câu hát trong những lễ hội, hội diễn văn nghệ quần chúng hay đơn thuần chỉ là một buổi sinh hoạt của CLB. Chị Trinh tâm sự: “CLB Bài chòi dân gian An Phú thành lập cũng là lúc tôi “nhen nhóm” sở thích bài chòi. Tham gia CLB, tôi mới được học bài bản”.
Cũng là một trong những thành viên đầu tiên khi CLB thành lập, ông Trần Binh (thôn Long Thủy, xã An Phú) gắn đời mình với bài chòi từ đó đến nay. “Không chỉ mê hát bài chòi mà tôi còn rất thích đờn ca tài tử, hò bá trạo... Mỗi ngày không cất lên câu hát nào là tôi thấy bứt rứt trong người”, ông Binh thổ lộ.
Tạo sự lan tỏa
Căn nhà ông Nguyễn Trọng Tích đã trở thành địa điểm sinh hoạt quen thuộc của các thành viên CLB sau những chuyến hát dài ngày, mang câu hiệu đi khắp các địa phương trong và ngoài tỉnh. Mặc dù dàn âm thanh chỉ là những thiết bị thu phát đơn giản thường thấy trong mỗi gia đình gồm loa, âm ly và micro, ban nhạc chỉ có mỗi ông Nguyễn Trọng Tích với chiếc ghitar phím lõm, còn sân khấu được dựng lên tại chính phòng khách của gia đình ông, nhưng buổi sinh hoạt vẫn diễn ra rất vui vẻ, cởi mở. Họ tìm đến lời ca, tiếng hát không chỉ thỏa mãn niềm đam mê ca hát mà còn cùng nhau chia sẻ nhiều vấn đề trong cuộc sống qua mỗi lần gặp gỡ trò chuyện.
Vợ chồng anh Bùi Công Tuấn và chị Hồ Thị Tuyết Hồng ở xã An Hòa (huyện Tuy An), chia sẻ: “Không chỉ đến để sinh hoạt, các thành viên còn cùng nhau luyện tập, hướng dẫn ca sao cho chuẩn, đàn sao cho hay, đồng điệu để nâng cao chất lượng nghệ thuật. Bên cạnh đó, chúng tôi phải tính toán, chuẩn bị kỹ lưỡng cho chuyến đi hát sắp tới từ trang phục biểu diễn, phong cách trình diễn... đến từng câu thai, làm sao vừa thu hút được bà con vừa thể hiện được sự dân dã, gần gũi vốn có của bài chòi”.
Không chỉ có những người lớn tuổi tham gia CLB này, mà các bạn trẻ cũng tìm đến đây. Bạn Trần Thị Mỹ Duyên vui vẻ nói: “Qua bạn bè giới thiệu, em mới biết và tìm đến sinh hoạt từ vài tháng nay. Em mong muốn sau này bản thân học hỏi được nhiều làn điệu truyền thống của dân tộc và có thể đưa chúng đến gần hơn với nhiều bạn trẻ”.
Anh Nguyễn Duy Vinh, Chủ nhiệm CLB Bài chòi An Phú, cho biết: “Hoạt động của CLB vẫn còn gặp nhiều khó khăn, nhất là vấn đề kinh phí, đều do các thành viên CLB đóng góp. Tuy nhiên, các thành viên CLB đều không quản ngại đường sá xa xôi đi hát phục vụ bà con, hay duy trì lịch sinh hoạt đều đặn, góp phần gìn giữ và bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc. Hiện nay, CLB hoạt động trong không gian mở, luôn mở lòng và tạo điều kiện giúp đỡ những người muốn theo học, nhằm lan tỏa niềm đam mê âm nhạc truyền thống cho nhiều bạn trẻ hơn nữa”.
THIÊN LÝ
