Bắt đầu là những nửa đêm về sáng trời trở lạnh. Oi ả hè nhốt đất trời hầm hập suốt tháng 5, tháng 6 dường như đang đứt đoạn, vỡ ra từng mảng hệt khối băng tan. Tháng 8. Mơ hồ những bước chân thu ẩn hiện về - đi trong cuộc lãng du cuối đất cùng trời, theo cái hẹn vòng xoay cứ mỗi năm một lần hội ngộ. Mùa luôn luôn đúng hẹn; chỉ không muốn nhân gian giật mình nên mới khẽ khàng gõ cửa, báo tin hiện diện của mình bằng những bước chân nhẹ nhàng từ tốn vô thanh. Và riêng thu, thu lại nhẹ nhàng, từ tốn gấp đôi: đến cái lạnh cũng đợi lẻn về trong giấc ngủ say lúc nửa đêm về sáng! Mà không, không chỉ nửa đêm về sáng, đôi khi lạnh cũng khẽ khàng mơn man tà áo mỏng bất chợt ban trưa hoặc bất chợt xế chiều. Khẽ khàng lắm. Mơ hồ thực hư lúc có lúc không nhưng tinh tế thì sẽ nhận ra. Không sỗ sàng bạo liệt mà tinh tế nhẹ nhàng, lãng đãng thực mơ - ấy đích thực là mùa thu…
Có buổi sáng choàng mình dậy muộn. Đất trời âm u hệt giữa mùa đông, chỉ còn thiếu chút âm thanh của những hạt mưa rơi lào rào trên mái ngói. Mở tung cửa mà dòm, cây cỏ vẫn ráo khô như đang giữa mùa nắng hạ. Ngước lên bỗng vỡ òa cảm xúc với một bầu trời thênh thang lũ lượt, bạt ngàn mây. Mây bông trắng xốp tứ bề đùn lên, tứ phía quấn ôm mặt trời vào giữa. Không phải mây “khói đèn” đen kịt vần vũ trước cơn giông, cũng không phải mây xám mùa đông đuổi xô mặt trời đi biệt tích. Mây thu chỉ nhẹ nhàng ve vuốt, vỗ về khiến mặt trời dịu đi cơn chói chang thịnh nộ. Mây ru mặt trời thiu thiu ngủ giữa vòng ôm dày dặn, ấm êm; để quả cầu rực lửa mọi khi bỗng lịm mình thành một quầng sáng da cam vừa đủ xuyên mây soi sáng nhân gian mà không gây nóng bức cho người…
Chầm chậm những bước chân thu không giục giã vội vàng mà dìu đỡ, nâng niu bao cảm xúc, ước mơ. Hành trình vân du với thu của người cầm cọ vẽ, viết nhạc, làm thơ sẽ luôn bay bổng, vẫy vùng như vừa mọc thêm đôi cánh. Mây lành, nắng nhẹ, gió mưa cũng vừa chừng đủ mực cho ý vị tuôn trào, cho xúc cảm thăng hoa. Hưng phấn vừa chừng thôi, không quá mức khiến tổn thương. Vậy nên làm nhiều không mệt, cảm nhiều không “xơ”. Vậy nên thơ, nhạc, họa lấy đề tài mùa thu, luôn phong phú, lắng sâu - vượt trội cả bốn mùa…
Ngày còn đi học, đánh dấu mùa thu trong tôi không sự kiện nào lớn hơn buổi tựu trường. Chưa cảm nghĩ được nhiều, nhưng thanh sắc thu luôn hiển hiện rõ ràng trong quang cảnh sân trường buổi đầu năm hội ngộ. Lũ lượt những tà áo trắng tinh khôi lúc dồn tụ, lúc rải vung tứ tán giữa sân trường như mây thu từng đám. Trống tùng tùng nện từng hồi dõng dạc khiến giật mình rơi rơi những chiếc lá bàng nhuộm sắc thu đỏ ối. Chào cờ đầu năm trang trọng, chỉnh tề với bạn bè, thầy cô hàng ngũ thẳng tắp, nghiêm trang trong sắc nắng vàng thu. Và khi Quốc ca vang từng giai điệu thênh thang hào phóng vút lên cao lộng trời thu thì cờ Tổ quốc cũng được từ từ kéo lên cao, phần phật bay trong làn gió thu thổi lộng…
Y NGUYÊN
