Quê tôi ngày ấy người ta rục rịch đón tết từ rất sớm. Tầm đầu tháng Chạp trở đi, trong xóm đã rộn lên tiếng cốc cốc của những nhà đóng bánh cốm, tiếng lách cách của những cán dao gõ vào khuôn bánh in…

Gói bánh tét ngày tết - Ảnh: MINH NGUYỆT

Mùi tết trong ký ức tuổi thơ không chỉ sực nức hương cốm mà còn dẫn dụ bởi bao nhiêu loại mứt mê ly như mứt củ lang, mứt bí đao, mứt đu đủ, mứt dừa, mứt gừng từ bàn tay khéo léo của má.

Tôi chỉ ước cho thời gian quay ngược trở lại, để được trở về những mùa tết rộn ràng hạnh phúc ấu thơ, vì chỉ có tết mới đoàn viên đầy đủ bốn chị em tôi. Những cái tết khi tôi đã lớn, các anh chị có cuộc sống riêng, thường quanh đi quẩn lại có hai mẹ con.

Bận rộn nhất là từ 23 tháng Chạp trở đi. Dường như mọi người chạy đua với thời gian để hoàn tất những công việc cuối cùng. Người thì lo cắt lá chuối chuẩn bị gói bánh tét, người thì lo đi chợ mua thức ăn dự trữ trong nhà, người thì lo sửa soạn chậu hoa cây cảnh để trang hoàng trong ba ngày tết…

Vẫn còn nhớ, trong xóm chỉ những nhà giàu có mới mua hoa ngoài chợ, còn hầu hết sử dụng cây nhà lá vườn. Nhà tôi, má giao cho mấy anh chị em tôi dọn dẹp và trang hoàng nhà cửa. Cùng nhau quét mạng nhện, lau chùi cửa, rửa bàn ghế, rửa bình, ly chén bát… xong thì ra chợ mua giấy màu về dán các bức tường đã xỉn màu rêu, gấp hình những con hạc xinh xinh thả đong đưa nơi cửa ra vào.

Sáng mồng một tết, mọi người đều mở rộng cửa để đón lộc, đón khách đến xông nhà. Sau đó, mọi người cùng đi viếng mộ, về nhà thờ họ nội, họ ngoại để viếng tiên linh ông bà. Đó cũng là lúc bọn trẻ chúng tôi được mừng tuổi, thôi thì vui phải biết vì mừng tuổi sẽ có tiền lì xì. Những đồng tiền lì xì lúc ấy, bọn trẻ con chúng tôi không biết làm gì ngoài việc để dành ra Giêng mua sách vở để học.

Cứ thế, những mùa tết rộn ràng hạnh phúc thơ ấu trôi qua...

Giờ đây quê tôi đã thay da đổi thịt. Những ngôi nhà mái tranh tường đất đã được thay bằng những ngôi nhà ngói đỏ tươi, hoặc những nhà cao tầng. Cuộc sống của người dân quê tôi thay đổi nhiều. Phong vị tết cũng đã khác xưa. Nhịp sống bận rộn nên mọi người không có thời gian chuẩn bị đón tết sớm như trước nữa.

Tôi bây giờ ở một nơi xa. Những ngày cuối năm bộn bề bao công việc. Đêm nằm nghe đài radio phát ca khúc xuân, lòng nhớ quê da diết. Nhớ con diều tuổi thơ bao mùa nằm nơi xó bếp. Nhớ dáng má tảo tần, vật lộn với cái nắng ban trưa ngoài đồng. Dù nhọc nhằn thế nào má cũng nhín thời gian chuẩn bị tết thật vẹn tròn.

Hạnh phúc thay cho những ai cảm nhận được nhịp thở của mùa xuân. Vì mùa xuân như một cung đàn có thể gảy được tất cả những giai điệu yêu thương dành tặng cho cuộc đời. Theo vòng quay vũ trụ, mỗi năm một mùa xuân mới, mang một dư vị riêng của yêu thương. Bản chất xuân thanh tân, “xuân đang tới, nghĩa là xuân đang qua” (Xuân Diệu), hình dáng mùa xuân luôn hắt bóng bởi nhân sinh quan ấu - lão của con người.

Nhắc đến tết, sao tôi cứ thấy sóng mũi cay cay. Thương quá những mùa tết của một thời gian khó.

CAO VĨ NHÁNH