Tháng năm em dệt chặng đường mùa xuân với nước non…
Rỗng cánh đồng xa trải mình ôm tiếng gió, nhìn những chiếc sao nhấp nháy như từng đôi mắt nhỏ lưng... trời.
Câu hò “Dệt chặng đường xuân” khoan thai, dìu dặt, sâu lắng, thân thương… như “trải mình” bên dòng sông Ba êm ả. Những giọng ca dân ca ngọt ngào của CLB Dân ca phường 4 (TP Tuy Hòa) như “níu” người nghe, người xem vào mỗi tối thứ 6 hoặc thứ 7 hàng tuần.
“Đôi uyên ương”… dệt chặng đường xuân
Sân khấu “dã chiến”. Tiếng đàn hòa quyện trong những làn điệu dân ca quê hương, làm say đắm lòng người. Đến với đêm hội dân ca phường 4, mọi người như dâng trào cảm xúc khi nghe “đôi uyên ương” Tám Giai, Bích Đào hát say sưa, hát da diết những bài dân ca Dệt chặng đường xuân, Nụ tầm xuân, Tình nồng quê hương, Dòng sông quê em… Dù tuổi cao, nhưng vợ chồng Tám Giai, Bích Đào ngân nga chất giọng trong veo, mượt mà. Chị ru hồn bằng những câu hò dung dị, mộc mạc ẩn chứa hồn quê, gợi nhớ, gợi thương: Thuở em đi vừa tròn 14 tuổi, mẹ tiễn chân em đến tận nơi này, Mái tóc màu mây chưa phủ vai gầy… (câu 5); Dệt tình yêu quê hương đất nước, nối trăm nguồn máu chảy về tim. Mang tin xuân chắp cánh bay không nghỉ, nghe trong hồn phới phới dâng cao...
Đêm vào xuân. Gió nhẹ. Se se lạnh. Nhạc ngân vang. Vợ chồng Tám Giai, Bích Đào tay trong tay, ánh mắt bên nhau đằm thắm. Chị Bích Đào vút cao câu hò: Ơi! Ơi Vàm Cỏ Đông, ơi hỡi dòng sông. Nước xanh biêng biếc chẳng đổi thay dòng. Đuổi Pháp đi rồi nay đuổi Mỹ xâm lăng. Giặc đi đời giặc sông càng xanh trong. Giặc đi đời giặc sông càng xanh trong. Và anh Tám Giai đáp lại câu vọng cổ ngọt ngào: Từ buổi quen nhau anh thường kể cho em nghe chuyện màu xanh trên dòng sông Vàm Cỏ. Kỷ niệm quê hương hay tình em đó rồi năm tháng xa nhau như con sóng nhỏ trong... lòng (dân ca Dòng sông quê em).
Vợ chồng Nguyễn Văn Giai (Tám Giai, 60 tuổi) và Trần Thị Bích Đào (48 tuổi) ở làng Cát xã An Chấn, huyện Tuy An. Anh đi làm biển gần bờ, còn chị chạy chợ, nội trợ. Anh chị có chung sở thích ca hát, đam mê những làn điệu dân ca từ khi mới lấy nhau; nhưng vì cuộc sống mưu sinh cơm áo gạo tiền nên không có điều kiện tham gia hát hò. Cách đây 5-6 năm, anh chị mới bén duyên “ca sĩ nghiệp dư” ở những sâu khấu nhỏ quê nhà. Cứ mỗi tối thứ 6 hoặc thứ 7, vợ chồng anh Tám Giai chạy xe máy vào TP Tuy Hòa để thỏa chí ca hát. Năm trước, vợ chồng chị đoạt giải nhất Hội thi song ca tân cổ giao duyên phường 2 (TP Tuy Hòa) với khúc hát dân ca Dệt chặng đường xuân. Giờ đây, vợ chồng chị là “ca sĩ trụ cột” tại CLB Ca cổ Phương Thảo ở thôn Mỹ Quang Nam, xã An Chấn..., được mọi người yêu thích.
 |
| Vợ chồng Tám Giai, Bích Đào với ca khúc Dệt chặng đường xuân - Ảnh: NGUYÊN LƯU |
Lan tỏa dân ca bên dòng sông Ba
Như thường lệ cứ vào tối thứ 6 hoặc thứ 7 hàng tuần, vợ chồng Tám Giai cùng nhiều người yêu thích ca cổ lại hội tụ về nơi sinh hoạt của CLB Dân ca phường 4 trên đường Bạch Đằng (phường 4). Và mọi người như được lắng lòng trong giai điệu gần gũi, nhẹ nhàng, tha thiết, ngọt ngào… của quê hương. Chị Nguyễn Thị Bích Loan (SN 1971, trú phường 4) đã gần 10 năm tham gia CLB này chia sẻ: “Quẳng gánh bộn bề lo toan trong cuộc sống thường ngày, đêm tôi đến CLB để giao lưu, để trải lòng mình với những làn điệu dân ca Kiên Giang lời biển hát, Giấc mơ cánh cò, Dáng đứng Phú Yên… Điều đó làm tôi cảm nhận được cuộc sống có nhiều ý nghĩa hơn!”. Rồi chị hứng khởi hát tặng tôi khúc tâm tình: Dáng đứng Phú Yên khắc vào nỗi nhớ, sừng sững Đá Bia, Nhạn Tháp, Chóp Chài… ngàn năm đứng vững hát bài mừng ca. Đà Rằng bắt nhịp sông Ba, nối liền Nam Bắc câu ca thanh bình…
CLB Dân ca phường 4 (thuộc Hội Người cao tuổi phường 4) ra đời từ năm 2002 thu hút nhiều giọng ca cổ, chủ yếu là người lớn tuổi sinh hoạt thường xuyên hàng tuần. Ông Lê Ngọc Dũng, Chủ nhiệm CLB này cho biết: Hiện CLB đã có 25 thành viên tập luyện 2 lần/tuần và tham gia biểu diễn các chương trình dân ca tại khu phố, phường 4 và các phường khác trên địa bàn TP Tuy Hòa; hát mừng thọ, mừng ngày lễ hội, ngày đại đoàn kết, mừng Đảng mừng xuân… thu hút đông đảo người xem. “Dẫu còn nhiều khó khăn nhưng hoạt động của CLB với những âm hưởng làn điệu dân ca đa dạng về thể loại, nhịp điệu, tiết tấu… không những là món ăn tinh thần nuôi dưỡng tâm hồn người yêu thích ca cổ mà còn là nhựa sống góp phần làm phong phú văn hóa dân gian đậm đà bản sắc của các dân tộc.
Anh Huỳnh Từ Nhân, Phó phòng phụ trách Phòng Quản lý văn hóa - Sở VH-TT-DL Phú Yên, nói: CLB Dân ca phường 4 đã tập hợp được nhóm nghệ sĩ đàn ca tài tử tâm huyết và giàu lòng yêu nghề trong tỉnh là rất đáng quý, đáng trân trọng. CLB này cần đăng ký các thủ tục hoạt động với cơ quan chức năng; qua đó ngành Văn hóa sẽ tạo điều kiện để sân chơi này được phát triển và nhân rộng, góp phần bảo tồn và phát huy có hiệu quả các làn điệu dân ca đặc sắc của địa phương.
NGUYÊN LƯU
