Sông Ba quê tôi như tấm dải lụa vắt ngang lên tấm áo xanh đôi bờ của làng lúa Hòa An, làng hoa Ngọc Lãng và làng soi bắp, soi dưa Phú Lễ, làng cũ Phú Lâm... Sông Ba đã có tự lâu đời, mỗi một tiết mùa đi qua đều để lại những nét đẹp riêng trong lòng người dân địa phương và du khách.
Ngày ngày tôi vẫn đi về trên chiếc cầu Đà Rằng cũ bắc qua dòng sông Ba. Hoàng hôn mùa thu mát dịu theo ngọn gió hắt lên từ mặt nước sông Ba, cùng vạt nắng cuối ngày chầm chậm theo mặt trời dần buông phía núi xanh mờ đã tạo nên vẻ đẹp dung dị, yên ả của chiều thu trên sông Ba.
Chiều thu trên sông Ba, những chiếc xuồng của người dân sống bằng nghề đánh bắt cá trên sông, đã cắm sào neo đậu bên doi cát chờ màn đêm buông xuống để buông lưới, giăng câu. Phía xa lúp xúp bên vạt cỏ dại là những chòi vịt “chạy sông”. Các chủ chòi đã mở mành để chăn đón đàn vịt trở về sau một ngày bơi lội kiếm ăn trên sông.
Trên chiếc cầu Đà Rằng cũ, dòng người xuôi ngược trở về trong nắng chiều thu dần nhạt, bất chợt có đoạn cầu hẹp đường đi lại bởi một số người tập trung nơi thành cầu để thỏa sự hiếu kỳ xem những anh công nhân đang thi công công trình cầu Đà Rằng mới. Trên khuôn mặt những người đi đường không có vẻ khó chịu vì tắc nghẽn giao thông mà hầu như trong đôi mắt họ rạng ngời niềm vui. Ai ai cũng râm ran luận bàn “Tết này chắc có cầu mới để đi!”.
Cũng là mùa thu trên dòng sông Ba đó thôi, nhưng so với thời gian trong ngày, như buổi sáng hay vào ban trưa, nhìn dòng sông ít làm tôi nao lòng. Chỉ những buổi chiều thu, dường như dòng sông mang nhiều tâm trạng hơn, lặng lẽ hơn, miên man hơn… Đó cũng là lúc không gian như chùng xuống, những vệt nắng thu đã dịu lại, sắc thu huyền ảo và lửng lơ, đã đem lại những thoáng rung cảm, xao động. Trong tôi chợt thầm: “Sông Ba không những là nơi để quăng chài thả lưới, bồi đắp phù sa cho đồng bãi hai bờ... mà sâu xa hơn đó là dòng sông quê hương đã nuôi dưỡng tâm hồn bao người, trong đó có tôi”.
Tôi thầm cảm ơn tác giả Đức Thanh, anh đã để lại ca khúc Tình ca sông Ba (sau này đổi thành Sông Ba yêu thương) mà mỗi khi hát lên, người Tuy Hòa càng thấy yêu tha thiết dòng sông Ba quê mình: “Quê hương tôi, chiều chiều sông Ba êm trôi…”. Mà nghĩ cũng lạ, hình như những tác phẩm (văn, thơ, nhạc...) mang chút bóng dáng dòng sông thì bao giờ cũng làm lòng người day dứt, xao động?
Đứng bên dòng sông Ba buổi chiều thu trong ánh nắng hoàng hôn còn sót lại, hướng mắt về cầu Đà Rằng mới, nơi các anh công nhân nhộn nhịp chuẩn bị vào ca đêm, những tiếng máy xe, những ánh đèn trên công trình bắt đầu hoạt động... tôi tin quê hương mình sẽ khởi sắc, tin những thế hệ trẻ sau này sẽ tiếp tục sống thân thiện, bảo vệ và tự hào vì đã được thừa hưởng, được ban tặng một dòng sông hữu ích...
Chiều thu trên sông Ba vẫn đẹp và dòng nước sông Ba vẫn chảy mãi trong tôi.
HOÀNG HÀ THẾ
