Bà Đào Thị Thu Sen (SN 1959, ở xã Hòa Quang Bắc, huyện Phú Hòa) đã 45 năm theo nghiệp hát bội (hay còn gọi là hát tuồng). Trong CLB Nghệ thuật tuồng truyền thống 10/5 huyện Phú Hòa có 20 thành viên, bà là người “giữ lửa”, đồng thời “đóng góp” 3 người trong gia đình là chồng và 2 con. Bà Sen là đời thứ ba trong gia đình có truyền thống hát tuồng xuất thân từ cái nôi hát tuồng Bình Định.
Hôm Chi hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam tại Phú Yên tổ chức kỷ niệm Ngày Sân khấu Việt Nam lần thứ VIII, tại trụ sở Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Phú Yên, CLB Nghệ thuật tuồng truyền thống 10/5 biểu diễn trích đoạn tuồng cổ “Thần nữ dâng ngũ linh kỳ” làm nức lòng khán giả. Trong các thành viên CLB, biểu diễn nghệ thuật trình Tổ Sân khấu có chị Trình Thị Kim Liên, anh Đặng Ngọc Anh và con gái bà Sen là Võ Thị Kim Xuyến (23 tuổi). Đây là những “đệ tử” được bà Sen truyền lửa.
Từ Bình Định, cái nôi của nghệ thuật tuồng, cha bà Sen đã vào định cư và lập nghiệp tại xã Bình Kiến (TP Tuy Hòa). Thuở nhỏ được cha “ru ngủ” với những vở tuồng cổ; lớn lên, bà ra quê Bình Định tìm thầy giỏi học ca, học diễn, học tích. Về lại nơi mình sinh ra, bà “phát hiện” mình là đời thứ ba trong gia đình có truyền thống hát bội ở Bình Định. Bà Sen kết hôn với ông Võ Công Chánh ở xã Hòa Quang Bắc và bà đã truyền lửa đam mê nghiệp hát với chồng, từ đó chồng bà cũng nhập tâm với tuồng và tham gia các hội diễn ở khắp nơi.
Từ khi đi diễn tới nay, bà đã diễn nhiều vở và khoảng chục trích đoạn tuồng. Các vở tuồng: Nguyệt cô hóa cáo, Tam hạ nam đường, Ngũ hổ bình Liêu, Mộc Quế Anh dâng cây... được nhiều người tán thưởng. Bà Sen tâm sự: “Cái vui của người nghệ sĩ là được đứng trên sân khấu hát cho khán giả nghe và những tràng pháo tay của khán giả chính là niềm khích lệ lớn lao nhất”. Theo bà Sen, kịch bản tuồng phải có nhiều vai vì vậy đòi hỏi có nhiều diễn viên “phải vai đóng tuồng”. 20 thành viên tham gia sinh hoạt CLB Nghệ thuật tuồng truyền thống 10/5, sáng làm ruộng chiều đi hát bội; bà Sen là đạo diễn kiêm đào chính. Trong CLB còn có Võ Công Hậu và Võ Thị Kim Xuyến là con của bà, dù tuổi mới đôi mươi nhưng đã thể hiện niềm đam mê và năng khiếu hát tuồng. Võ Thị Kim Xuyến cho hay: “Mẹ tôi đã 58 tuổi nhưng luôn nhiệt huyết truyền dạy nghệ thuật tuồng cho các thành viên CLB. Với tôi, trên sân khấu mình là ông hoàng, bà chúa diễn bằng niềm đam mê nhưng khi trở về nhà là trở về với đời sống, sáng mai đi sạ ruộng, tay lấm chân bùn”.
“Hát tuồng đòi hỏi người nghệ sĩ phải kết hợp nhiều kỹ năng ca, diễn, múa. Vì thế, chỉ những ai thật sự có đam mê và khổ luyện mới có thể thành công” bà Sen nói.
Nhà báo Lê Văn Hiếu, Chi hội trưởng Chi hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam tại Phú Yêncho biết: “Chị Sen là thành viên chính góp phần trong việc khôi phục, gìn giữ và phát huy nghệ thuật tuồng ở Phú Yên. Chị Sen, với cái tâm của người nghệ sĩ đảm nhiệm vai trò đạo diễn tất cả các vở tuồng của CLB, vì thế mà CLB Nghệ thuật Tuồng truyền thống 10/5 có được nhiều “đất” diễn ở các hội diễn cấp tỉnh. Anh chị em nghệ sĩ ở Chi hội Sân khấu đã góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa của địa phương nói riêng và của dân tộc nói chung”.
LÊ TRÂM
