Cùng với mứt gừng, mứt bí, cốm nếp, bánh in..., bánh thuẫn là món ngọt không thể thiếu trong những ngày tết để cúng ông bà và đãi khách.

Ở các vùng quê Sông Cầu, Tuy An, Đồng Xuân..., cứ hai mươi tháng Chạp trở đi, từ trưa đến chiều tối, khắp các làng quê đâu đâu cũng thoang thoảng mùi thơm của hỗn hợp bột trộn với va-ni và trứng gà đang chín tới. Ấy là các nhà đang đổ bánh thuẫn chuẩn bị đón tết. Trẻ em những ngày ấy vui như… tết. Các bé ngồi chồm hổm bên lò lửa than nóng rực, nhìn theo bàn tay thoăn thoắt của mẹ múc từng muỗng bột đổ vào khuôn. Mẹ thì mướt mồ hôi hồi hộp mong cho khuôn bánh tròn trĩnh, chín vàng, nứt bung, tươi rói để khi chưng lên cỗ được mọi người khen tiếng là khéo tay, còn các bé thì ngược lại, cứ mong cho cái bánh cứ búp búp - không nở, hoặc bánh cháy… để được mẹ gắp bỏ qua một bên. Mỗi lần như thế, những tiếng reo mừng lại rộ lên. Thoắt, cái bánh đã nằm gọn trong tay, cái miệng và đôi mắt hau háu đợi chờ của bé.

Các mẹ, các chị cho rằng làm bánh thuẫn không khó, miễn là chịu khó quan sát người trước làm rồi bắt chước làm theo chứ không có trường lớp nào dạy. Cứ dạn làm, cứ bị hư vài lần rồi sẽ nên thôi. Nguyên liệu làm bánh có thể tự làm hoặc dễ mua tại địa phương, gồm: bột khoai hạ, trứng gà ta, gừng, nghệ để tạo màu vàng tươi cho bánh và chút ngọt thanh của đường cát tinh luyện. Khuôn đổ bánh làm bằng gang hoặc đồng, gồm 6 hoặc 8 ổ bánh hình thuẫn để tạo bánh. Lò lửa than với độ nóng vừa đủ là một kỹ thuật và cả nghệ thuật để không quá nóng khiến bánh bị cháy, nhưng cũng không yếu lắm vì bánh sẽ bum búp, không nở và xoay tròn, vàng rực như cánh hoa mai.

Ai đã đi qua tuổi thơ ở miền quê hẳn không thể quên những kỷ niệm của những ngày cuối đông chờ xuân này. Cả một không gian thơm lừng mùi bánh. Mặc cho bên ngoài tiết trời lành lạnh, bên trong nhà, nơi có lò bánh vẫn nồng nàn, ấm áp một tình quê.

KIM LONG