Marya Boteva là nữ văn sĩ người Nga, sinh năm 1980, hiện đang sống tại TP Kirov. Các tác phẩm chính: “Điều vỡ lòng. Hai chị em, hai ngọn gió” (truyện cổ tích, 2005), “Bảy giờ sáng mai” (thơ, 2008)…
*
Đã đến lúc tôi phải kể về tình yêu, giãi bày hết lên trang giấy cho mọi người đọc. Nhưng để làm gì? Đôi lúc, tôi dừng lại, nhìn những bông tuyết bay ngoài cửa sổ, đậu xuống cành cây, khắp nơi chỉ một màu trắng tinh khôi, đẹp tuyệt trần. Còn anh ta, tôi nhớ, thường hay hỏi tôi: em nói đi, em thích cái gì? Em thích cái gì và nó sẽ thành hiện thực. Tôi bảo, liệu điều đó có thành hiện thực không. Thế đấy, lại thêm một nhà thông thái nữa. Khi đó, tôi nhìn anh ta, nhìn vào đôi mắt màu xanh da trời của anh ta - một anh chàng tóc vàng, cao ráo có chiếc mũi gãy, chính là niềm mong ước của tôi. Tôi liền viết vào mảnh giấy: đẹp trai, rồi gấp lại, nhét vào túi. Anh ta hỏi: em viết xong rồi chứ? Tôi đáp: vâng ạ. Anh ta đi đi lại lại trong phòng, mắt nhìn quanh, chạm tay vào đồ gỗ, hỏi: danh từ à? Vâng. Danh từ khó hơn, cần phải dùng động từ. Biết làm sao được, tôi đã chọn đẹp trai, và giờ thì đang ngồi đây, còn anh ta thì vẫn đi đi lại lại trong phòng như con bê đực, và hỏi tiếp: còn con cái? Trước kia tôi không nghĩ tới chuyện con cái, nhưng bây giờ thì khác, chỉ trong tích tắc anh ta đoán ra ngay, nhưng khi đó tôi chỉ nghĩ đến đẹp trai, tôi biết chắc một điều, kể cả lúc ấy, rằng tôi sẽ không bao giờ quên được đôi mắt sáng màu xanh da trời của anh ta, không bao giờ. Những người vợ của các nhà cách mạng tháng Chạp(*) cũng không quên được chồng mình, và họ đã đi theo chồng cho tới tận cùng trời cuối đất. Khi ấy, ngồi trên chiếc đu ngoài sân, tôi cũng đã nghĩ như thế và cũng đã nói với bạn gái của mình như thế.
Cũng may là tên của anh ta cũng chỉ có hai âm tiết, giống tên tôi, nếu không thì đã rắc rối to rồi. Chồng tôi có thể đã đoán ra mọi chuyện nhưng lại không hé răng nửa lời. Không. Chỉ có một lần anh chậm rãi nói: anh ta không biến đi đâu mất mà sợ, rồi cũng sẽ tìm ra thôi. Đó là lần anh ta biến mất, tôi ngồi khóc tức tưởi vì không có anh ta bên cạnh. Hôm nay, từ sáng sớm tuyết đã rơi, bây giờ trời vẫn còn sớm, và tôi chỉ muốn nhanh chóng thổ lộ hết tâm can, thậm chí chẳng cần phải chấm phảy nữa, nhưng quy tắc là quy tắc, bao giờ cũng vậy.
Có một lần, dạo ấy chúng tôi còn đi học, tôi còn thơ ngây, non nớt lắm, có thể nói như một cô bé chưa biết đến rượu chè, và chúng tôi đi chơi. Thật ra cũng chẳng phải chơi bời gì, chỉ đơn giản là ra khỏi ký túc xá, đi bộ đến bến xe buýt, tôi và ba người bạn gái, nhưng các cô kia bỏ cuộc, chỉ còn lại tôi và các chàng trai. Trong khi chúng tôi băng qua đường để đến cánh rừng, ba cậu kia quyết định sẽ vui chơi ở khu “Rừng thưa” vì ở đấy có nhà hàng ngon, đối với chúng tôi điều đó rất quan trọng. Chúng tôi vào nhà hàng, xếp hàng lấy thức ăn, mọi người bàn tính chỉ lấy khoảng một trăm hoặc năm chục rúp, cuối cùng thống nhất là năm chục. Hôm ấy là thứ bảy, theo kế hoạch, sau khi vui chơi ở “Rừng thưa”, chúng tôi sẽ ra chợ để chọn mua quần jean cho chàng trai mà sau này là chồng tôi, chỉ có điều khi đó anh ấy không phải là của tôi mà chỉ đơn giản là bạn cùng lớp, tất cả chúng tôi đều học cùng một lớp. Khi đưa đồ ăn đến quầy tính tiền, hóa ra hết một trăm rúp vì mọi người lấy cả bia cho tôi, lại còn món bánh rán nhân thịt với pho mát rất ngon và bổ đối với đám học sinh chúng tôi.
Chúng tôi ngồi rất lâu trong nhà hàng “Rừng thưa” và không ra chợ nữa. Anh ta lấy thêm thức ăn và đồ nhắm, cả bia cho tôi. Lúc anh ta đi lấy đồ ăn, tôi cứ nhìn theo mãi, khi ấy người chồng tương lai của tôi liền nói: em nghĩ, mọi người là lũ nai rừng ngớ ngẩn không hiểu gì sao? Rồi anh rủ tôi ra ngoài hút thuốc để nói chuyện một cách thẳng thắn. Anh không cung cấp cho tôi điều gì mới mẻ, tất cả những gì anh nói tôi đều đã biết, rằng cái anh chàng tóc vàng kia chẳng cần cho ai cả, không bao giờ, và mối quan hệ giữa tôi với anh ta chỉ ở mức tình bạn, không hơn. Anh đã nói với tôi như thế, rồi bảo tôi lấy chồng đi, thấy tôi có vẻ bối rối, anh ném mẩu thuốc vào thùng rác, hứa là sẽ chờ tôi, bao lâu cũng được, và sẽ giữ lời hứa. Hôm đó, mọi chuyện kết thúc bằng việc, chúng tôi uống hết số tiền mua quần jean của anh rồi ai về nhà nấy, kể cả tôi và người chồng tương lai của tôi. Cho đến giờ, anh vẫn là một người kiên định trong mọi dự tính của mình, còn tôi, khi đó chẳng có điều gì làm tôi bận tâm, nhưng bây giờ, sau hai cốc rượu vang, chính điều đó lại làm cho tôi đau nhói. Tôi gục đầu lên đùi anh. Với tôi, anh vừa là chỗ dựa vừa là điểm tựa vững chắc, lúc thì như một thổ dân ngờ nghệch lúc lại là một chàng trai mạnh mẽ, anh hiểu hết mọi chuyện nhưng không trách móc gì cả, chỉ vừa vuốt ve tôi vừa hút thuốc. Quả thật, không thể ra lệnh cho trái tim được.
Trước đám cưới, tôi đã định nói với anh ta rằng con trai của tôi sẽ được đặt tên giống như tên anh ta và tên tôi, nhưng rồi tôi không nói. Còn một người nữa cũng có cái tên rất gần gũi với tôi, rồi một người nữa, một người nữa, nhiều lắm. Tuyết vẫn rơi, những người trượt tuyết có vẻ đã mệt, chồng tôi sắp về, cần phải chuẩn bị món súp, thịt băm viên và thịt cừu nướng, có gì khác nhau đâu, chồng tôi sẽ ăn hết và sẽ nói cám ơn. Nhưng tôi lại muốn kể cho xong câu chuyện này, tôi bèn gọi điện, bảo anh mua mằn thắn, bánh mì kẹp thịt, thế là xong.
Hôm nay đang ở đây, ngày mai có thể đã ở chỗ khác, với một con người còn muốn gì nữa. Đấy, trước ngày cưới không lâu anh ta đã biến mất mặc dù mọi thứ đã được chuẩn bị chu đáo, kể cả quần áo cưới. Nói chung, anh ta là một con người lịch thiệp, chỉ có điều tính cách như vậy, lối sống như vậy, lúc nào cũng lặn đi đâu đó mất tăm. Đây là lần đầu chuyện ấy xảy ra. Chúng tôi cố chờ anh ta cho đến phút cuối, tôi đã định hủy đám cưới, người bạn tốt nhất của mình đã không đến thì còn chờ làm gì nữa, nhưng rồi tôi đã không làm vậy, dù sao thì nhẫn cưới cũng đã mua rồi, nhà cũng đã mua, vé về quê cũng đã mua. Nếu không có khách đến dự cũng chẳng sao, chỉ cần tôi có váy mới, mũ mới, còn chồng chưa cưới của tôi có đôi giày bát két mới màu xanh, chiếc quần jean, anh ta đến từ phòng hộ tịch trên chiếc xe “Volga” cổ lỗ màu xanh, chỉ có vậy thôi. Ngày hôm sau tất cả về quê tôi, ở đó mọi người đang chờ, bà con họ hàng đến chúc mừng, ăn uống. Sau đó chúng tôi về quê anh ta, mọi việc lại diễn ra như vậy. Dĩ nhiên là anh ta rất vui, tôi cũng vui, một phần tư đời người đã trôi qua, cần phải quyết định một việc gì đó, và mọi việc cứ thế trôi qua, chìm trong quên lãng, còn chúng tôi thì chờ khi nào sẽ có con.
Nhưng đã đến lúc phải nói về tình yêu, về tình yêu. Sau khi đăng ký kết hôn, anh ta biến mất, hai-ba tháng sau, chính xác tôi không nhớ, anh ta quay về, gọi điện, vẫn còn nhớ số điện thoại của tôi cơ đấy. Anh ta đến chỗ làm gặp tôi, thông báo cho tôi biết về các kế hoạch của mình, anh ta bảo sẽ mở tiệm cà phê, phải để dành tiền, nhưng bằng cách nào, nếu không có việc làm, hay có việc nhưng rồi lại bỏ việc thì cũng không được khoanh tay ngồi, đối với tôi đó là những khái niệm hoàn toàn mới mẻ. Anh ta đã biệt tăm như thế, còn tôi đã quen với việc đó, hai năm, hay một năm, hay nửa năm, anh ta mất hút.
Tôi đã nằm mơ thấy tất cả những chuyện đó, dĩ nhiên rồi, nhưng đúng vào lúc này tôi lại thấy mình đang đứng trước ô cửa tiếp nhận đồ tiếp tế của nhà tù. Tôi mang đến cho anh ta quả bóng, găng tay, bộ trò chơi đô-mi-nô và sách. Cô gái ngồi sau ô cửa nhìn tôi bằng đôi mắt tròn xoe, không nhận đồ gửi mà chỉ nói: bây giờ tôi sẽ đọc cho chị nghe điều khoản kết tội anh ta rồi chị tự quyết định có nên gửi đồ vào cho anh ta hay không. Và cô ta đọc: tội lừa đảo. Ôi, lừa đảo, cha mẹ ơi.
Anh ta có thể làm gì cơ chứ, một con người hiền lành như thế, chẳng lẽ lại có thể lừa đảo ai đó, dẫu chỉ một việc vặt? Sao bỗng dưng lại như vậy nhỉ? Chính anh ta từng bị ăn hiếp thì có, đúng thế đấy, lúc nào mặt mày cũng sưng húp, lúc thì mũi, lúc thì mắt, may mà giữ được hàm răng.
Tuyết vẫn cứ rơi, chồng tôi vào bếp, nói: chúng ta đi dạo đi, thời tiết đẹp lắm, sẽ rất có ích. Nhưng rồi anh nhìn quanh, thấy tôi đang làm việc, đang viết, anh bỏ ra ngoài. Đúng thế đấy, công việc của tôi là như vậy. Những khi anh ta biến mất, buổi sáng những ngày mùa thu đẹp trời như thế này, mưa bay bay, tôi ngồi vào bàn và làm thơ, loại thơ theo phong cách Scotland tám câu đơn giản, như kiểu: anh đã bỏ em lại, Jemi. Chồng tôi nhìn thấy, bảo, không tệ lắm, rồi anh ngồi xuống bên máy tính, nhanh chóng lập cho tôi một trang web, nhét quảng cáo vào, bây giờ tôi đã có thể viết cho các đám lễ hội, cưới xin, thù lao cũng khá, có thể sống qua ngày được.
Tất cả đều chúi mũi vào chiếc điện thoại, tôi cho mọi người số của mình, sau đó xem lại hóa đơn, nhưng cũng đành phải chấp nhận. Những bài thơ của tôi vẫn theo phong cách cổ điển Scotland, nhưng đã hay hơn, tuy nhiên tôi vẫn không thể ra lệnh cho trái tim được, tôi không thể yêu tất cả những con người này, ngoại trừ những lúc ngồi bên bàn làm thơ. Tôi không biết gì về họ, những con người lúc nào cũng tất bật ngược xuôi trên xe cộ, tôi nhìn theo và chỉ muốn hét toáng lên, tại sao lại như vậy? Dĩ nhiên sau đó anh ta lại xuất hiện, mang theo cả chuối, thứ đồ ngọt mà tôi rất thích, nhưng anh ta không yêu tôi, và cũng chẳng yêu ai cả. Không thể ra lệnh cho trái tim. Trong trường hợp này, chồng tôi đúng, hầu như lúc nào anh ấy cũng đúng. Anh bước đến và ôm tôi, chỉ đơn giản vậy thôi, tôi hôn anh ấy, hôn cả đôi tay, anh nói đúng, đúng quá, nếu chiến tranh nổ ra tôi sẽ đợi anh. Và cả anh ta nữa.
---------------------------------
(*) Cuộc khởi nghĩa của các nhà cách mạng quý tộc Nga nổ ra vào cuối năm 1825, bị Nga hoàng Nikolai Đệ nhất đàn áp và dập tắt nhanh chóng, nhiều người bị kết án khổ sai đày đi Sibir, nhiều người vợ theo chồng chấp nhận một suộc sống lưu đày suốt đời.
ĐÀO MINH HIỆP (dịch)
