Bao năm qua, Phú Yên được biết đến là vùng đất của thi ca, với đêm thơ Nguyên tiêu đã trở thành lời hẹn của những người yêu thơ suốt gần 40 năm mỗi độ xuân về.
Hội thơ Nguyên tiêu năm nay, vì thời tiết bất lợi nên được tổ chức tại Nhà văn hóa Diên Hồng (TP Tuy Hòa). Ký ức về những đêm thơ tràn ngập ánh trăng vàng vẫn vằng vặc sáng trong thơ của nhiều tác giả.
“Dẫu mỗi năm chỉ một lần”
Trong “tiệc thơ” vừa qua, những vần thơ xao xuyến của tác giả Lưu Phúc đã đưa bạn yêu thi ca về với “ngọn núi thơ”:
…Tuy Hòa đêm nay bên núi, bên sông
Tay ấm bàn tay bao năm còn đợi
Tình xuân mênh mang
Len trong sương khói
Câu thơ mặn mà chia sẻ đời nhau
(Đón người về với đêm xuân)
Có một nhà thơ đã dành cho đêm thơ Nguyên tiêu truyền thống của Phú Yên những tình cảm sâu nặng và chưa bao giờ quên lời hẹn Nguyên tiêu trong mấy chục năm qua. Đó là nhà thơ Nguyễn Gia Nùng ở Khánh Hòa, người đã nhiệt tình quảng bá hoạt động văn hóa độc đáo này của Phú Yên khắp cả nước, và đây là một tiền đề quan trọng để Hội Nhà văn Việt Nam quyết định chọn rằm tháng Giêng hàng năm là Ngày Thơ Việt Nam.
Nguyên tiêu năm nay, dù tuổi cao sức yếu nhưng nhà thơ Nguyễn Gia Nùng vẫn về Phú Yên trẩy hội thơ. Thi phẩm Dẫu mỗi năm chỉ một lần của ông đã mang đến cho bạn yêu thơ nhiều cảm xúc:
Dẫu mỗi năm chỉ một lần
Đọc thơ cùng em trên núi Nhạn
Mà đằng đẵng ba trăm sáu mươi lăm ngày đêm ước hẹn
Niềm tin vẫn sáng trăng rằm…
Trong số 380 thi phẩm được các tác giả gửi về tham dự hội thơ năm nay có tác phẩm của một người làm thơ rất đặc biệt - ông Huỳnh Duy Siêng ở xã Hòa An (huyện Phú Hòa). Năm 3 tuổi, ông bị bệnh đậu mùa, mù cả hai mắt. Lên 7 tuổi, ông bắt đầu học bằng cách theo bạn bè đến trường và khi các bạn vào lớp thì ông ngồi ở hành lang lắng nghe bài giảng, sau đó ông tự học bằng cách… nghe đài. Có lẽ những tác phẩm văn chương hay đã thấm vào tâm hồn và mang thứ ánh sáng khác biệt đến với Huỳnh Duy Siêng, để người đàn ông 77 năm sống trong bóng tối có được những câu thơ ngập tràn hình ảnh:
Bình minh nắng mới trôi trên lá
Nắng chảy sau vườn rây trước sân
Xuân ghé hỏi sao nhà vắng vẻ
Vào ra đâu thấy bóng giai nhân…
(Chờ xuân)
Điều thú vị là những bài thơ tình góp mặt trong “tiệc thơ” năm nay đều của những người tóc đã pha sương. Dường như chính lớp thời gian cùng những buồn - vui - sướng - khổ càng làm cho các cây bút này trân trọng, nâng niu tấm chân tình mà người bạn đời dành cho họ, như nhà báo Hoàng Chương chia sẻ trong bài thơ Bâng quơ:
…Ta đã trao nhau tất cả
Mấy mươi năm sống trên đời
Nóng lạnh buồn vui sướng khổ
Giữ hoài thương nhớ em ơi
Từ Quảng Ninh trở về quê hương Phú Yên dự hội thi ca, nhà thơ Mai Phương đã làm cho khán giả bất ngờ và thích thú với bài thơ Không em rất tình của một tâm hồn trẻ trung, dù ông đã 84 tuổi:
…Chiều không em cơn giận đã thôi buồn
Vi vút gió trời phai dần sắc nắng
Ta đã hiểu thế nào ngày em vắng
Và thế nào ngày tháng nếu không em
Gắn bó với Phú Yên từ thập niên 80, nhà thơ - dịch giả người Tày Triệu Lam Châu xem mảnh đất này là quê hương thứ hai. Hầu như Nguyên tiêu năm nào ông cũng có tác phẩm góp vào “tiệc thơ”, song đây là Nguyên tiêu sau cùng Triệu Lam Châu đọc thơ như một người con của quê hương núi Nhạn sông Đà, bởi sắp tới gia đình ông sẽ trở về Cao Bằng sinh sống. Bài thơ Chớm lên đèo Sơn Hòa như một lời chia tay của Triệu Lam Châu với đất và người nơi ông mến yêu.
Cùng nhau “thắp lửa” hội thơ
Tham gia hội thơ Nguyên tiêu năm nay, các cây bút đã chia sẻ với khán giả nhiều tâm tư, cảm xúc. Tác giả Nguyễn Công Hoan thể hiện niềm kính yêu Chủ tịch Hồ Chí Minh trong bài Câu thơ Bác chúc giao thừa; cây bút từng mặc áo lính Đắc Tấn có bài thơ đầy tính thời sự Xóm Rớ vào xuân; thầy giáo dạy Văn Đào Tấn Trực thổ lộ cảm xúc về Những buổi chiều cuối năm lần lượt đi xa/ Chồng chất bao mùa vạn thọ/ Mẹ hái giống để dành năm tới/ Tôi thành cây mong đợi hiên nhà; tác giả Phan Kim Việt chất phác tình yêu trong Hương lúa; tác giả Nguyên Ba mơ ước Hoàng Sa - Trường Sa sáng mãi mùa xuân; doanh nhân Huỳnh Bích Hợp mênh mang kỷ niệm trong bài thơ Lỗi hẹn; Chủ tịch UBND huyện Tuy An Bùi Văn Thành mang đến Bản hợp xướng sắc màu biển hát mộng mơ khi nghe Đá Dĩa thầm thì; nhà giáo Thu Hồng đầy nữ tính với Ngọn gió thơ “nối hai miền xuôi ngược”; cây bút Thiên Thu với Đêm Nguyên tiêu/ Tiếng nguyệt cầm/ Câu thơ xứ Nẫu trăm năm vọng về. Bên cạnh những cây bút quen thuộc, gương mặt mới La Xuân Yên, tức thầy giáo dạy Văn Lê Kim Tám, lần đầu tiên tham gia hội thơ với thi phẩm Chỉ là… Từ thành phố biển Nha Trang, người nhạc - người thơ Vũ Trung Uyên, nguyên Trưởng đoàn kiêm Chính trị viên Đoàn Văn công Giải phóng Phú Yên góp vào hội thơ thi phẩm Tiếng gà đêm hoa nở.
Không chỉ có các thi hữu trong và ngoài tỉnh, Phú Yên đón những người bạn đặc biệt: văn nghệ sĩ đến từ Liên đoàn Nghệ thuật Chungbuk (Hàn Quốc). Họ đã vượt một chặng đường xa đến Phú Yên, tham gia các hoạt động giao lưu văn hóa nghệ thuật được tổ chức trong mùa xuân này và góp vào “tiệc thơ” những “đặc sản” thú vị. Đó là bài thơ Kính viễn thị được nhà thơ Jeong Min, Viện trưởng Viện Nghiên cứu văn hóa nghệ thuật Chungbuk, đọc bằng… tiếng Việt, là bài thơ Thợ đồng hồ của nhà thơ Lee Jong Soo, tác giả tập Như mắt cây gỗ roi trắng. Tiết mục Đại tiệc dân ca Hàn - Việt do các nghệ sĩ đến từ Liên đoàn Nghệ thuật Chungbuk biểu diễn cùng nghệ sĩ Nhà hát Ca múa nhạc dân giao Sao Biển đã làm cả khán phòng dậy lên những tràng pháo tay tán thưởng.
Không ít bạn yêu thi ca nuối tiếc khi năm nay, hội thơ Nguyên tiêu lỗi hẹn với trăng vàng nơi tháp cổ. Song theo một nhà văn kỳ cựu đến từ Hà Nội, BTC đã đúng khi chọn giải pháp an toàn cho sức khỏe của những người tham dự. Và để “giữ lửa” cho thơ Nguyên tiêu, như Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Phú Yên Trần Quốc Cưỡng chia sẻ, điều quan trọng là chọn những bài thơ hay, chuyển tải đến công chúng bằng những giọng đọc, giọng ngâm truyền cảm, đồng thời đừng quên “làm mới” tiệc thơ.
YÊN LAN
