Một mùa Trung thu nữa lại về. Dù tóc đã chuyển màu “muối tiêu” nhưng khi tiếng trống múa lân cắc... cắc... tùng rộ lên từ đầu khu phố, lòng tôi lại lâng lâng cùng với những ký ức tuổi thơ đón Tết Trung thu bỗng ùa về...
Đối với tôi, Tết Trung thu sau ngày giải phóng (30/4/1975) là mùa Trung thu đầu tiên trong cuộc đời tôi và những đứa bạn cùng trang lứa, cho dù lúc đó chúng tôi đã mười hai, mười ba tuổi nhưng vẫn còn “ngáo ộp”. Bây giờ nhớ lại, thấy nao nao lòng.
Ngày ấy, cuộc sống còn rất khó khăn, Tết Trung thu không ồn ào, sôi động như bây giờ. Thậm chí không có những cây nến (đèn cầy) để thắp vào lồng đèn ông sao, lồng đèn làm bằng lon sữa bò... Mùa Trung thu ấy giản dị, mộc mạc, chân quê nhưng đọng lại thật sâu sắc trong ký ức tuổi thơ.
Thời ấy làm gì có múa lân, làm gì có quầy hàng, cửa tiệm bày bán bánh trung thu, bánh dẻo, đầu lân, đầu ông Địa, mặt nạ lão Tề (Tề Thiên) hay lồng đèn đủ loại để phục vụ Trung thu như bây giờ. Miền quê nghèo, cha mẹ lo cặm cụi lao động để lo cái ăn, cái mặt cho con đủ no ngày hai bữa là hạnh phúc lắm rồi, cho nên việc chuẩn bị Tết Trung thu cho con không bao giờ có, hầu hết bọn trẻ chúng tôi tự lo lấy.
Cứ mỗi lần gần đến Trung thu, chúng tôi háo hức lắm, sau buổi học về cất vội cặp vở, chúng tôi í ới gọi nhau đi thu lượm lon sữa bò để ngày chủ nhật rủ nhau tập trung ở sân kho hợp tác xã. Mỗi đứa tự hì hục toát mồ hôi cắt, rọc, cà... lon sữa bò để tạo cho mình một lồng đèn có “mô đen” riêng, rồi cả nhóm cùng cười tít mắt đứng ngắm nhìn sản phẩm do công sức mình tạo ra và nóng lòng mong nhanh đến Trung thu. Riêng mấy đứa con gái thì xí xọn hơn chúng tôi, chúng kỳ kèo nhờ ba hay ông làm lồng đèn ông sao dán giấy đủ kiểu. Những lồng đèn lon sữa bò hay lồng đèn ngôi sao dán giấy rơm, bây giờ có thể coi là “của hiếm” nếu có chẳng ai thèm chơi nhưng với những đứa trẻ như chúng tôi ở thôn quê ngày ấy là cả một niềm vui.
Ngày xưa, những con đường trong xóm tôi còn nhỏ hẹp chỉ có cát... và cát, hai bên đường là những lùm cây dại rậm rạp, cả làng tối om chưa có ngọn đèn đường nào. Lũ trẻ con chúng tôi hồi đó sợ nhất ra đường lúc trời tối, từ cửa nhà bước ra sân thôi cũng đã sợ lắm, vậy mà đêm Trung thu thì chẳng biết sợ, trời vừa chập choạng, trăng rằm đã nhô lên như cái mâm nhỏ dát vàng, tỏa ánh sáng lung linh, trong trẻo soi sáng từng ngõ ngách trên khắp đường làng ngõ xóm. Giây phút được chờ đợi nhất gọi là Tết Trung thu ở quê tôi đã đến: chúng tôi được mấy đứa con gái tặng mỗi thằng hai cục kẹo ú (loại kẹo được làm từ đường đen, quết dẻo, cắt ra từng viên) cắn khó vỡ, chỉ để ngậm cho tan dần. Cho nên chỉ hai cái kẹo thôi cũng đủ ngọt miệng cả đêm Trung thu vừa đi vừa hò hát ầm ĩ khắp xóm làng.
Một mùa trăng Trung thu đang trở về không chỉ riêng dành cho trẻ thơ ở khu phố tôi mà mọi miền đất nước. Các em sẽ được vui đùa, múa ca thỏa thích dưới ánh trăng tròn với chú Cuội, chị Hằng, ông Lân, ông Địa; với tiếng trống thì thùng; với chiếc lồng đèn xanh đỏ tím vàng lung linh. Tôi luôn mong Trung thu mãi là cái tết thực đúng nghĩa, đem lại niềm vui cho mọi người, nhất là trẻ thơ. Để ánh trăng thu rằm tháng tám mãi mãi sáng trong trên khắp mọi miền đất Việt.
Trung thu ngày ấy, bây giờ vẫn da diết trong tôi!
HOÀNG HÀ THẾ
