Tổng kết năm cũ để hy vọng năm mới, hàng loạt sự bình bầu và tôn vinh được diễn ra. Những cơ quan báo chí đủ tự tin vào khả năng bao quát đời sống ca nhạc, đều mạnh dạn thành lập những giải thưởng riêng như Mai Vàng, Cống Hiến, Bạch Kim, Làn Sóng Xanh.…Thế nhưng, những sự lựa chọn ấy vẫn chưa theo kịp sự lớn mạnh của đội ngũ ca sĩ trong hoạt động giải trí rôm rả hiện nay. Phải chăng, đã đến lúc phải có danh hiệu đủ sức thuyết phục cho ca sĩ ngôi sao? 

Ca sĩ Quang Dũng - giọng ca được đánh giá cao trong dòng nhạc trữ tình và Mỹ Tâm - “Công chúa Pop VN” - Ảnh: L.T.N

Trước đây, chỉ cần hai chữ “ngôi sao” đã đủ tạo nên hào quang cho bất kỳ ca sĩ nào. Khốn khổ thay, không những các bầu show láu lỉnh mà chính giới truyền thông cũng hào phóng quá mức cần thiết khi khen tặng, nên khái niệm ca sĩ ngôi sao mờ mịt dần. Còn những cuộc thi lớn nhỏ khác nhau như “Sao Mai”, “Ngôi sao Tiếng hát Truyền hình” hay “Thần tượng âm nhạc - Việt Nam Idol” cũng hoàn toàn không có gì bảo đảm cho một giọng ca vượt trội dễ dàng chinh phục công chúng. Do đó, ngoài chuyện hét giá cát-xê như một cách kiêu hãnh đẳng cấp, ca sĩ không thể lấy danh hiệu nào làm bằng chứng một vị trí cá nhân.

Có người sẽ nói, chính tiếng hát chứng minh vị trí ca sĩ, cần thiết gì cái danh hiệu này danh hiệu nọ rườm rà rách việc. Đã có không ít ca sĩ khuất bóng rồi mà giọng hát của họ còn xao xuyến trái tim công chúng, nhưng sức bật của một nền ca nhạc không thể mong chờ vào may rủi một số phận. Đã qua rồi sự mặc cảm “xướng ca vô loài”, ca sĩ đang được coi là một nghề có khả năng phản ánh sự thịnh vượng của xã hội, cho nên rất cần được xã hội vun đắp thỏa đáng. Nội lực giọng hát sẽ khẳng định ca sĩ, nhưng công nghệ biểu diễn thời WTO không chỉ trông chờ vào cách nhả chữ, cách luyến láy hoặc tinh tế hơn là hồn vía nghệ sĩ mà vươn lên thành danh. Kỹ năng sân khấu và hiệu quả phòng thu đã và đang mang lại nhiều cảm giác thăng hoa mới. Hơn nữa, hệ thống fanclub cũng góp phần chi phối những bảng xếp hạng, và tạo nên nhiều cơn sốt ảo. Nếu muốn có được một sân khấu ca nhạc chuyên nghiệp thực sự thì chúng ta không được phép dùng vai trò đám đông thay thế thẩm định nghề nghiệp. Chính vì lẽ ấy, mà nhiều năm qua, chúng ta đã có những công ty tổ chức biểu diễn đủ tài lực và không ít ca sĩ đủ tư chất, nhưng vẫn chưa có một tên tuổi nào vượt ra khỏi biên giới. Vì sao? Rất đơn giản, vì chúng ta chưa hình dung được và chưa kiến tạo được vẻ đẹp của một ngôi sao, mà cụ thể nhất là tưởng thưởng bằng một danh hiệu xứng đáng cho ca sĩ đang độ chín muồi tài năng.

Năm 2007, ca sĩ Thanh Lam được trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú, có lẽ là một dấu son đáng nhớ. Phía sau Thanh Lam còn bao nhiêu gương mặt nữa, liệu mấy ai dám tiên liệu Hồng Nhung, Mỹ Linh, Đàm Vĩnh Hưng, Mỹ Tâm, Lam Trường, Quang Dũng, Phương Thanh… cũng sẽ được vinh danh như vậy? Ông bà mình rút tỉa được một kinh nghiệm rất hay là “thầy đàn già, con hát trẻ”. Ca sĩ rực rỡ nhất ở độ tuổi 20 đến 30 nhưng giai đoạn này họ lại phải đứng ngoài những thước đo thành tựu theo phương pháp hành chính. Không có gì đáng buồn bằng trong nghề hát, danh hiệu được trao khi ca sĩ không còn đủ thanh sắc đứng trên sân khấu nữa. Ở đây nhất định phải có sự tư duy lại một cách hợp lý hơn. Để không loạn ngôi sao, để không loạn thẩm mỹ, để ca nhạc có đỉnh cao thì cái danh hiệu phải được trao khi ca sĩ đang tỏa sáng và đầy những hứa hẹn cống hiến tương lai. Không tiếc nuối ư, không ái ngại ư, không ưu tư ư, khi những ca sĩ có tài, có sáng tạo và lao động nghiêm túc vẫn cứ loanh quanh chạy show rồi “về hưu”?

Trong bối cảnh hội nhập văn hóa, nếu phải giới thiệu một ca sĩ đại diện cho Việt Nam thì chúng ta biết dựa vào tiêu chí nào? Một đất nước có dân số trẻ, không lẽ đưa một Nghệ sĩ ưu tú hay Nghệ sĩ nhân dân đã ở tuổi 40 sang chinh phục cảm tình của bè bạn quốc tế? Lời nhắc nhở “con hát trẻ” của tiền nhân càng đúng ở hoàn cảnh mở cửa giao lưu ca nhạc với năm châu. Hầu như chúng ta đã có những cơ sở tương đối cần thiết để thúc đẩy lĩnh vực ca nhạc phát triển như Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Hiệp hội ghi âm Việt Nam và gần đây nhất là Ngày Ca sĩ – Singer Day cũng đã hình thành. Tại sao những tổ chức này không ngồi lại với nhau và cùng với giới truyền thông bình chọn một danh hiệu cho ca sĩ ngôi sao? Cái danh hiệu ca sĩ ấy chắc chắn sẽ dung hòa được hai yếu tố nghệ thuật và thị trường. Tất nhiên, khi đơn vị quản lý nhà nước, giới chuyên môn và dư luận cùng gặp nhau tại một điểm, thì danh hiệu ca sĩ sẽ thuyết phục tất cả khán giả trong nước và hội tụ hình ảnh đại diện cho đời sống ca nhạc Việt Nam hiện đại!

TUY HÒA