Tháng Giêng mềm như nắng xuân cuộn tròn hương cỏ ngọt lành chạy dọc triền đê, tãi ra trên thớ đất cày ngửa bụng ong óng phù sa chờ vụ cấy, loang loáng sóng nước tròn lẳn nở bung theo từng bước chân điêu luyện của những nghệ sĩ xiếc nhện nước, rắc rắc trên búp non tơ cởi lớp vỏ sần sùi khỏa những nõn những nà, nhảy nhót chuyền cành trong vườn, trơn trượt trên lớp rêu phong cổ tích lặn vào màu ngói đỏ. Nắng xuân gieo vào hồn người hạt mầm niềm vui cựa mình nứt vỏ, xua đi lo toan, bộn bề của cuộc mưu sinh xô bồ, thêu lên môi ánh cười pha lê. Nắng xuân bừng xóm nhỏ vốn quanh năm im lìm trong khói tím bảng lảng. Giá mà có thể gom cả trời nắng xuân cất giữ trong tim để dành cho ba trăm sáu lăm ngày trong năm.
Tháng Giêng thập thình tiếng trống hội làng, tiếng hò dô kéo co, tiếng hát dập dìu, tiếng cười nói giòn tan… Cờ hội no gió phần phật gọi náo nức dậy trong lòng lũ trẻ chúng tôi. Lồm cồm bò, thò đầu qua hai chân người lớn không chớp mắt dõi theo những đòn thế cưa đè hai mang, đá hầu, ôm đấm, mang lên mang xuống, kiệu, lùi tát, đá vĩa, cắn gối, ngang đánh mu lưng… của hai đấu sĩ gà chọi hay thay phiên kiệu nhau lạc giọng cổ vũ thi đập niêu đất, có khi mải mê đến quên cả chiều trước sạp tò he của ông lão tóc bạc phơ như ông Bụt bước ra từ câu chuyện cổ tích của bà. Cây kem ba bốn đứa mút chung, bẻ năm bẻ bẩy cái bỏng gạo, hội làng với đám trẻ quê nghèo chúng tôi là thế.
Tháng Giêng cong như đòn gánh trĩu vai mẹ gầy. Một bên là đứa bé má ửng hây hây say tròn trong tấm áo bông của mẹ còn một bên là ăm ắp hoa rực rỡ, nào cúc, nào đồng tiền, nào ly, nào huệ… Một bên là mùa xuân của đất trời còn một bên là mùa xuân của riêng mẹ. Những ngón chân cáu vàng bấu vào đêm. Sương muối đậu trắng tóc mẹ búi cao sau đầu. Gió mùa hun hút quất rào rạt lên lưng áo mưa, môi mẹ tím bầm. Tiếng rao sấp ngửa khô rơi. Mẹ gom tuổi vun tiếng cười cho con.
Tháng Giêng trong leo lẻo ánh mắt đám học trò túm tụm hành lang kể chuyện tết nhà tao, tết nhà mày; trong vắt vầng trăng trinh nữ thẹn thùng, ánh trăng không vàng như mật mà trắng như sữa, quầng xanh thanh khiết ấy tròn xoe mơ ước một năm mưa thuận gió hòa; trong như bụi mưa lạc trên hàng mi cong vút của cô gái cấy thuê; trong như tiếng sẻ líu ríu gọi hoa xoan vương đầy rẻo đường đất mịn trắng, mùi hương man mác nhoi nhói cả một miền ký ức tuổi thơ đói nghèo; trong như bài ca lao động của những chú ong thợ siêng năng lượn vòng kiếm mật trên giàn hoa thiên lý; trong ngần dăm ba câu chuyện tầm phào của mấy bà lão môi đỏ như son thoăn thoắt têm trầu tổ kén.
Hít căng lồng ngực một bầu tháng Giêng mơn mởn để nhựa sống mây mẩy từng mạch máu, để những bước chân hứng khởi cho hành trình mới.
ĐÀO MẠNH LONG
