Mỗi khi tháng năm về, những mảng màu kỷ niệm một thời tuổi thơ cứ bồng bềnh trong dòng sông ký ức ngày xưa khi tôi còn là học trò lớp mười hai.
Tháng năm là tháng giai đoạn “cửa sổ” của chúng tôi để mỗi đứa sau mười hai năm đèn sách được quyền ước mơ, lựa chọn cho mình một hướng đi trong tương lai. Kết thúc chương trình học lớp mười hai, sau những ngày thi xong học kỳ, trên sân trường từng nhóm học sinh lớp mười hai cứ râm ran bàn chuyện chọn trường để thi, chọn ngành để học... Riêng tôi thích nhất nghề “gõ đầu trẻ” hay làm họa sĩ. Nhưng vì hoàn cảnh gia đình đành gác lại ước mơ để tham gia đi xây dựng vùng kinh tế mới tây Sông Hinh và làm người lính thanh niên xung phong khai thác lòng hồ thủy điện Sông Hinh... Hơn hai mươi lăm năm sau, tôi mới thực hiện được ước mơ ngày xưa từng ấp ủ, cuối cùng mưu sinh bằng một nghề khác hẳn.
Tháng năm về, ở tuổi “bên kia triền dốc cuộc đời” nhưng sự lo lắng, hồi hộp chuẩn bị “xuống núi” thi tốt nghiệp cấp ba ngày xưa vẫn còn như mới và hình ảnh những người bạn ngồi chung bàn hay xin từng đôi giấy để làm bài tập, thầm thì nhau sau khi tan học tranh thủ đi hái trâm nước... Tôi không quên nhờ “chim xanh” chuyền mẩu giấy cho bạn gái trước đầu bàn “Có thích ăn trâm không - Nhớ rủ H cùng đi?”... vẫn còn hiện hữu như mới hôm qua.
Ngày còn là học sinh ở Sơn Thành, tháng năm về mọi người than thở bởi cái nóng oi bức của vùng đất đỏ bazan nhưng cũng tươi vui bởi những cơn mưa giông mát rượi ở miền núi đầu mùa hạ, nhưng lòng tôi cứ xốn xang bởi cây phượng góc cổng trường bao năm chúng tôi chăm chút, bỗng hôm nay một cành nở hoa đỏ rực, khiến lòng học trò xa nhà nôn nao bồn chồn đến lạ.
Tháng năm về, xa rồi kỷ niệm những giờ học môn Văn lớp cuối cấp, ngồi tập tành cắn bút suy nghĩ làm thơ, tâm tưởng lơ đễnh thả hồn qua cửa sổ nhìn dòng sông Nhau xuôi về sông Ba, chợt giật mình khi thầy gọi tên và hỏi “Sao em không chú ý nghe thầy giảng bài...?”. Tôi sượng sùng vì có một vài bạn trêu: “Bạn ấy thả hồn làm thơ thầy ạ!”.
Tập lưu bút lớp cuối cấp 3 ngày xưa tôi luôn giữ và xem nó là một kỷ vật đẹp trong cuộc đời học trò. Để mỗi khi tháng năm về, tôi lấy ra và lật từng trang - mỗi trang là một người bạn - mỗi người bạn có một kỷ niệm riêng... Buổi học cuối cùng trên lớp trong những ngày cuối tháng năm ngày ấy buồn hiu, không gian lớp học bỗng dưng trầm hẳn, đến lớp mỗi đứa chúng tôi ngồi thu lu, nhìn mặt nhau, nhìn lớp học và trao tay nhau tập lưu bút mà lòng nghèn nghẹn... Riêng đối với con trai, tôi dùng độc một câu để viết “Chúng ta sẽ đi lên bằng nghị lực của người học sinh vừa học vừa làm Sơn Thành”, đối với con gái thì tôi vẽ độc một hoa hồng và kèm theo câu “Tại sao đời chọn em làm hoa hồng để nở?!”.
Ngoài tiếng ve sầu rỉ rả, tháng năm còn kèm theo hoa phượng rực đỏ trong nắng hạ để những học trò chúng tôi bịn rịn ngày chia xa. Tôi gọi tháng năm là tháng của thơ dại, là tháng để chúng tôi trải lòng những điều ấp ủ bấy lâu chưa dám nói và cầm tay nhau bằng cảm xúc thực... tình yêu thực. Tất cả những kỷ niệm của tháng năm ngày xưa bây giờ chỉ còn là ký ức đẹp một thời học trò, một thời áo trắng...
Tháng năm ơi, chở giùm tôi nỗi nhớ!
HOÀNG HÀ THẾ
