“Lối xưa xe ngựa hồn thu thảo
Nền cũ lâu đài bóng tịch dương”
(thơ Bà Huyện Thanh Quan)
"Nền cũ lâu đài” ở đây là nền hiên nhà cấp 4 đã thấm bao mưa nắng chốn quê. Nó được cơi nới ra từ hông của ngôi nhà chính, với cột kèo, rui lách “tái chế” từ nhiều nguồn cũng rêu phong theo tháng năm. Có thể cảm nhận từng giọt mồ hôi của chủ nhân, là đấng sinh thành, như lặn sâu vào đó, hoặc còn đọng lại trên từng thanh gỗ, thanh tre vẫn ấm hơi người. Không những vậy, mà những tiếng ơi hời, những hơi thở nặng nhẹ của đấng sinh thành, hay tiếng rộn ràng của con cháu… vẫn quanh quẩn đâu đây. Chỉ người đã sống với nó mới cảm nhận được.
Bây giờ, nơi đây đã trở thành… nền cũ. Hơn nửa thế kỷ rồi còn gì!
Ngày cuối Chạp, tôi về lại chốn này để dọn dẹp đón xuân, dù nơi đây đã thành “bóng tịch dương” hơn mấy năm rồi. Cứ mỗi lần về thấy cỏ mọc đầy sân, quanh vườn; tre vươn cành tủa xanh bên ngoài, mạng nhện phủ xám bên trong, là tôi lại rưng rưng, xốn xang, thẫn thờ. Mới đó thôi mà! Tất cả, mà trong cái “tất cả” ấy lại có mẹ, đã trở thành hình bóng cũ trong tâm tưởng rồi sao?
- Ông ba ơi! Hoa đẹp quá, tụi con phải selfie mới được…
- Hoa có ai trồng đâu mà đẹp con? - Tôi trở về thực tại.
- Con không biết. Nó mọc vàng trên nền nhà đây nè.
Tiếng lũ trẻ trầm trồ bên ngoài. Tôi bỏ cây sào đang quét dở mạng nhện ở nhà trên, chạy ra.
Một cảnh tượng ngỡ ngàng: Chỉ độc một cội hoa tự mọc trên kẽ gạch nền nhà, mà cành nhánh sum suê. Hoa nở vàng rực phơi trong nắng tháng Chạp, kiểu hoa giống giữa hoa vạn thọ và hoa bộng giếng, đặc biệt thân cây giống như hoa vạn thọ nhưng vươn cao hơn, cành nhánh tỏa rộng hơn đến vài vòng ôm. Tôi không biết là hoa gì, nhưng ngây ngất rưng rưng là điều đang trải nghiệm pha lẫn chút nghẹn ngào vì hoa nở một mình, không còn bóng người nhà để khoe, vẫn nở mừng xuân trong côi cút…
Mượn ý thơ tiền nhân, tôi cảm ơn hoa tự mọc tự nở và nhẩm đọc thầm:
Đừng tưởng người xa, năm tháng lạnh
Ô kìa! Nền cũ ấm hoa vàng.
Tôi lại nhớ đoạn tâm đắc trong một bài viết khác của mình: Không phải ngẫu nhiên mà người ta ví “Mặt tươi như hoa”. Cái đẹp hiển hiện ở đây không chỉ đơn thuần là cái đẹp của sắc màu, mà nó còn là vẻ tươi tắn của niềm lạc quan, là nét hồn nhiên của lòng mến yêu cuộc sống... Cũng chính vì thế mà bằng vẻ đẹp thuần khiết của mình, hoa đã nâng đỡ rất nhiều cho những tâm hồn đa sầu đa cảm. Hoa vào giường bệnh, bệnh nhân nhoẻn cười. Hoa vào nhà khó, chủ nhà như được niềm an ủi trước lúc xuân sang. Hoa làm mới những tháng ngày đã cũ...
Hoa làm mới những tháng ngày đã cũ. Tôi đã nguôi ngoai phần nào những xốn xang về hình bóng cũ, để trở về thực tại ngây ngất hoa vàng, nắng vàng, đẹp đến ngỡ ngàng trên nền hiên cũ.
Nói vậy thôi, trong hân hoan thưởng ngoạn, tôi vẫn không sao nguôi ngoai được khi ùa về cảm giác thiếu vắng một người, từng chăm chút sạch sẽ đến từng gốc hoa quê kiểng quanh nhà mỗi độ xuân về.
Ngôi nhà trống trải với cỏ mọc quanh sân, với hoa vàng nền hiên cũ, mà trong tôi lại đầy ắp nghẹn ngào: MẸ ƠI…
HUỲNH VĂN QUỐC
