Không chỉ tập sách “Văn học dân gian Tuy An”, album “Tuy An: Mảnh đất vang ca”, mà tập ảnh về các di tích lịch sử hay bộ đàn đá, kèn đá vừa được phục chế... đã góp phần giới thiệu những giá trị văn hóa độc đáo của mảnh đất Tuy An đến với người dân và du khách thập phương.
“Văn học dân gian Tuy An” là công trình đầu tiên có tính hệ thống được xuất bản để phục vụ rộng rãi nhu cầu tìm hiểu giá trị văn hóa truyền thống của người dân địa phương. Với hơn 200 trang, tập sách “Văn học dân gian Tuy An” gồm có hai phần chính. Phần 1 khái quát về vùng đất, con người và văn hóa Tuy An, trong đó tập trung đề cập khái quát về đặc điểm địa lý, tự nhiên, quá trình hình thành huyện Tuy An; đặc điểm dân cư, kinh tế, xã hội, văn hóa và văn học dân gian Tuy An. Phần 2 chủ yếu giới thiệu các tác phẩm văn học tuyển chọn của người Việt sưu tầm được trên địa bàn huyện Tuy An. Phần này được cấu trúc thành 5 chương, bao gồm chương truyền thuyết, truyện cổ tích, tục ngữ, ca dao và vè.
Xét về giá trị nội dung và nghệ thuật, văn học dân gian Tuy An có những nét chung giống như các địa phương khác trong tỉnh, song do đặc điểm môi trường sống và các mặt kinh tế - xã hội của Tuy An theo dòng chảy của thời gian nên các thể loại văn học dân gian ở đây cũng thể hiện những nét riêng trong từng loại hình sáng tác. Cụ thể, khi phác thảo khuôn mặt quê hương, những thắng cảnh - địa danh - con người Tuy An có câu ca dao đậm đà hương sắc: Lẻ loi như cụm núi Sầm/ Thản nhiên như mặt nước đầm Ô Loan hay Lấy chồng An Nghiệp nhà quê/ Vườn tre, mía rậm, ruộng kề cửa mương.
Bên cạnh những câu ca dao, điệu hò (hò đối đáp, hò khoan, hò bả trạo), vè, tục ngữ, thành ngữ..., truyền thuyết, cổ tích sưu tầm trên địa bàn huyện Tuy An có số lượng tác phẩm không nhiều, nổi bật như: “Sự tích bìm bịp”, “Hũ bạc”, “Ăn gà xa bạn”, “Chuyện ông Chồn”, “Chết vẫn còn hà tiện”, “Chàng đốt than” (cổ tích); truyền thuyết về hang hổ, truyền thuyết về Ma Liêng, truyền thuyết về miếu Bà Trang...
ThS Bùi Văn Thành, Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Tuy An, cho biết: “Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của địa phương, UBND huyện Tuy An quyết định thành lập Ban biên soạn tập sách “Văn học dân gian Tuy An”; đồng thời chỉ đạo Phòng VH-TT phối hợp các ngành chức năng liên quan biên tập, xuất bản tập sách “Văn học dân gian Tuy An” để phục vụ nhân dân địa phương.
Đây là một công trình khoa học, tài sản tinh thần có giá trị, phản ánh trung thực, khách quan và khá toàn diện kho tàng văn học dân gian trên địa bàn huyện Tuy An trong tiến trình hình thành và phát triển vùng đất trên 400 năm từ khi có danh xưng”.
Album “Tuy An - mảnh đất vang ca” được ra mắt vừa qua cũng phải mất tới 2 năm mới hoàn thành. “Tuy An - mảnh đất vang ca” gồm 10 ca khúc về quê hương Tuy An, do Trưởng Phòng VH-TT huyện Tuy An Lê Cao Bằng, nhạc sĩ - NSƯT Ngọc Quang biên tập. Album giống như một hành trình với cảm xúc tự hào về mảnh đất “địa linh nhân kiệt” nhưng cũng rất đỗi trữ tình và thơ mộng.
Trong số 10 ca khúc này có nhiều ca khúc mới sáng tác như: “Về An Chấn quê anh” (Ngọc Quang), “Vó ngựa An Xuân” (Tấn Phát), “Hơi ấm tình người” (Cao Hữu Nhạc), “Đá Đĩa quê tôi” (Ngọc Quang - Văn Quốc), “Tuy An” (thơ Nguyễn Mỹ, nhạc Ngọc Quang), và “Chiều Tuy An biển trời xanh như ngọc” (Mỹ Long). Các ca khúc chủ yếu được thể hiện qua giọng hát của các ca sĩ thuộc Nhà hát Ca múa nhạc dân gian Sao Biển. Trong đó, ca khúc “Hồn đá” do nam ca sĩ Trọng Tấn thể hiện. Đó cũng là một dấu ấn đặc biệt với album này.
Trong quá trình thực hiện, các nhạc sĩ đã rong ruổi khắp mảnh đất Tuy An thả hồn vào mây trời, tiếng sóng vỗ... tạo nên ý thơ cho ca khúc mới. Thậm chí, ngay chính tựa “Tuy An - mảnh đất vang ca” cũng là một câu thơ tâm đắc được rút ra trong một bài thơ của Nguyễn Mỹ.
Bên cạnh tập sách “Văn học dân gian Tuy An” và album “Tuy An: Mảnh đất vang ca”, thời gian qua, huyện Tuy An còn phục chế bộ đàn đá gồm 11 thanh và cặp kèn đá. Ý tưởng phục chế các nhạc cụ này xuất phát từ bộ đàn đá và kèn đá Tuy An được trưng bày tại Bảo tàng tỉnh, với mong muốn quảng bá giá trị văn hóa, lịch sử bảo vật quốc gia.
Ngoài ra, huyện còn thực hiện tập ảnh về các di tích lịch sử, in 1.000 bản. Mỗi tập gồm 17 bức ảnh giới thiệu đến người dân địa phương và bạn bè trong, ngoài tỉnh về các địa danh, danh lam thắng cảnh Tuy An.
Thích thú tìm hiểu về mảnh đất Tuy An thông qua các bức ảnh nghệ thuật, anh Nguyễn Thành Tuấn, một hướng dẫn viên du lịch, chia sẻ: “Tôi nghĩ, thật ý nghĩa và hữu ích khi những bức ảnh về chân dung, con người, văn hóa, thế giới tự nhiên và vẻ đẹp của Tuy An đến được với nhiều du khách hơn. Hình ảnh ấy sẽ truyền cảm hứng cho những người muốn đi du lịch nhưng đồng thời cũng là món quà kỷ niệm khó quên trong hành trình đến với vùng đất này”.
Theo ông Lê Cao Bằng, Trưởng Phòng VH-TT huyện Tuy An, những sản phẩm văn học - nghệ thuật trên ra đời khi thực hiện Chương trình hành động của Huyện ủy về đầu tư phát triển đưa du lịch - dịch vụ trở thành ngành kinh tế quan trọng của huyện giai đoạn 2016-2020.
Tập sách “Văn học dân gian Tuy An”, album “Tuy An: Mảnh đất vang ca”, tập ảnh về các di tích lịch sử hay bộ đàn đá, kèn đá vừa được phục chế đã góp phần bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa địa phương; đồng thời, đây còn là nguồn tài liệu để các nhà khoa học, người yêu thích văn học - nghệ thuật nghiên cứu, tìm hiểu các vấn đề liên quan đến văn hóa tại một địa phương có bề dày lịch sử với nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể như Tuy An.
THIÊN LÝ
